Ameryki dwie – Kolumbia

Miasto Escobara i pięknych kobiet

 

Medellin – wszędobylskie kolorowe szkolne autobusy miejskie

fot. Joanna Lisowska

Wydawało się, że cała Kolumbia to nic innego jak zona cafeteria – „strefy kawowe”. Wielkie połacie drzewek kawowych porastały na zielono każdy skrawek ziemi. W końcu Kolumbia razem z Kostaryką wiodą prym w uprawie najlepszego kofeinowego napoju. Ten kulinarny przystanek darowaliśmy sobie ze względu na podobne doznania, którymi uraczyło nas wcześniej Peru. Medellin zaś zapowiadało się obiecująco. Już na miejscu mieliśmy raczej mieszane odczucia, a to za sprawą sporej liczby bezdomnych nagabujących nas na każdym kroku. Przy głównym Placu de Junin, gdzie przyszło nam zamieszkać, nie mogliśmy się od nich opędzić. Dziwiło mnie, że służby porządkowe nie były w stanie nad tym zapanować. Byliśmy w końcu w „centrum samego centrum”.

Okolice słynnego Junin rozpoznawalne były z oddali poprzez stragany z kwiatami, gdzie o każdej porze dnia można było kupić świeże bukiety. Leniwie spędzaliśmy czas, spacerując rozżarzonymi od gorąca ulicami Medellin. Najpierw minęliśmy piękną Katedrę Metropolitana, umiejscowioną wśród starego zalesionego parku, potem dotarliśmy do Plazoletas de las Esculturas, gdzie naszym oczom ukazało się Muzeum Antyczne. Plac otoczony był deptakiem oraz porozrzucanymi wokoło grubymi posągami różnych postaci. Te wyszły spod ręki słynnego malarza i rzeźbiarza w jednym – Botero pochodzącego z tegoż miasta. W przypadkowych galeriach rzuciły nam się w oczy jego obrazy. Zmierzając w kierunku Muzeum Interaktywnego, zachodziliśmy do kolorowych bazarków oferujących dojrzałe egzotyczne owoce (w tym banany monstrualnych rozmiarów). Ulicami jeździły barwne autobusy, które pamiętały chyba jeszcze zamierzchłe czasy. Budynki rządowe, plac z wystrzelonymi do góry pionowymi palami po drugiej stronie, wszechobecne wojsko i… brak wody w sklepach. Po godzinnych poszukiwaniach okazało się, że z trudem znajdowaliśmy półlitrowe butelki upragnionego przez nas napoju. O większych można było zapomnieć. Po te trzeba było się pofatygować gdzieś na obrzeża miasta.

Nie mogliśmy przestać robić zdjęć – tutaj przed pomnikiem Botero. Fot. Joanna Lisowska

„Zona Rosa” była naszym kolejnym punktem odwiedzin, nie tylko zresztą naszym – to miejsce bardzo popularne wśród młodych turystów. Za dnia dzielnica oferowała knajpki, restauracje oraz butiki urządzone z przepychem, artyzmem, ale raczej dla ludzi z grubszym portfelem. Wieczorem tętniło życiem klubowym, zabawowym i flirtem.

Byle dalej, byle nad Morze Karaibskie

Uroki Tagangi. Fot. Joanna Lisowska

Marzyliśmy o ciepłym jak zupa morzu, wśród białych plaż otoczonych soczyście zielonymi palmami jak z konspektów reklamowych biur podróży. Pędziliśmy w kierunku wybrzeża karaibskiego. Jedynym minusem sytuacji był fakt złamania podstawowej zasady – podróż nocna była nieunikniona. Czekało nas kilkanaście godzin w autobusie, dodatkowo zatrzymywanym na wojskową rewizję. Na szczęście widoki dżungli za oknem umilały niekończącą się jazdę. O północy zawitaliśmy do Santa Marta – miasteczka nad samym morzem i w klimacie kubańskiej Hawany. Przychylne i poznane w drodze osoby pomogły wziąć taksówkę do hostelu wynalezionego w przewodniku. Na poszukiwania nie było czasu ani odpowiedniej pory. Trafił nam się drogi pokój, ale z wieloma udogodnieniami, więc rano – oprócz zaduchu i upału – powitały nas bogate śniadanie wliczone w cenę, chłodny basen na hotelowym patio oraz Internet za friko. Do południa postanowiliśmy jednak zmienić lokum na tańsze i być może w bardziej backpackerskiej lokalizacji. Poszukiwania zakończyły się w pobliskiej wiosce Taganga, do której z całym bagażem zawitaliśmy już na wieczór.

