Crater Lakes – Uganda

Postanowiłam odpocząć. Położyłam się wygodnie na trawie, słuchałam dźwięków przyrody, obserwowałam małpy i nie mogłam się nadziwić, jak trudno jest robić „nic”. Na campingu nie było żadnych gości (z wyjątkiem pary Szwajcarów, o których wspominałam wcześniej), z którymi można by porozmawiać, nie mogłam skupić się na czytaniu, a pisać też mi się nie chciało. Próbowałam brzdękać na zakupionych wcześniej skrzypcach, ale i to zajęcie okazało się być nie tym, czego potrzebowałam.

Crater Lakes. Fot. Joanna Oleradzka

Pozbierałam rzeczy, zaniosłam je do pokoju i poszłam na spacer. Nie miałam dużego wyboru, co do kierunku, gdyż do campingu dochodziła tylko jedna droga. Szłam więc prosto przed siebie, nie zastanawiając się, dokąd dojdę i co zobaczę. Prawdopodobnie po kilku kilometrach nadal nic nie znalazłam. Przede mną roztaczał się widok na piękną, tym razem zieloną Ugandę – wspaniała, bujna roślinność, pola i horyzont. To wszystko sprawiło, że poczułam się naprawdę dobrze. Po wszystkich wydarzeniach, które przeszłam dotychczas, wspaniale było pooddychać świeżym powietrzem i poprzebywać w niczym niezakłóconym spokoju.

Po kolejnych kilkuset metrach usłyszałam za plecami nadjeżdżające boda-boda. Motor zatrzymał się, a kierowca zapytał, czy potrzebuję transportu. Wywinęłam kieszenie na lewą stronę, chcąc udowodnić, że nie wzięłam ze sobą żadnych pieniędzy. Mężczyzna dosłownie machnął na to ręką, więc wsiadłam i z zastraszającą prędkością pomknęliśmy przed siebie. Gdy dotarliśmy do „cywilizacji” podziękowałam serdecznie, wymieniliśmy uścisk i pożegnaliśmy się. Gdy mężczyzna odjechał, nagle poczułam na sobie wzrok wszystkich mieszkańców tej wioski. Jeden za drugim podchodzili, dotykali moich włosów, skóry, patrząc prosto w moje niebieskie oczy. Jedni chcieli tylko pooglądać, drudzy porozmawiać, jeszcze inni oczekiwali pomocy w załatwieniu wizy, kupnie krowy lub ubrań dla dzieci.

Wśród tłumu wypatrzyłam piękną młodą kobietę. Najwyraźniej zawstydzona, spoglądała na mnie od czasu do czasu, a gdy ludzie rozeszli się, podeszła i zaczęłyśmy rozmawiać. Nie wiem, czy kobieta szukała kogoś, komu mogłaby się zwierzyć, czy tylko chciała naciągnąć mnie na jakiś datek, jednak zaprosiła mnie do swojej skromnej chaty i przygotowała obiad. Widząc fatalne warunki, w jakich żyje, oczywiście prosiłam, żeby dała sobie spokój z posiłkiem, ale według afrykańskiej gościnności każdy musi zostać nakarmiony. Beatrice przygotowała słodkie ziemniaki i grillowaną kukurydzę.

Później opowiadała o swoim życiu – ma trzydzieści lat i dwójkę nastoletnich dzieci. Z mężem połączyła ją ogromna, młodzieńcza miłość. Oboje zdecydowali, że kobieta zajmie się domem, podczas gdy on zacznie studia, by zapewnić im lepszą przyszłość. Kilka miesięcy później w czasie zamieszek na uniwersytecie doszło do strzelaniny, w której zginął jej ukochany. Teraz Beatrice sprzedaje ubrania (dostarczone przez akcje humanitarne) na lokalnym targu w każdy wtorek i marzy o wyjeździe do Europy. Zdaje sobie sprawę, że poziom jej wykształcenia nie pozwoli na znalezienie pracy „na poziomie”, więc marzy o byciu pokojówką.

Beatrice podczas pracy. Fot. Joanna Oleradzka

Zrobiło mi się wstyd, że nie przyniosłam żadnych podarunków, że nie wzięłam ze sobą pieniędzy, by chociaż kupić dzieciakom trochę słodyczy. Obiecałam Beatrice, że za dwa dni w dzień targowy, przyjdę odwiedzić jej stragan. Pożegnałyśmy się i powoli, krok za krokiem wróciłam na camping. Zjadłam pyszną kolację i spędziłam wieczór ze Szwajcarami, grając w kości.

Następnego dnia wybrałam się na sześciogodzinny spacer do tak zwanych Crater Lakes – ponoć wiele lat temu spadło tam sześć meteorów, tworząc sześć wielkich kraterów, w chwili obecnej wypełnionych wodą. Trudno powiedzieć, czy jest to legenda, czy prawdziwa historia, jednak bardzo chciałam zobaczyć te miejsca. Po drodze mijaliśmy przepiękne wioski, wtopione w bananowe plantacje. Ludzie, którzy tam mieszkają wiodą naprawdę niezakłócone niczym życie. Zielona Uganda pokazała mi swoje drugie oblicze. Spacer był wyczerpujący, pod koniec przypominający raczej tułaczkę strudzonych wędrowników. Dobrze, że zatrzymaliśmy się na dłuższą chwilę przy przepięknym wodospadzie i schłodziliśmy rozpalone słońcem ciała. Myślę, że temperatura sięgała czterdziestu stopni.

