Dziś jest 28.09.2024
Imieniny obchodzą Luba, Wacław, Salomon, Alodiusz
Autor: Piotr Picheta
Data publikacji: 31.01.2013 10:33
Liczba odwiedzin: 5101
Tagi: azja, gruzja, swanetia, relacje, piotr picheta
Za tych szto pagibli – moja dłoń zadrżała, gdy lekko przechylając szklankę, upuściłem złoty płyn na ziemię. Gdy skończyłem mówić, zapadła cisza. Milczenie. Brak ruchu. Wszystko zostało nagle wstrzymane. Nawet przyroda, jakby taka cichsza się zrobiła. Loma, która nieustannie powarkiwała na świnie, teraz z zamkniętymi oczami trzymała swój wielki łeb na kolanach Tomka i czekała.
Nagle ze świstem wypuściłem powietrze. Stary Swan, który przeżył niejedną licwri*, niespodziewanie wstał. Energia, z jaką to zrobił, wprawiła mnie w osłupienie. Na oko miał z siedemdziesiąt lat, ale wiedziałem, że mogę być w błędzie. W górskich warunkach Swanowie potrafią żyć po sto lat i wcale tego po nich nie widać. Zadrżałem, gdy zmierzył mnie surowym wzrokiem. A po chwili zaczął bić brawa. Chłopaki spojrzeli na mnie z bardzo wymowną miną. Szczwany lis – pomyśleli zapewne. A ja w pamięci wciąż miałem mocno zakrapianą imprezę z policjantami w Lentheki.
Wówczas to jeden z oficerów wznosząc toast powiedział coś niezwykle istotnego: „dla Swanów pamięć o zmarłych jest święta! Wznosząc toasty za tych, co odeszli, okazuje się najwyższy szacunek (...), na Kaukazie honor jest wszystkim, a człowiek bez honoru jest nikim”. Czy dobrym toastem można zjednać sobie Swanów? Można, ale i bez tego Gruzini uwielbiają Polaków – chociażby za Kaczyńskiego i za „Czterech pancernych i psa”.
Byłem tamadą, a jest to funkcja niezwykle trudna. Tamada odpowiada za stół do samego końca. To taki odpowiednik naszego wodzireja, z tą różnicą, że nie wznosi on głupkowatych toastów – siup w ten głupi dziób, twoje zdrowie, bo mojego szkoda – i nie każdy może nim być. Swanowie szanują starszych ludzi. „Jeżeli do pokoju wchodzi człowiek starszy wiekiem od obecnych, wszyscy wstają”, a gdy cieszy się szczególną estymą i potrafi przemawiać, staje się tamadą. Zadaniem tego człowieka jest dbanie o porządek podczas biesiady, udzielanie głosu i pilnowanie porządku. To on wyznacza moment, w którym chwyta się za kielich, to on wygłasza oratorskie przemowy. Dobry toast musi trwać – minutę, dwie, trzy, dziesięć, a bywały i dłuższe. Co ciekawe, gruziński toast rozwijał się przez 8 tysięcy lat – bo tyle liczy gruzińska tradycja winiarska – i jest sztuką w pełnym tego słowa znaczeniu. Może on być „przypowieścią, opowieścią, bajką, wspomnieniem, poezją, anegdotą – od pomysłowości i fantazji mówiącego zależy, czy toast porwie za serce, rozbawi, skłoni do refleksji”.
Toast wzniesiony przez tamadę pozostaje głównym tematem rozmów, i trwa tak długo, dopóki nie zostanie wzniesiony następny. Prawo do zmiany toastu ma wyłącznie tamada, chyba że on sam wskaże do tego inną osobę. A w Gruzji pije się za wiele rzeczy: za okazję, która zgromadziła wszystkich ludzi przy stole, za przyjaźń polsko-gruzińską, za rodzinę, dom, przodków, za rodzeństwo, za pamięć o zmarłych, za beznadziejną nadzieję, za ślepą i szaloną miłość, za ojczyznę, za spokojną starość, a „kiedy cudzoziemiec wypowie któryś z tradycyjnych toastów, szybko zjednuje sobie gruzińskich przyjaciół”.