 

Ulubiona przez nas oranżada

fot. Joanna Lisowska

Tego nam było trzeba! Maleńka zatoczka, wzdłuż której ciągnęła się plaża, a do której mieliśmy rzut beretem, położona w kolebce wśród zielono-szarych wzgórz i do tego lazurowa woda. Byliśmy w raju! Zachód słońca powitaliśmy nad Morzem Karaibskim ze szklanką świeżo wyciskanego soku z egzotycznych owoców zmieszanego z wodą (do wyboru z mlekiem), rybną obiadokolacją oraz koralikami dekorującymi nadgarstki i kostki, a zakupione od plażowych sprzedawców-artystów. Na tarasie nowego hostelu kontemplowaliśmy pięknie rozświetloną wioskę, siedząc na kolorowych hamakach.

Taganga, poza leniwie spędzanymi dniami na plażowaniu na pobliskiej Playa Grande (gdzie można było dotrzeć pieszo bądź wynajętą motorówką), oferowała również bujne nocne życie. Z każdego baru przy uliczkach wioski dobiegała głośna, porywająca salsa czy rumba. Wznoszenie toastów przy Cuba Libre podczas żywiołowych koncertów na żywo różnych grajków, było prawdziwą przyjemnością. Poza krótkimi wypadami do Santa Marta, gdzie robiliśmy większe zakupy spożywcze, czy jednorazowo odwiedziliśmy fryzjera, orientowaliśmy się w ofertach wycieczkowych do Zaginionego Miasta zanurzonego w pobliskiej głuszy. Do Ciudad Perdida można było dotrzeć tylko na własnych nogach, co zajmowało pięć dni. W jednej z agencji Tagangi zaproponowano nam gratisowo jednodniową podróż do Parku Tayrona – uznanego za jeden z piękniejszych rezerwatów narodowych Kolumbii. Następnego dnia postanowiliśmy poznać jego najdziksze plaże.

Jedyne, o co musieliśmy sami zadbać to dojazd do bram rezerwatu. Podmiejski autobus wysadził nas przy ruchliwej ulicy, a stamtąd spośród dwóch opcji dotarcia do plaży wybraliśmy tę na własnych nogach. Podróż na wypożyczonych koniach była równie egzotyczna, ale zwierzaki cieszyły się takim uznaniem, że mogliśmy się tylko obejść smakiem. Przeprawa zielonym i tajemniczym buszem dodawały animuszu. Na drodze przyszło nam ujrzeć Indian dawnej cywilizacji Tairona, ubranych w zwiewne jasnopłócienne narzuty. Mieli kruczoczarne długie włosy, przez co przypominali bajkowego Tarzana. Nie reagowali na nasze przyjazne pozdrowienia. Traktowali białych jak powietrze. Jeszcze tylko pole namiotowe i ku naszym oczom pojawił się Park Narodowy Tayrona.

Wybrzeże Morza Karaibskiego. Fot. Joanna Lisowska

Tak właśnie wyobrażaliśmy sobie wybrzeże karaibskie: biała plaża (gdzieniegdzie piasek połyskiwał złotymi odcieniami), błękitne morze oraz pas soczyście zielonych palm. Przy brzegu rozrzucone były ogromne skały, które od ciągłego obmywania morskimi falami kształtem przypominały zwierzęta. W parku przy plaży znajdowało się kilka ogólnodostępnych „basenów”, tzw. piscinas. Po prawie godzinnym spacerze wśród dżungli na brzegu zastał nas sen. Po przebudzeniu i orzeźwiającej kąpieli w niespokojnych wodach karaibskich, obserwowaliśmy tubylców. Pozostała część parku to pas białego piasku i otwartej przestrzeni. Morze też wydawało się jakby spokojniejsze, chronione przed wysokimi falami wałem ułożonym z kamieni. Jakież było zaskoczenie, gdy w drodze powrotnej do autobusu, wśród gaju palmowego ujrzałam chłopaka poznanego trzy miesiące wcześniej w Pucon w środkowej części Chile. Świat jest mały!

Ciudad Perdida – start!

