KOLOSY – kiedy podróże stają się życiem

A teraz historia, która jest poza skalą. Nie chodziło tutaj o pokonywanie rekordów czy rywalizację. Kazimierz Ludwiński opowiedział nam o tym, jak zamienił podróż w życie. Nie tylko dla siebie, ale też dla swoich dzieci. Alpiniści wytaczają nowe trasy po ścianach gór, Kazimierz wytyczył zaś nową drogę w rodzicielstwie. Trwający 9 lat rejs, który odbył ze swoimi bliskimi pozwolił na stworzenie rodziny, którą ciężko jest zbudować w normalnych warunkach. Dlaczego? Ciągłe przebywanie ze sobą, nieustanna przygoda, doświadczanie i poznawanie czegoś nowego oraz wzajemne poleganie na sobie. Nel i Noe nie mogli narzekać na nudę. Uczyli się nie tylko w szkole korespondencyjnej, codzienna przygoda dawała im nieraz bardzo wartościową lekcję. Rodzice nieraz cierpią z powodu trudnych kontaktów z dziećmi. Zapominają jednak, jak ważne jest tutaj zacieśnianie więzi: wspólna zabawa, doświadczanie, praca zespołowa, zaufanie. Ciężko jest wyobrazić sobie 9 lat w takich warunkach oraz jak to doświadczenie wpłynęło na teraźniejsze życie i postawę dzieci.

Podczas tej prezentacji zastanawiałam się, skąd brać fundusze na tak długą wyprawę. Z drugiej strony brak pośpiechu pozwala na pracę podczas wyprawy, jednak na ile to wystarcza?

Radość i wzruszenie. Fot. Dariusz Ważyński

Myślę, że Kazimierz Ludwiński pokazał, że nie warto trzymać dzieci pod kloszem, warto zaś wraz z nimi wypłynąć na głęboką wodę.

Kazimierz wraz z Nel i Noe otrzymali za „Wyspę szczęśliwych dzieci” statuetkę Kolosów w kategorii Podróże. Gratuluję!

Nie wszystkim udaje się ciekawie opowiedzieć o swojej podróży. Tego problemu nie miał jednak Emil Witt oraz ekipa facetów, którzy walczyli ze swoim ego w Afryce.

Emil Witt jako 18-letni chłopak pobierał nauki od Indian. Od nich nauczył się m.in. sztuki przetrwania w dżungli. Stanął sam w obliczu dzikiej przyrody. Poszło mu na tyle dobrze, że zdobywając szacunek u Indian Makuszi, mógł zobaczyć znaną tylko im dżunglę. Nawet zakażone kolano nie przeszkodziło mu, by spędzić wakacjach w Amazonii.

Co zrobić, gdy dopada cię kryzys wieku średniego? Najlepiej daj odpocząć żonie i wraz z kolegami zmierz się z afrykańską rzeką, o której tak naprawdę nie masz pojęcia. Tak zrobili Dominik Szmajda, Andrzej Kozłowski, Maciej Mizgajski oraz Michał Rogacki. Bez przewodników, tragarzy oraz bez doświadczenia w kajakarstwie górskim! Sami musieli decydować, którą drogą pokonują bystrze (podjęcie męskiej decyzji nie zawsze jednak wychodziło). Na filmie nieraz padało pewne niecenzuralne słowo używane przez niektórych Polaków nadzwyczaj chętnie.

Ekipa „Aztorin Expedition” miała okazję sprawdzić się w ciężkich warunkach. Panowie pokonali rzekę swoimi dmuchanymi kanoe, przemierzyli dżunglę trzymając w rękach maczety, jednak jednego się nie udało – pokonać kryzysu. Za podróż „Aztorin Expedition” dostali Nagrodę Dziennikarzy oraz Wyróżnienie w kategorii Podróże. Brawo!

Brawa dla chłopaków za wytrwałość. Fot. Dariusz Ważyński

Obie prezentacje ciekawe, zabawne, dynamiczne. Gratuluję wypraw oraz udanych występów.

Po przerwie blok rozpoczęła Monika Witkowska. Miałam okazję oglądać z nią wywiad online na Youtube, tak więc o jej wyprawie na Mount Everest trochę wiedziałam. W Monice Witkowskiej cenię to, że oprócz zdobywaniu szczytów podczas wyprawy czerpie z niej jeszcze więcej. Słucha o kulturze i, co ważne, szanuje jej tradycje. Swoją wyprawę i przemyślenia Monika Witkowska opisuje w książce „Everest. Góra gór”. Zachęcam do lektury.

A teraz mój osobisty faworyt. Michał Kozok wziął mikrofon do ręki i... już mnie miał. Jego prezentacja była zaskakująca, przezabawna, interesująca, wzbudziła we mnie podziw i emocje. Michał z taką łatwością i równoczesną szczerością opowiadał o swojej wyprawie, a uwierzcie, że było o czym!