Zastanawiacie się zapewne, jak to się stało, że zostałem tamadą, skoro nigdy nie byłem krasomówcą, a przy stole był leciwy Swan? Wszystko zaczęło się od zwykłego pytania.
– Kto z was jest najstarszy?
– Ja – odpowiedziałem. Leciwy Swan przyjrzał mi się uważnie i skinął głową. – Jesteś najstarszy wśród swoich, zatem to ty będziesz tamadą przy naszym stole – zadecydował.
Przez krótką chwilę czułem się tak, jakby ktoś walnął mnie czymś ciężkim po plecach. Byłem świadom, że rola tamady przy swaneckim stole jest wyróżnieniem. Wielkim wyróżnieniem! Po chwili wahania wstałem i wzniosłem wysoko szklankę. Chociaż byłem tylko cudzoziemcem i wiele można było mi wybaczyć, nie chciałem zawieść – chłopaków, siebie i tych gościnnych ludzi. Na przyjaźń i szacunek Gruzina trzeba sobie zasłużyć!
– Za tych, szto pagibli – powiedziałem, po czym demonstracyjnie wylałem odrobinę bimbru na klepisko. Gdy oddałem cześć ich zmarłym, zapadła cisza. Milczenie. Brak ruchu. A po kilku sekundach zawieszenia wszyscy wstali i zaczęli bić brawa. Tradycyjny toast za zmarłych okazał się strzałem w dziesiątkę. Wiedziałem, że Swanowie ponad wszystko szanują pamięć o swoich poległych towarzyszach, i skrzętnie to wykorzystałem.
Przez kolejnych kilka godzin toasty sypały się jak z rękawa. U podnóża Laili Lekheli (4008 m n.p.m.) piliśmy za miłość, królową uczuć; za drzewo, z którego powstanie nasza trumna – oby rosło jak najdłużej; za winogrona, z których przyrządzono nasze wino – oby zawsze były słodkie i soczyste. Piliśmy dużo i długo, i chociaż alkohol był naprawdę mocny, nikt z nas nie padł pod stół.
Sakartvelos Gaumardżos. Niech żyje Gruzja!
*licwri – w języku gruzińskim oznacza krwawą zemstę, akt wendety nakazujący zadośćuczynić winowajcy. Krwawa zemsta dziedziczona była z pokolenia na pokolenie i nie ulegała przedawnieniu.
----------------------------------------------
O autorze:
Piotr Picheta – bibliotekarz, wspinacz, podróżnik. Członek Klubu Wysokogórskiego Kraków. Uczestnik wypraw wysokogórskich. Wspinał się w Pakistanie, w ramach wyprawy Batura Muztagh Pakistan 2011, w Kokszał Tau w Kirgizji (Kokshal To Expedition 2010), w Gruzji (Kaukaz), Albanii (Góry Prokletije), w masywie Olimpu (zimowe wejście na Mitikasa), Alpach, Tatrach i na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej.
Współzałożyciel marki odzieżowej Climbe.
– Climbe.pl, Sklep Climbe
– Fan page na FB
03.12.13, 21:51
>>(..) jest sztuką w pełnym tego słowa znaczeniu. Może on być „przypowieścią, opowieścią, bajką, wspomnieniem, poezją, anegdotą – od pomysłowości i fantazji mówiącego zależy, czy toast porwie za serce, rozbawi, skłoni do refleksji”. << Fragment ten pochodzi z serwisu Oblicza Gruzji - wstęp o Toastach Gruzińskich http://obliczagruzji.monomit.pl/archeologia-duszy/toasty-gruzinskie Dobrym zwyczajem jest podawanie przynajmniej źródła cytowanych słów. Pozdrawiam.