Niestety kilkudniowy trekking utrudniły mi dolegliwości żołądkowe, dodatkowo osłabiające ciało i umysł. Nie poddawałam się jednak. Do Tagangi wysłano pod nasz hostel taksówkę, w której siedziała już jedna uczestniczka wyprawy – Amerykanka Laura. Dość szybko przypadliśmy sobie do gustu, a gdy na miejscu okazało się, że nasza grupa będzie powiększona dodatkowo tylko przez sympatycznego przewodnika Wilsona, bardzo się zżyliśmy. Z Santa Marta załadowanymi po brzegi jeepami wjechaliśmy do ostatniej zaludnionej wioski, skąd pieszo rozpoczynaliśmy mozolny trekking. Nie obyło się bez widowiskowego tankowania samochodu (rurką z kanistra) oraz obowiązkowej wojskowej rewizji przed wjazdem do dżungli.

Na podbój Zaginionego Miasta – tankujemy i ruszamy. Fot. Joanna Lisowska

Na początku spokojna trasa, czasem tylko przecinana spokojnie płynącą rzeką, z czasem przeistoczyła się w wydawałoby się niekończące, strome podejście. Powietrze stało, otaczała nas gorąca dżungla. Pot lał się z nas strugami. Co jakiś czas, na krótkich przystankach czekały nas owocowe przekąski. Kochany Wilson, chcąc mi ulżyć w bólu, zaczął nieść mój ciężki bagaż. Inni musieli dźwigać je na własnych plecach. Gdy wąski wąwóz trochę się spłycił i wyszliśmy na szczyt wzniesienia, otoczyły nas majestatyczne wzgórza powoli chowające się za chmury. Zmrok rzucał na doliny piękne odcienie. Pierwszy nocleg czekał nas w drewnianych budach, pod którymi zawieszono hamaki okryte moskitierami. Patrzyłam na nie i zastanawiałam się, czy przypadkiem sen w jednej pozycji z lekko zgiętym kręgosłupem nie będzie męczący…

Na campingu dołączyliśmy do kolejnych grup, które ruszyły tego dnia tuż przed nami. Wszelkie oczekiwania przeszła iście królewska kolacja przygotowana przez kucharzy i przewodników, którzy towarzyszyli nam w pieszej wyprawie, dźwigając dodatkowo cały kuchenny sprzęt i pożywienie. Niewiarygodne, że mieli jeszcze siły na kucharzenie! Łazienka okazała się lepianką ze szlauchem zawieszonym pod sufitem, z którego leciała tylko zimna woda. Nie obawiałam się niedogodności. Z jedną już szłam. Moje ciało nie przyjmowało posiłków, dodatkowo rozgrzewając się w coraz wyższej temperaturze.

Nasza trójka spała 11 godzin, a hamak okazał się wyśmienitym, wygodnym łożem. Nocą w dżungli padał silny deszcz – na całe szczęście nie rozpadało się w ciągu dnia, kiedy musieliśmy maszerować. Kolejny dzień powitał nas słońcem i pysznym śniadaniem. Niestety oczyszczenie mojego organizmu trwało dłużej, na czym zdecydowanie zyskiwali Krzysiek z Laurą, którzy dojadali po mnie posiłki. Szliśmy z Lisem swoim tempem, pozostając w tyle za grupą. Wilson już przyzwyczajony do mojego plecaka, bez pytania dopakował swoje rzeczy i kroczył za mną, mając mnie ciągle na oku. A gdy wydawało się, że całkowicie straciłam siły, kupił mi po drodze jakiś napój witaminowy – w tej sytuacji musiałam uzupełniać płyny.

 

Gdy po drodze zgłodnieliśmy, czekały na nas miłe niespodzianki – takie jak ten arbuz

fot. Joanna Lisowska

Kolejny przystanek to gryz świeżego owocu, który czekał na nas podany na liściu palmowym, odpoczynek przy chatach Indian Tairona oraz trochę historii o plemieniu przekazywanej przez przewodnika. Wilson zerwał po drodze trawę cytrynową na herbatę, co miało być lekarstwem na mój obolały brzuch. Ku naszemu zaskoczeniu pod kolejną wiatą czekały na nas usłane łoża zamiast hamaków. Nam, jako jedynej parze, przypadło małżeńskie. Inni spali na piętrowych. Drewniana chata chroniła przed deszczem, który zawsze zaczynał padać praktycznie od razu po naszym dotarciu na camping i ustawał dopiero o świcie. W oczekiwaniu na obiad, skorzystaliśmy z naturalnych kąpieli w pobliskiej rzece. Woda okazała się przeraźliwie lodowata, jednak obolałe mięśnie świetnie się w niej relaksowały.

