Spotkanie z bogiem Masajów

Jednym z najświętszych miejsc Masajów jest wspomniany wulkan Ol Doinyo Lengai (Góra Boga). Miał on początkowo wejść w skład obszaru Parku Narodowego Ngorongoro (który odwiedziliśmy poprzedniego dnia), lecz rząd zaniechał tego z powodu silnych protestów Masajów.

 

Żyrafy przy wulkanie.

fot. Krzysztof Wasilonek

W okolicach Ngorongoro znajduje się siedziba masajskich zielarzy. Podobno masajskie lekarstwa są w stanie wszystko wyleczyć.

Ol Doinyo Lengai to następny etap naszej podróży. Jest to ponoć najzimniejszy czynny wulkan na świecie. Jego lawa rozgrzewa się tylko do temperatury kilkuset stopni Celsjusza i jest koloru szarego lub brązowego. Ostatnio wybuchł on w 2008 r. Każdy Masaj musi choć raz w życiu się na niego wspiąć, by złożyć hołd bóstwu.

Turyści mogą wchodzić na wulkan, lecz muszą zapłacić za to Masajom odpowiednie wynagrodzenie, również za wynajęcie ewentualnego przewodnika. Niestety, ceny zmieniają się każdego dnia, a nasz kierowca Fred musiał się dobrze nagimnastykować, aby uzyskać dla nas pozwolenie od miejscowego wodza. Przeklinał przy tym Masajów, ile wlazło. Inaczej się jednak nie dało. Broń Masajów jest ostra, a podobno w przeszłości kilkakrotnie zdarzyło im się jej użyć przeciwko podróżnikom, którzy ośmielili się wspiąć na święty wulkan bez ich pozwolenia. Podejrzewamy jednak, że być może to wcale nie Masajowie chcieli dodatkowych pieniędzy (bo o to się rozchodziło), lecz sam Fred, korzystając z braku zasięgu telefonu w tej dziczy, co uniemożliwiało kontakt z jego szefem Dullahem, który zorganizował wyprawę, chciał wyłudzić od nas dodatkową kasę.

Lengai ma 2960 m wysokości, a jego ściany są strome. Z daleka ma barwę szarą. Jedynie dolne części jego zboczy porasta trawa. Teren, na którym leży jest dziki. Można tu spotkać zebry, pawiany, żyrafy i inną zwierzynę. Kiedy przejeżdżaliśmy obok wulkanu po raz pierwszy, przyglądały nam się rozleniwione zebry. Nieco dalej natknęliśmy się na rodzinkę żyraf. Szczerze mówiąc, traktowaliśmy tę wycieczkę jako okazję do odprężającego trekkingu. Kiedy miejscowi straszyli nas trudami wspinaczki, odpowiadaliśmy, że kilka dni wcześniej weszliśmy na Kilimandżaro. Wydawało nam się, że po tej wyprawie żadna góra nam niestraszna. Nie robiło to na nich wrażenia.
– Kili to Kili, Lengai to Lengai – odpowiadali.

 

Ol Doinyo Lengai za dnia.

fot. Krzysztof Wasilonek

Wspinaczkę rozpoczynamy o północy, czyli o najlepszej porze. W dzień temperatura na wulkanie jest tak wysoka, że nie do wytrzymania.

Tuż po wyjściu z Land Cruisera zapalamy latarki-czołówki. Od razu dostrzegam dużego pająka, któremu chcę zrobić zdjęcie, lecz Fred odciąga mnie od niego silnym szarpnięciem.
– Uważaj! To pająk sawanny, śmiertelnie niebezpieczny.
Pająk, korzystając z okazji, uciekł i schował się w trawie.
– A są tu jeszcze jakieś zwierzęta? – pytam, mając nadzieję, że jednak uda mi się sfotografować jakiegoś ciekawego stwora.
– Tak. Na zboczach wulkanu można się także natknąć na węże, ale nie są zbyt groźne. Jednak pod kamieniami mogą spać skorpiony. Dlatego lepiej nie podnoście kamieni.
Spoglądam na młodego chłopaka, który ma być naszym przewodnikiem na wulkanie. Widzę, że dla niego to żadna nowość.

Rozpoczynamy wspinaczkę. To, co z początku wzięliśmy za potencjalny odpoczynek po Kili, rzeczywiście okazuje się próbą siły i zwinności. Drogę oświetlają nam czołówki, gwiazdozbiory i księżyc. Gwiazdozbiory nie przypominają tych, do których przywykliśmy. Są odwrócone „do góry nogami” – wszak jesteśmy pod równikiem, na drugiej półkuli. Wchodzimy po sypkim popiele, pumeksie i skałach, stąpając na krawędzi przepaści. Wspinamy się po zastygłym jęzorze lawy. Kilka lat wcześniej pewien włoski turysta spadł do jednej z kotlinek, które znajdują się po obu jego stronach. Znaleziono go dopiero następnego dnia. Przeżył, choć mocno się potłukł.
W pewnej chwili wypatrujemy na zboczu olbrzymie ptaszysko, które zaraz po oświetleniu przez nasze czołówki rzuca się w naszym kierunku, po czym nagle wzbija się do lotu. Później dowiadujemy się, że to drop olbrzymi. Ponoć ten dochodzący do 30 kg wagi zwierz jest największym latającym ptakiem w Afryce.