Ameryka Południowa siłami natury – po co nam samochód czy skuter, skoro możemy wypróbować deskorolkę albo hulajnogę. Można również wychodząc z supermarketu stwierdzić, że sklepowy wózek to idealny, jeszcze nieopatentowany środek transportu. Gdy pomysł się spodoba i uznamy, że to takie proste i bezsensu po prostu sobie iść, skoro można też coś pchać, to wózek zamieniamy na taczkę, a skoro kiedyś jeździliśmy na łyżwach, to rolki nie będą dla nas problemem. Tak właśnie zrobił Michał Kozok. Podziwiam jego umiejętność wykorzystywania każdej okazji i zamieniania prozaicznych rzeczy i spraw w wielką przygodę. Michał pokonał Amerykę Południową na 19 sposobów! Biegiem, pieszo, rowerem, pływając, wspinaczką, pontonem, kajakiem czy nawet rowerkiem wodnym w kształcie kaczki... To eksperymentowanie zajęło mu 295 dni, czyli 9,5 miesiąca podczas, których przebył 13 588 km.

Michał Kozok z Grażynką po rozdaniu Kolosów. Fot. Dariusz Ważyński

Wytrwałość jest na pewno mocną cechą Kozoka i jego towarzyszki Grażynki. Ujęło mnie to, że pomimo trudu ta wyprawa dawała Kozokowi wiele radości, co można było odczuć podczas prezentacji. Opowiadał, że owszem, było ciężko, ale co z tego? Trzeba iść dalej. Taka postawa bardzo dobrze motywuje innych.

Michał został doceniony i otrzymał Kolosa za Wyczyn Roku, oraz Nagrodę Publiczności za najlepszą prezentację. Ja się bardzo cieszę, bo miałam okazję porozmawiać z nim chwilę i nawet zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie! Michał, gratulację! Zapraszam na stronę Michała: www.kozok.eu.

Następni byli Los Wiaheros, na których prezentację wyczekiwałam. Stronę Alicji Rapsiewicz i Andrzeja Budnika śledzę już od pewnego czasu, jednak ciesze się, że miałam również okazję ich posłuchać. Codzienna rutyna zaczęła ich kiedyś przytłaczać, stąd też narodził się pomysł, by zrobić coś zupełnie nowego. Można by spytać dlaczego? Andrzej miał firmę, oboje pracowali, wszystko mieli poukładane... Najwyraźniej przychodzi w życiu taki dzień, kiedy potrzebujesz czegoś więcej. Może takiego okna, przez które będziesz mógł spojrzeć z innej perspektywy na swoje życie i na siebie samego. Szansą na to miał być wyjazd dookoła świata. W trakcie kilkuletniej podróży odnaleźli swój raj w Australii. To właśnie tam poczuli się spełnieni. W Australii podróżowali terenówką, wody przekraczali jachtostopem, a z Azji Południowo-Wschodniej wracali do Polski na rowerach (które skradziono im w Chinach!). Z ciekawością czytałam o pięknym Pamirze czy gościnnym Iranie. LosWiaheros opisywali swoją podwójną podróż – nie tylko tą międzykontynentalną ale też tą w głąb siebie. Nieraz zmieniali przekonywania, łamiąc przy tym znane im dotychczas stereotypy. Zobaczyli siebie i odwiedzone miejsca z innej perspektywy i dziękuje im, że dzielą się tym z innymi.

Alicja i Andrzej po prezentacji. Fot. Dariusz Ważyński

Pora na ostatni dzień. Rozpoczęłam go historią Andrzeja Muszyńskiego o Dolinie Śmierci i birmańskim Dzikim Zachodzie. Jest to kraj, gdzie łączą się wszystkie religie świata i w którym jednocześnie można zobaczyć apokalipsę. Muszyński wybrał się w podróż śladami II wojny światowej, która odbiła się nie tylko na Europie, ale również w Azji.

Dolina Śmierci jest najbardziej malarycznym miejscem na świecie. Była też jedyną szansą Andrzeja na spotkanie z legendarnymi Łowcami Głów Naga. Muszyński zdążył się już poddać, ale na jego powrotnej drodze stanął nagle jeden z łowców. Podróżnik miał ogromne szczęście, ponieważ Naga nie byli tutaj na stałe. Mógł porozmawiać z nimi i posłuchać historii o tym, jak ścinanie głów swoich wrogów pozwalało posiąść ludzką duszę. Gotowali je i wieszali na zewnętrznych ścianach chat, w końcu wyrzucili w głąb dżungli. Łowcy zaprzestali obcinania w latach 70. To spotkanie musiało być ogromnym przeżyciem, czemu się nie dziwię.