 

Im dalej, tym głębiej

fot. Joanna Lisowska

Ale przygoda jak z „Indiana Jones”, której tak bardzo wyczekiwaliśmy, dopiero miała się rozpocząć. O świcie ruszyliśmy na ostatni i najtrudniejszy odcinek prowadzący do Ciudad Perdida. Przeprawę utrudniała rwąca rzeka, która parokrotnie przecięła nam drogę. Im bliżej Zaginionego Miasta, tym nurt rzeki stawał się silniejszy, a woda głębsza. Zaczęło się: śliskie skały, przepaście nad urwiskiem, w których przejściu pomagały liany zrzucone z drzew czy potężne i równie lepkie gałęzie. Trasa przyjmowała formę sinusoidy. Chyba nie muszę dodawać, że byliśmy wycieńczeni do granic możliwości. Tragarze nie mieli wyjścia – musieli dźwigać wszystko na swoich barkach. Konie tego etapu nie pokonywały. Aż w końcu spośród gęstej roślinności wyłoniły się schody, które podobnie jak ten dzień wydawały się nie mieć końca. Laura przeżywała katorgę psychiczną, prawie na czworaka pokonując śliskie kamienie. Miała zawroty głowy, a prawie pionowe stopnie wcale nie ułatwiały zadania. Co parę stopni można było dojrzeć złote kamienie, które swego czasu nie zdążyły paść łupem żądnych pieniędzy fałszywych archeologów.

W końcu przed oczyma wyrosły nam pierwsze kręgi Zaginionego Miasta. Na wyższych kondygnacjach stacjonowała jednostka wojskowa, po krótkiej rozmowie okazało się, że wojskowi są tam od 3 miesięcy. To, co rzuciło się nam w oczy, to wyjątkowo młody wiek chłopców. Widać, że brakowało im towarzystwa i dlatego przybywający codziennie turyści stanowili dla nich nie lada atrakcję. Kolumbijskie Machu Picchu powoli spowijała mgła. A to oznaczało kłopoty w postaci ulewy. Dotarliśmy na kolejny nocleg i tam, pod wiatą, w ciszy delektowaliśmy się atmosferą miejsca, obserwując jednocześnie kręgi z lotu ptaka. Załoga przygotowywała nam ciepły posiłek. Po pysznych empanadas poszliśmy z Krzyśkiem tylko we dwójkę na spacer. Chcieliśmy lepiej poczuć klimat miasta. Nie potrwało to jednak zbyt długo, bo w ułamku sekundy zeszli się żołnierze, zagadując nas na różne sposoby. Z jednym wróciliśmy do campingu. Zrobił nam darmowe show ze swoją bronią jako głównym rekwizytem. Po kolei pozowaliśmy do zdjęć, obładowani osprzętem z całą amunicją, jaką miał.

Zaginione Miasto. Fot. Joanna Lisowska

Następnego dnia mieliśmy wracać do do Tagangi. O poranku Wilson zafundował wszystkim czas z historią w tle. Przechadzaliśmy się wśród dżunglowych zakamarków słuchając śmiesznych anegdot, indiańskich legend i opowieści o starodawnych zwyczajach plemienia Tairona. Podobno widzieliśmy zaledwie 10 procent wszystkich kręgów. A wydawała się, że jest ich tak dużo! W głębszych zakamarkach kryły się wioski, jakby wyludnione. Na koniec edukacyjnych spacerów, zagubiła nam się parka backpackerów. Zaginieni w Zaginionym Mieście… Co za zbieg okoliczności! Mimo że szlak był nam już znany, nie oznaczało to, że było łatwiej. Mnie cały czas towarzyszyły problemy żołądkowe.

Magiczna Cartagena

Dzień odpoczynku w Tagandze i już jechaliśmy do najbardziej polecanego nam miasta Kolumbii – magicznej Cartageny. Zorganizowany spod hostelu bus podwiózł pod wskazane miejsce – Casa Viena (jeden z popularniejszych hosteli w mieście). Tu rezerwowaliśmy bezpieczny rejs do Panamy przez bajeczne wyspy Archipelagu San Blas. Hostel proponował sprawdzonych kapitanów, gwarantujących pewne wydostanie się z Ameryki Południowej drogą morską. Historie o przewożonych nielegalnie pod pokładem łódki narkotykach wzbudzały czujność. Niestety najbliższy rejs miał być za tydzień, więc na Cartagenę byliśmy zmuszeni przeznaczyć tyle dni. Nie był to jednak czas stracony, a miasto opuszczaliśmy zadurzeni w nim po uszy. Miejsce przypominało wyglądem Santa Martę, a tym samym wspomnianą wcześniej kubańską Hawanę. Wszystko było takie kolorowe, tajemnicze, stare.