Infolinia(22) 487 55 85
Pn.-Pt. 8-19;So-Nd. 9-19
Autor: Etraveler.pl
Data publikacji: 30.04.2015 15:35
Liczba odwiedzin: 16203
Zapraszamy na relację Ani i Staśka Szloser ze zdobycia najwyższego szczytu Afryki oraz krótkiego pobytu w parkach narodowych i na Zanzibarze. »
Autor: Etraveler.pl
Data publikacji: 27.04.2015 13:30
Liczba odwiedzin: 11452
Jeszcze pół wieku temu Nepal był zamknięty dla wszystkich zwiedzających. W ostatnich dekadach zamienił się w Mekkę dla ludzi kochających góry, przyrodę i egzotyczną, azjatycką kulturę. »
Autor: Etraveler.pl
Data publikacji: 07.04.2015 08:39
Liczba odwiedzin: 148051
Australia oczarowuje! Ogromne przestrzenie, dzikie krajobrazy, przedziwne zwierzęta, które można spotkać tylko tam, ciekawa kultura, a do tego chyba najbardziej wyluzowani ludzie na świecie. »
Autor: Etraveler.pl
Data publikacji: 30.03.2015 08:27
Liczba odwiedzin: 179377
Ośmioosobowa grupa studentów z Rzeszowa i okolic lubi udowadniać, że chcieć równa się móc. Wierni tej idei co roku wyruszają w podróż leciwym busem z 1988 r. Na koncie mają już cztery wyprawy, a teraz przygotowują się do następnej. Tym razem celem są Stany Zjednoczone, które zamierzają przejechać wzdłuż i wszerz w trakcie dwumiesięcznej eskapady. »
Tagi: patronat medialny, ameryka północna, stany zjednoczone
Autor: Źródło: materiały promocyjne
Data publikacji: 25.03.2015 09:20
Liczba odwiedzin: 7884
Festiwal Podróżniczy im. Olgierda Budrewicza Równoleżnik Zero, który odbędzie się w dniach 9-11 kwietnia 2015 r. w Mediatece (Pl. Teatralny 5) i Bibliotece Turystycznej (ul.Szewska 78) to wydarzenie skierowane do osób pragnących poczuć klimat podróżowania oraz wspaniała okazja do spotkania z podróżnikami i autorami książek. Tegoroczna edycja będzie poświęcona krajom Ameryki Północnej i Środkowej. »
Autor: Etraveler.pl
Data publikacji: 02.03.2015 10:11
Liczba odwiedzin: 6957
Pięcioletnia podróż Pawła Kilena w poszukiwaniu przygody i spełnienia marzeń. Z lekkim zarysem planu i z bardzo małym budżetem. Udowadnia wszystkim, a przede wszystkim sobie, że powiedzenie „Chcieć, to móc” nie jest fikcją. »
Autor: Etraveler.pl
Data publikacji: 26.09.2014 12:38
Liczba odwiedzin: 29362
„Nigdzie indziej na świecie nie ma tylu Niemców, którzy mówią po hiszpańsku i czczą bohatera narodowego o nazwisku O’Higgins”. Właśnie ta, zasłyszana wieki temu opinia na temat Chile pchnęła moje zainteresowania w kierunku owego chudego jak patyk kraju. Choć od tamtego czasu minęło już wiele lat, ciekawość pozostała, ale decyzja o wyjeździe zapadła dopiero niedawno. »
Tagi: patronat medialny, ameryka południowa, chile, patagonia
Autor: Etraveler.pl
Data publikacji: 25.09.2014 10:24
Liczba odwiedzin: 8670
Książka Michała Zielińskiego to osobisty zapis wrażeń z wyprawy do jednego z najmniej uczęszczanych rejonów świata – południowoamerykańskiej selvy, czyli dżungli. »
Tagi: patronat medialny
Autor: Etraveler.pl
Data publikacji: 19.09.2014 09:47
Liczba odwiedzin: 10951