 

Porośnięty stepem rów widziany z Lengai.

fot. Krzysztof Wasilonek

Kuba w pewnym momencie się buntuje. Wulkan jest trudny, zasyfiony popiołem, monotonny, a na dodatek buty, które wziął są niewygodne. Kuba nie jest mięczakiem. Podczas wspinaczki na Kilimandżaro wykazał się niesamowitą siłą woli i hartem ducha. Ale tutaj po prostu mu się nie podoba. Postanawia więc, że pójdzie spać. Przewodnik wskazuje mu szczelinę, w której może się położyć. Nie wygląda na zdumionego tą prośbą. Prawdopodobnie nie pierwszy raz się z czymś takim spotkał.

Andrzej, Daniel i ja idziemy dalej. Zbocze jest strome i zdradliwe. W kilku miejscach musimy się bawić w Człowieka Pająka, by na nie wejść, lecz wreszcie nam się udaje. Siadamy na łagodnym podejściu prowadzącym do samego krateru. Wieje i jest zimno.

Postanawiamy, że krater zaatakujemy o świcie, tj. za 2 godziny. Kładziemy się spać. Po jakimś czasie dogania nas arabsko-angielska grupa, która za nami podążała kilkaset metrów niżej i której istnienie spostrzegliśmy jedynie po światłach czołówek.

Po jakimś czasie robi się jaśniej, więc wstajemy i idziemy na krater. Żarty się skończyły. Aby się dostać do krateru, musimy się wspinać na czterech (choć przewodnicy wchodzą spokojnie na dwóch) kończynach, wisząc nad przepaścią. Otaczają nas opary siarki. Sypki popiół ucieka nam spod nóg i rąk.

Docieramy do krawędzi olbrzymiego, bezdennego krateru. Z jednej strony mamy krater, z drugiej przepaść. Ja i Andrzej jesteśmy przerażeni. Odmawiamy obejścia krateru dookoła i tylko Daniel się na to decyduje. Nie jest to pierwszy wulkan, na który wszedł. Okrąża więc krater, wsłuchując się w dudnienie świętej góry. Do dziś nie wiem, czy to dudnienie rzeczywiście miało miejsce, czy też wytworzyła je moja przestraszona wyobraźnia, wspomagana silnym dęciem wiatru. Bo ja i Andrzej nadal jesteśmy przerażeni. Jest to ten specyficzny rodzaj paraliżującego, pierwotnego lęku, który prawdopodobnie odczuwali również nasi praprzodkowie przy zetknięciu z potężnymi siłami przyrody. Ogrom krateru z jednej strony oraz strome zbocze z drugiej rozbudziły go w nas. Kiedy przewodnik drugiej grupy zachęca swoich podopiecznych do zejścia, przyłączamy się do nich.

Powoli, acz konsekwentnie, zjeżdżamy na tyłkach w stronę łagodniejszej części zbocza, uważając, by nie zsunąć się do znajdującej się obok niego przepaści. Towarzyszą nam piękne widoki, lecz nadal jesteśmy sparaliżowani strachem. Aby go trochę okiełznać, staram się robić zdjęcia. Jeśli masz możliwość robienia zdjęć, to znaczy, że nie jesteś jeszcze w prawdziwych tarapatach, bo w takowych nie masz nawet czasu pomyśleć o aparacie. W ten sposób się uspakajałem.

 

Rów widziany ze zbocza Lengai, na którym kładzie się cień wulkanu z wyraźnymi oparami siarki.

fot. Krzysztof Wasilonek

Udaje nam się dotrzeć do łagodnego zbocza. Mnie pomaga nasz troskliwy przewodnik. Niesamowite, jaki jest przy tym cierpliwy. Możliwe, że w duchu nieraz się śmiał ze swych białych podopiecznych, których zabierał na wulkan. Podczas gdy my, przerażeni, zjeżdżaliśmy na tyłkach, by nie spaść, on, bez specjalnych zmartwień, schodził na dwóch nogach.

Rozpoczynamy zejście po wulkanicznych skałach. Przewodnik przez część drogi trzyma mnie za rękę, co i jemu wychodzi na dobre, bo kilka razy ja również ratuję go przed upadkiem. Lecz częściej on mnie. A i tak wywalam się przynajmniej 7 razy na zdradzieckim popiele i pumeksie, który rani mi ręce.

 

Autor po zejściu ;)

fot. Krzysztof Wasilonek

Po drodze spotykamy wyspanego Kubę. Mówi, że obudził go huk kamienia, który upadł tuż koło jego głowy. Upuścił go Masaj prowadzący angielsko-arabską grupę, który jeszcze przed chwilą chciał nim w niego rzucić, myśląc, że to lew schował się w szczelinie (chrapanie Kuby jest głośne i charakterystyczne). Przy schodzeniu sam Kuba też przypadkiem strąca kamień o masie ok. 1 kg, który, odbijając się od skał, o mało nie trafia w głowę kobiety z owej grupy, schodzącej kilkadziesiąt metrów niżej. Biedaczka, już wcześniej spanikowana, teraz zaczyna wyć. A ma po temu powody. Jej własna panika uratowała ją przed śmiercią lub kalectwem, gdyż w przypadku, gdyby schodziła na wyprostowanych nogach, a nie zsuwając się na tyłku, niechybnie dostałaby w głowę.

Zejście z wulkanu zajmuje nam kilka godzin. Jesteśmy przemęczeni, brudni, poranieni (niektórzy nadal zestresowani), lecz zadowoleni, że wyszliśmy cało ze spotkania z bogiem Masajów, górującym nad tą pustynną krainą, często ozdobioną przez trąby powietrzne, której jego lawa daje życie. Nieopodal niego znajduje się alkaliczne, żrące jezioro Natron, w którym często przebywają flamingi. Sylwetka wulkanu ładnie się w nim odbija.