Eksplorowanie rozpoczęliśmy od Puerto de Reloj – wieży zegarowej i bramy głównej w jednym, prowadzącej do ''wnętrza'' miasta. A ta część ukryta była jakby za obronną fasadą – Las Murallas. Na Plaza de los Coches roiło się od małych straganików z kolumbijskimi pamiątkami. Miejsce było kiedyś targiem niewolników. Poprzez Plaza de la Aduana – najstarszy i największy plac starego miasta dotarliśmy do Plaza de Bolivar – w parkowej scenerii i z pomnikiem Bolivara na koniu. Słynne nazwisko Simona Bolivara pojawia się w Ameryce Południowej na każdym kroku. Był bowiem bohaterem walk o wyzwolenie tej części świata spod władzy Hiszpanów. Swoją wyzwoleńczą walkę rozpoczął właśnie od Cartageny. Zasiedliśmy na ławce parkowej wśród leciwych staruszków, popijając kawę z termosu, którą kupiliśmy od ulicznych sprzedawców. Zza solidnych murów okalających miasto rozpościerał się niesamowity widok na wieżowce biznesowej części Cartageny. Poza fasadą mieścił się port, w którym wykupiliśmy bilety na organizowaną stąd wyprawę na słynną pobliską Playa Blanca.

Playa Blanca. Fot. Joanna Lisowska

Wieczorami w mieście toczyło się bujne życie towarzyskie, dzięki czemu nawet przez chwilę się nie nudziliśmy. Nam do gustu przypadł „Donde Fidel” (czyt. Gdzie Fidel) polecany przez poznanych w drodze podróżników. Po jednym wieczorze stał się naszym ulubionym miejscem rozrywki. Knajpa mieściła się na starym mieście a już z daleka dolatywały nas gorące, głośne rytmy salsy. Dużo tańczyliśmy i bawiliśmy się z Latynosami, pijąc z nimi piwo. Baliśmy się tej Kolumbii, a okazała się tak ciepła i otwarta. Żegnaliśmy się z nowo poznanymi osobami, jakbyśmy znali się latami. Salsa okazała się wciągającym tańcem zmysłów i radości. Nim się spostrzegłam, tańczyłam na bosaka.

 

Uliczka, na której znajduje się słynny bar „Donde Fidel”

fot. Joanna Lisowska

Z każdym dniem miasto zachwycało coraz bardziej, coraz bardziej też od siebie uzależniając. Utarły nam się tu stałe przyzwyczajenia (śniadanie w tej samej knajpie, przywitanie z kundlowatym psem tuż pod hostelem, czas w kafejce internetowej po drugiej stronie ulicy). Po chwili rozpoznawaliśmy wiele osób na ulicy, a one rozpoznawały nas. W Cartagenie nie było plaż przystosowanych do wylegiwania. Na najbliższą Playa Blanca pruliśmy motorówką portową około godziny. Tych, którzy chcieli wylegiwać się tylko na plaży, wysadzono na leniwy parogodzinny pobyt na brzegu. Plaża jak w raju: biały piasek, zielone palmy, przezroczysta woda, ławice ryb, Murzynki kąpiące się na brzegu morza. Mimo że podobne widoki już widzieliśmy wiele razy, to jednak to nadal nie mieliśmy ich dosyć i nadal byliśmy nimi zachwyceni. Nie było tu zbyt wielu turystów, więc zaraz dopadła nas chmara tutejszych sprzedawców oferująca: obiad, koraliki, masaże itp. Skorzystałam z tego ostatniego, jako że była to nasza rocznica ślubu, a Krzysiek wyraził zgodę tylko dlatego, że robiła go kobieta. Rocznicę uczciliśmy pysznym rybnym obiadem a po soczystym mango zapakowaliśmy się w rejs powrotny do Cartageny.