Wielki powrót do Wielkiego Kanionu. Wielki, bo oczekiwany od 19 lat. Tyle czasu na swoją szansę czekali członkowie klubu kajakowego Bystrze z Krakowa. W końcu się udało. Udało się też trafić na Google Street View podczas spływu. Ekipa przemierzyła 450 km przez rzekę, która co kilka dni diametralnie się zmieniała. Podczas wyprawy musieli zmierzać się z różnymi warunkami, czasem bardzo ciężkimi odcinkami, jednak zadziwiające formacje skalne i pamiątki po kulturze Indian pomagały zwalczyć ten trud. Ciekawostka: wszystko co „wniosłeś” na teren Parku musisz wywieźć z powrotem. Chodzi tutaj też o codziennych obowiązkach, tak więc pewne czynności nie mogły być wykonywane w pełni w naturze, a w przenośnych toaletach.

Wielki Kanion uwieczniony na zdjęciach. Fot. Dariusz Ważyński

A na koniec perełka, czyli retrospektywa. Minęło 75 lat od zdobycia przez Polaków siedmiotysięcznika. Tak więc podczas Kolosów dwie ostatnie godziny zostały poświęcone Złotej erze polskiego himalaizmu, która przypadła na lata 1971-1996. Przygotowali ją prof. Andrzej Paczkowski i Leszek Cichy, przy pomocy Janusza Kurczaba. Najciekawsze wątki omawiali Marian Bała (pionierskie wyprawy w Hindukusz), Janusz Majer (nowe polskie drogi na każdym 8-tysięczniku), Anna Czerwińska (kobiety w Himalajach), Leszek Cichy (himalaizm zimowy) i Krzysztof Wielicki (Korona Himalajów i Karakorum).

To oni opowiadali nam o złotej erze polskiego himalaizmu. Fot. Dariusz Ważyński

Nasza himalajska historia zaczęła się od wyprawy na Nanga Devi East w 1939 roku. Na szczyt udało się wejść dwójce z 4 wspinaczy: Jakubowi Bujakowi i Januszowi Klarnerowi.

Jeden ze zdobytych szczytów

Do roku 1978 w Hindukusz odbyło się 150 polskich wypraw. Nie bez znaczenia był na pewno fakt, że koszty organizacji wyprawy już na miejscu nie były wysokie – za 2 miesiące w górach płaciło się jedyne 1,5 tys. $. W trakcie prelekcji mówiono też o pamiętnym roku 1980, kiedy Leszek Cichy oraz Krzysztof Wielicki z pomocą kierownika wyprawy Andrzejem Zawadą jako pierwsi weszli na Everest zimą, równocześnie dokonując pierwszego zimowego wejścia na ośmiotysięcznik. Podczas retrospektywy puszczona została rozmowa ze szczytu, emocje znowu powróciły. Emocje pojawiły się także we mnie, mimo że z himalaizmem nie mam nic wspólnego, byłam naprawdę wzruszona słuchając tej prelekcji.

Możemy być dumni z polskiego himalaizmu

Pozostali laureaci:

SUPERKOLOS: prof. Krzysztof Birkenmajer

KOLOS w kategorii Alpinizm: Za wytyczenie linii „Bushido” na Great Trango Tower w Karakorum, będącej kontynuacją tworzenia nowych dróg na największych ścianach świata: Marcin Tomaszewski i Marek Raganowicz.

WYRÓŻNIENIE za wytyczenie nowej drogi na zachodniej ścianie Tagveggen w dolinie Litledalen w Norwegii: Przemysław Cholewa, Marcin Księżak, Jan Kuczera i Andrzej Sokołowski.

WYRÓŻNIENIE w kategorii Podróże za podróż motocyklem przez Himalaje: Witold Palak i Adrian Palak.

WYRÓŻNIENIA w kategorii Wyczyn Roku: za wyprawę „Karpackie wyzwanie”: Wojciech Stolarczyk, Krzysztof Mroszczak, Szymon Pietrowski, za wyprawę „Na krańce świata” – rowerowy trawers Andów: Agnieszka i Mateusz Waligórowie, za wyprawę „12 milionów kroków”: Łukasz Supergan.

KOLOS w kategorii Żeglarstwo

Pierwsze w dziejach polskiego żeglarstwa pokonanie Przejścia Północno-Wschodniego pod żaglami: Ryszard Wojnowski i załoga jachtu „Lady Dana 44”

WYRÓŻNIENIE za rejs przez Atlantyk na samodzielnie zbudowanym, 5-metrowym jachcie „Lilla My”, najmniejszej jednostce żaglowej pod polską banderą, która przepłynęła tę trasę: Szymon Kuczyński

KOLOS w kategorii Eksploracja jaskiń

Połączona z ekstremalnym nurkowaniem eksplorację jaskini J2 w Meksyku: Marcin Gala.