Karolina i Bartek, para młodych inżynierów z Krakowa i autorów bloga Kurs na Wschód, wkrótce rusza w kolejną podróż. Tym razem zamierzają odwiedzić Indonezję, przyjmując za cel nie tylko relaks pod palmami, ale także zebranie sporej ilości materiału reporterskiego, który ma czytelnikom ich bloga pokazać azjatycki kraj od podszewki. Karolina i Bartek obierają kurs na Indonezję! »
Tagi: patronat medialny, azja, indonezja
Autor: Etraveler.pl
Data publikacji: 01.08.2014 16:09
Liczba odwiedzin: 8567
Czy można pokonać pieszo dystans 8000 km w ciągu 8 miesięcy, samotnie, bez większego wsparcia z zewnątrz, mierząc się z różnorodnymi warunkami klimatycznymi oraz terenowymi? Można, trzeba mieć tylko jasno określony cel. A taki z pewnością przyświeca Jakubowi Mudzie, który wraz z początkiem stycznia 2015 roku wybiera się w pieszą wyprawę 8000 km Across Canada, od wybrzeża Pacyfiku aż po Atlantyk. »
Tagi: patronat medialny, ameryka północna, kanada
Autor: Anna Kaca
Data publikacji: 16.07.2014 11:07
Liczba odwiedzin: 10211
W tegoroczne wakacje razem z moim czworonogiem pokonam pieszo 800 km, promując adopcje psów aktywnych. Od Karkonoszy po Bieszczady będę prezentować ludziom dwa bardzo aktywne psy, które od wielu lat nie potrafią znaleźć domu. Pokaże również, że wakacje można spędzać ze swoim czworonogiem w fajny dla obu stron sposób. »
Tagi: patronat medialny
Autor: Archeolodzy w podróży
Data publikacji: 11.07.2014 12:45
Liczba odwiedzin: 7809
Minął ponad rok, odkąd grupa archeologów i jeden grafik zdecydowali się na podróż swojego życia, odwiesiła na jakiś czas pracę i studia i wyruszyła do Rosji. Teraz, projekt „Archeolodzy w Podróży” odżywa – w nieco zmienionym składzie (więcej info tutaj: http://archeolodzywpodrozy.blogspot.com/p/o-nas.html) ruszamy tym razem na północ! »
Tagi: europa, norwegia, skandynawia, patronat medialny
Autor: Tomasz Korgol
Data publikacji: 01.07.2014 11:07
Liczba odwiedzin: 9333
Celem mojej najbliższej wyprawy jest Nepal. Trasa wiedzie z Wrocławia przez Węgry, Bułgarię, Rumunię, Turcję, Gruzję, Armenię, Irak (Kurdystan), Iran, Pakistan, Indie, Nepal. Łącznie 15 tysięcy kilometrów, samotnie, autostopem. Wyprawa jest częścią projektu pod nazwą ,,Z uśmiechem na (Bliski) Wschód”. »
Tagi: patronat medialny, azja, indie, nepal
Autor: Etraveler.pl
Data publikacji: 30.05.2014 11:39
Liczba odwiedzin: 6524
W trakcie minionego I Festiwalu Podróżniczego Klubu Szalonego Podróżnika w Środzie Wielkopolskiej, któremu patronował między innymi portal Etraveler.pl, słuchacze mieli okazję nie tylko przenieść się w odległe i niezwykle różnorodne części świata, ale i dostali spory zastrzyk inspiracji, po którym na pewno niełatwo będzie wysiedzieć w domu. »
Tagi: europa, polska, patronat medialny
Autor: Łukasz Kraka-Ćwikliński
Data publikacji: 26.05.2014 16:34
Liczba odwiedzin: 8318
Wyprawa przez drugą co do wielkości pustynię na świecie zbliża się wielkimi krokami. Do jej rozpoczęcia zostały niespełna dwa miesiące, co sprawia, że jest to dobry moment, by przypomnieć zainteresowanym, na czym polega jej wyjątkowość. »
Tagi: azja, mongolia, gobi, patronat medialny
Autor: Etraveler.pl
Data publikacji: 26.05.2014 15:10
Liczba odwiedzin: 6497