Tym razem wieczorne wyjście do innego klubu – „Havany” zakończyło się fiaskiem. Nie można mieć wszystkiego. Pocieszył nas hamburger sprzedawany o północy parę przecznic od naszego hostelu. Żegnaliśmy Cartagenę i Kolumbię z podwójnym smutkiem. Kończył się najważniejszy etap naszej podróży. Opuszczaliśmy Amerykę Południową, o której tak marzyliśmy. Żałowaliśmy, że nie kończymy półrocznej tułaczki na tym kontynencie. Klamka zapadła, trzeba było realizować założone z góry twarde ramy programu. Bilety powrotne z Kanady mieliśmy w dłoni. Pocieszaliśmy się, że powiew latynoskiego klimatu poczujemy jeszcze w Panamie i na Kostaryce. Rejs przez Morze Karaibskie czas zacząć!

KOMU W DROGĘ, TEMU PORADNIK!

Codzienny budżet: maksymalnie 70 USD na parę (kwota po rozłożeniu na cały pobyt w kraju i zawierająca dodatkowe atrakcje, jak i dni, podczas których takiej sumy nie wydawaliśmy), chociaż często taniej; Kolumbia, poza Peru i Ekwadorem, był jednym z tańszych krajów Ameryki Południowej na naszej drodze.

Noclegi: standard noclegu – hostel lub hotel, w większości przypadków dwuosobowy pokój o podwyższonym standardzie; korzystanie z ogólnodostępnych kuchni w hostelach zmniejsza wydatki. Na hostel decydowaliśmy się poprzez wybór z przewodnika, choć częściej na miejscu jedno pozostawało z bagażami w oczekiwaniu na drugą osobę, która poświęcając góra godzinę, wynajdywała coś konkurencyjnego i o dobrych warunkach mieszkalnych. Moje odczucie – przewodnik wskazywał drogie miejsca do spędzenia nocy.

Wizy: w tym kraju nie wymaga się ich od Polaków. Mimo wszystko polecam sprawdzenie tego, jak i wielu innych przydatnych informacji, na stronach MSZ.

Warto spróbować: empanadas – nadziewane mięsem pierożki, smażone na głębokim tłuszczu (te słynne są w całej Ameryce Południowej). Nad morzem królowały owoce morza oraz ryby, głównie tzw. trucha. Poza tym, podobnie jak na całym kontynencie, króluje gotowana kukurydza i ziemniak, jako dodatek do drugiego dania, zup, często podawany z ryżem. Tu również istnieje możliwość spróbowania świnki morskiej – cuy. Kolumbia słynie z przepysznych napojów – koktajli; przygotowywano je ze świeżych egzotycznych owoców zmiksowanych z lodem i dodatkiem wody lub mleka. Polecam unikać lodu – lepiej chronić żołądek przez nieprzychylną bakterią. Bardzo popularne są też przeróżne smakowe i kolorowe napoje gazowane, podobne do oranżady.

Komunikacja – autobusy o różnym standardzie i cenie. Trzeba przyzwyczaić się do częstych wojskowych kontroli na trasie. Wszystko jednak w dobrej wierze i w ochronie obywateli oraz dla poczucia bezpieczeństwa turysty.

Ludzie bardzo otwarci i pomocni.

Zakupy: trzeba pamiętać, że Kolumbia również jest cywilizowanym krajem i wszystko tam można kupić, więc nie ma sensu wieźć z kraju produktów, które na pewno tam nabędziemy. Warto jednak mieć przy sobie, np. scyzoryk, czy latarkę na głowę i jedną ulubioną lekturę. Przydają się przy dłuższej podróży. Książki można podmieniać w hostelach – zostawiać swoje, brać dostępne z biblioteczki (niestety rzadko w języku polskim). Repelenty na inspekty również lepiej zakupić na miejscu, mają wyższy DEET, co ogranicza ukąszenia. Przydaje się w dżungli. Warto też dysponować tabletkami do oczyszczania wody w takich wyprawach jak do Zaginionego Miasta (choć w większości przypadkach mają je ze sobą przewodnicy).

Polecam przede wszystkim wybrzeże Morza Karaibskiego, piękne plaże Parku Narodowego Tayrona i koniecznie wyprawę do Ciudad Perdida – niezapomniane przeżycie! Trzeba przygotować plecy do dźwigania bagażu na własnych barkach. Cartagena – warto w niej pomieszkać. Jeśli kontynuujesz podróż do Panamy, koniecznie morzem poprzez wyspy San Blas. Nadal nie wierzę, że widzieliśmy ten cud natury na własne oczy. Dla kawoszy polecam Zona Cafeteria, gdzie mogą poznać rejony uprawy kawy, sposoby jej przeróbki oraz wziąć udział w degustacji; są to bardzo zielone i magiczne miejsca.