WYRÓŻNIENIE za eksplorację jaskiń w Chinach: Wyprawa Centralna Komisji Taternictwa Jaskiniowego Polskiego Związku Alpinizmu, kierowana przez Andrzeja Ciszewskiego.

WYRÓŻNIENIA: za udział w eksploracji systemu jaskiniowego Huautla w Meksyku: Mirosław Kopertowski, za eksplorację Jaskini Krainy Węża w Turcji: Wałbrzyski Klub Górski i Jaskiniowy.

Nagroda im. Andrzeja Zawady

Nagroda wraz z grantem na realizację wyprawy, której celem jest
dokonanie pierwszego polskiego trawersu Antarktydy: Grzegorz Gontarz, Szymon Gontarz, Piotr Zaśko.

Grand Prix wystawy FotoGlob – Jakub Rybicki za zdjęcie „Lodowy niszczyciel mózgu”.

Nagroda im. Pawła E. Strzeleckiego – Agata Kochaniewicz, Robert Rydzewski, Kinga Sielicka.

Za najlepsze zdjęcie wystawy FotoGlob: Oktawia Kromer, „Przy wodospadzie”.

Żałuję tylko, że nie mogłam zobaczyć wszystkiego, co zamierzałam. Ciekawe prezentacje odbywały się nieraz w tym samym czasie, więc musiałeś odpowiednio wcześnie zdecydować. Z Małego Fotoplastykonu ludzie się wręcz wylewali, z korytarza niestety nie dało się nic usłyszeć.

A w przerwie... trochę muzyki w wykonaniu zespołu Kukakike. Fot. Dariusz Ważyński

Wracając do Warszawy, z naszą nową znajomą, szukającą podwózki doszliśmy do wniosku, że Kolosy eliminują wymówki. Nie, nie mówię, że w poniedziałek wszyscy nagle wyjechali w podróż dookoła świata albo wyruszyli, by stanąć na szczycie Everestu. Prezentują się jednak tutaj prawdziwi ludzie. Równie dobrze mogłaby stanąć tutaj moja koleżanka z roku, czy kolega z pracy. Uczestnicy pokazują nam realny świat – ten podczas swoich wypraw ale też ten w ich wnętrzach Każdy z nich jakoś zaczynał. Dom, związek, praca, szkoła, zobowiązania.

Pytanie tylko czy na prawdę chcecie. Myślę, że każdy w jakiś sposób może, ale decydującą kwestią jest czy jesteś w stanie całkowicie się poświęcić. Rzucić to, co stałe i pewne, być gotowym w pewnym stopniu zaryzykować, ciężko pracować nie tylko przed wyjazdem ale też podczas wyprawy, odkładać pieniądze i... mocno w siebie wierzyć. Jeśli podróże są priorytetem to niech Wasze działania Was do nich zbliżają.

Na Kolosach byłam pierwszy raz, z tego względu bardziej skupiam się na przeżyciach i osobach, o których miałam okazję usłyszeć i których poznałam niż na organizacji wydarzenia. Fakt, nie każdy potrafi przeprowadzić ciekawą prezentację, chociaż podróże wydawały się bardzo interesujące. Nie każdy jednak dokonując wielkich rzeczy umie przy tym podzielić się doświadczeniami z pełną salą ludzi.

Jeśli chodzi o organizację to rzecz, która najbardziej uderzała w oczy, to ogromna kolejka w sobotę i w niedzielę. Hala była przepełniona, przez co osoby na zewnątrz czekały nieraz parę godzin (spóżniając się pewnie przy tym na wymarzone prezentacje). Dobrze, gdyby ten problem został w przyszłości rozwiązany. Propozycje od publiczności to chociażby streaming video czy późniejsze udostępnienie prezentacji lub zorganizowanie płatnych spotkań. Dochód ze sprzedaży biletów można byłoby przeznaczyć na grant dla jednego czy nawet kilku laureatów. Bolało to, że pomimo powtarzających się próśb, wiele osób nie sprzątało swoich torebek czy kurtek z sąsiadujących krzeseł, na których mogłaby usiąść inna osoba.

Gdybym tylko mogła wyjść, pokazałabym Wam jak bardzo długa była kolejka..fot. Dariusz Ważyński

Pozostałych kwestii, o których czytałam nie będę poruszać, pozostawiam je starym kolosowym wyjadaczom. Ja ciesze się, że miałam okazję poznać te osoby, a kolejne spotkanie podróżnicze tylko utwierdziło mnie w kwestii, że podążam właściwą drogą.