Już w najbliższy piątek (30.05.) rusza w Lublinie Festiwal Podróżniczy u Przyrodników. W programie znalazły się slajdowiska z całego świata: Kolumbia, Antarktyda, Portugalia, Niemcy, Słowenia, Chorwacja) oraz z Polski (Opolszczyzna i Białowieski Park Narodowy). Ideą Festiwalu jest ukazanie piękna i bogactwa przyrody w skrajnie różnych rejonach świata. »
Autor: BusTrip into the Wild
Data publikacji: 12.05.2014 09:20
Liczba odwiedzin: 58071
Jak opisać w kilku słowach projekt BusTrip Into The Wild? 26-letni volkswagen T3, siedmioro podróżników i 12 krajów, które chcemy odwiedzić w trzy tygodnie, jak najmniejszym kosztem. »
Tagi: patronat medialny, europa
Autor: Etraveler.pl
Data publikacji: 28.04.2014 10:02
Liczba odwiedzin: 150956
Już 23 i 24 maja rusza w Środzie Wielkopolskiej pierwszy Festiwal Podróżniczy organizowany przez Klub Szalonego Podróżnika. Dwa dni festiwalowe będą składać się z prezentacji prelegentów o „Statuetkę Klubu Szalonego Podróżnika” za najlepszą prezentację podróżniczą, prezentacji filmów oraz relacji podróżniczych zaproszonych gości specjalnych. Poza tym na każdego z uczestników czekają liczne konkursy i atrakcje festiwalowe. »
Autor: Joanna Maślankowska i Adam Wnuk
Data publikacji: 15.04.2014 11:35
Liczba odwiedzin: 7721
1 miesiąc, 2 autostopowiczów i 4 żywioły do pokonania. Podczas miesięcznej wyprawy zasmakujemy dań gotowanych w rozgrzanej ziemi, wykąpiemy się w najwspanialszych wodospadach Europy, staniemy na skraju dwóch ogromnych płyt tektonicznych jednocześnie i (mam nadzieję) nie zostaniemy porwani razem z namiotem przez niezwykle silne wiatry. Wszystko to z dobytkiem na plecach i wyciągniętym w górę kciukiem. »
Tagi: patronat medialny, europa, islandia
Autor: Etraveler.pl
Data publikacji: 21.03.2014 14:44
Liczba odwiedzin: 247238
24 maja 2014 r. w Ośrodku Kultury w Środzie Wielkopolskiej w ramach Średzkich Sejmików Kultury 2014 odbędzie się I Festiwal Podróżniczy zorganizowany przez poznański Klub Szalonego Podróżnika. W ramach Festiwalu przewidziane są przede wszystkim prelekcje podróżnicze, slajdowiska, dyskusje i spotkania z podróżnikami. Prelegenci przedstawią swoje dotychczasowe podróże po różnych regionach świata i opowiedzą związane z nimi historie, przygody i wrażenia. »
Autor: Etraveler.pl
Data publikacji: 13.05.2013 16:49
Liczba odwiedzin: 83790
Razem z fotografem i podróżnikiem Pawłem Chabierą wybierzemy się na wyprawę polarną na Stację im. Henryka Arctowskiego. Podczas spotkania podróżnik opowie o panującym tam klimacie oraz życiu polarników. Przybliży także przyrodę i zwierzęta występujących na stacji, a całość spotkania zilustruje bogaty materiał zdjęciowy z wypraw. »
Autor: Etraveler.pl
Data publikacji: 10.05.2013 16:40
Liczba odwiedzin: 83025
Kolejne spotkanie z cyklu spotkań urodzinowych Sklepu Podróżnika. Jego gościem będzie Giorgi Maglakelidze, Gruzin, który od lat przybliża Polakom tajniki gruzińskiej kultury – jest autorem książek „Toasty Gruzińskie”, „Rozmówki polsko-gruzińskie” oraz „Gruzja. Przewodnik reportażowo–kulturowy”, który ukaże się jeszcze w maju. »
Powered by Webspiro.