W drodze powrotnej, mijając kolejne wioski, wesołe dzieciaki biegały wokoło nas krzycząc: „HAL AR JU ?”. A my zgodnie musieliśmy i chcieliśmy oczywiście odpowiadać im nieskończoną ilość razy. Czasem gdy wołaliśmy „HAJ” w odpowiedzi słyszeliśmy bezpośrednie „AM FAJN ” lub „LAJF YS GREJT”. No i czasem oczywiście „GIW MI MANI MZUNGU”.

Czy te oczy mogą kłamać? Fot. Joanna Oleradzka

Wykończeni upałem i długim spacerem, nie mogliśmy doczekać się powrotu. Stawiając krok za krokiem byliśmy coraz słabsi, odwodnieni, ale szczęśliwi. Bez kolacji oraz prysznica położyliśmy się do łóżek, śniąc o odległych miejscach, które czekały na nas w Afryce.

Obudziłam się obolała, ale niewiarygodnie zrelaksowana psychicznie. Czułam, że w końcu znalazłam spokój i wróciłam do równowagi. Przez trzy tygodnie pobytu w Afryce nie miałam nawet chwili dla siebie, chwili na prawdziwy odpoczynek. Nawet podczas safari wszystko było zaplanowane co do minuty. A tutaj, w Crater Lakes nie robiłam nic i cieszyłam się z tego stanu rzeczy.

Camping znajdował się w pobliżu parku narodowego, gdzie bez większych problemów można zobaczyć szympansy w ich naturalnym środowisku. Postanowiłam odwiedzić to miejsce, jednak okazało się, że przewodnik kompletnie mnie nie zrozumiał i wcale nie dało mi do myślenia, że na każde moje pytanie odpowiadał „JES”. Ostatecznie nie dogadaliśmy się co do ceny wyprawy i wściekła jak osa poszłam na targ odwiedzić Beatrice.

Nie uważam, że dawanie pieniędzy przez pojedynczych podróżników w Afryce to odpowiednia forma pomocy. Nigdy nie masz pewności, co się z tymi pieniędzmi stanie. Moim zdaniem zawsze lepiej kupić potrzebne rzeczy, niż dawać banknoty do ręki. Wielu Ugandyjczyków tłumaczyło mi, że postępując w ten sposób, przyzwyczajasz ich do lenistwa i łatwego zarobku. Dlatego postanowiłam podarować słodycze oraz przybory szkolne dzieciom Beatrice, a od niej kupić trochę ubrań, nawet po zawyżonej cenie. Tym sposobem kupiłam spódnicę, dwie bluzki i spodnie rozdając je później ubogim zaraz za rogiem. Podczas spotkania z Beatrice wywiązał się niesamowity dialog:

Beatrice: DU JU HEF A BOJFREND?
Ja: JES
Beatrice: DU JU LOW HIM?
Ja? JES
Beatrice? AR JU GOŁING TU MARY HIM?
Ja: YYY… AJ DONT NOŁ
Beatrice: LETS PREJ!!!

Kobieta zawołała swoje koleżanki, które wspólnie zaczęły odprawiać modlitwę za moje szybkie zamążpójście na samym środku targu. Śmiałam się i płonęłam ze wstydu jednocześnie. Pożegnałam się ze wszystkimi, wróciłam do obozu, spakowałam plecak i wraz ze Szwajcarami wróciłam do Fort Portal. Ciężko było opuszczać to wspaniałe miejsce, jednak nie miałam wyjścia – trzeba było ruszyć dalej. Następnego dnia rankiem miałam udać się do Kabale – małego miasteczka przy granicy rwandyjskiej.

Wróciłam do tego samego hotelu w Fort, by jeszcze raz zobaczyć się z Francis’em. Po raz ostatni chłopak zabrał mnie na spacer, a ja jego na kolację i skromne zakupy. W nocy nie spałam ani minuty. Najpierw przeszkadzał mi okrutnie głośno grający telewizor w hotelu, a później ta sama mysz, jak sądzę. Biorąc pod uwagę fakt, iż o piątej rano musiałam być zwarta i gotowa do podróży, poziom mojej irytacji wzrósł gwałtownie. No i jak zwykle, czekałam na transport dwie godziny. W końcu przyszedł pan i powiedział, że autobus utknął gdzieś daleko, i że lepiej będzie, jeśli wrócę do hotelu, zjem śniadanie i prześpię się trochę.

Cholerny autobus przyjechał o dziewiątej. Na szczęście udało mi się znaleźć w miarę atrakcyjne miejsce, co oznacza, że mogłam położyć nogi na moim plecaku. Miałam ze sobą mnóstwo jedzenia i picia, więc kompletnie nie martwiłam się, jak to będzie. Jednak zapach, który panował w środku odebrał mi jakikolwiek apetyt na co najmniej pięć godzin. Potem przywykłam. Szybko znalazłam akceptację wśród innych pasażerów, dzięki ugandyjskim skrzypcom. Każdy chciał dotknąć, pobrzękać, pogadać. Widoki były piękne, a i autobus próbował nadrobić straconych kilka godzin.

Podczas pobytu w Crater Lakes odpoczęłam – fizycznie i psychicznie. Uspokoiłam się, przestałam się irytować drobiazgami. Myślałam, że już tak zostanie. Stało się jednak inaczej: tak szybko, jak znalazłam się z powrotem w afrykańskiej rzeczywistości, tak szybko negatywne emocje wróciły. Nie wiedziałam czy to kwestia mojego charakteru, czy Afryki. Znów zaczęłam denerwować się i narzekać, jednak w trochę bardziej wesoły sposób.