Ameryki dwie – Chile

Jadąc na koniec świata

 

Kolonialne Punta Arenas

fot. Joanna Lisowska

Jedyną opcją w tym momencie była ponad trzydziestogodzinna podróż autobusem przez Argentynę do Punta Arenas. Chile to kraj znacznych odległości, a co za tym idzie, długich godzin spędzanych w autobusach, do czego zdążyliśmy się już przyzwyczaić. O dziwo, komunikacja przeszła nasze wszelkie oczekiwania – w wysokiej klasy piętrowych autobusach, w wygodnych, rozkładanych siedzeniach nawet na długich trasach podróżowała się miło i komfortowo. Załoga puszczała nam najnowsze oscarowe filmy w języku angielskim, wieczorami podając koce i regulując klimatyzację, gdy skwar za oknem był nie do zniesienia. W Puerto Montt skosztowaliśmy owoców morza, z których to miejsce słynęło. Dziwnymi smakami raczyliśmy się w porcie, gdzie z daleka dolatywał zapach morza i jego bogactw.

Rankiem wzięliśmy autobus w kierunku Patagonii. Ciągnąca się długim pasem pożółkłą i wysuszoną pampę, co jakiś czas urozmaicało pasące się stado alpak czy strusi nandu. Czuliśmy magię nazw „Cieśnina Magellana” czy „Przylądek Horn”. Zbliżaliśmy się na kraniec świata.

Tu ewidentnie wyczuwało się chłód. Każdy oczekiwał przyjścia zimy lada chwila. Czas naglił. Kolonialne Punta Arenas z urokliwym Plaza de Armas i pomnikiem Magellana po środku, wąskie uliczki przepełnione młodymi ludźmi, biura turystyczne oferujące wyprawy na Arktykę czy Wyspę Magdalenę „zaludnioną” przez małe nieporadne pingwiny, tworzyły przyjazny klimat. Miasto dogłębnie poznaliśmy na rowerach wypożyczonych w jednym z biur.

Po relaksującej wizycie w tajemniczym Parku Narodowym Magellana i zwiedzeniu ogromnego cmentarza z nietypowymi nagrobkami wbudowanymi w długie białe ściany postawione po jego bokach, trafiliśmy na okazję ostatniego w tym sezonie rejsu ekskluzywnym statkiem wokół Przylądka Horn. Ostatnia atrakcja zdecydowanie przekraczała nasz budżet, ale zaryzykowaliśmy. Nie byliśmy pewni, czy kiedyś jeszcze dane nam będzie zobaczyć lodowce na wyciągnięcie ręki, mimo że w planie mieliśmy Torres del Paine. Krzysztof nadal cierpiał z powodu kontuzji kostki i nie byliśmy pewni, jak zniesie długie trekkingi po „zimowym” parku.

Magiczny cmentarz w Punta Arenas. Fot. Joanna Lisowska

Po paru dniach zjawiliśmy się w tekturowym, niczym z pudełek od zapałek, miasteczku Puerto Natales. Stąd organizowane były wyprawy do oddalonego o 100 km Torres del Paine. Robiło się coraz chłodniej, co na własnej skórze odczuliśmy już pierwszej nocy w dogrzewanym tekturowym hostelu. Na miejscu wypożyczyliśmy sobie namiot i karimaty. Śpiwory mieliśmy swoje. Miła gospodyni „Nico’s” zarezerwowała nam bilety na poranny autobus do parku i zorganizowała spotkanie z przewodnikiem, który przedstawił nam kilka opcji jego zwiedzania w zależności od czasu, którym dysponowaliśmy, kondycji i chęci.

Torres del Paine

Przekraczaliśmy bramy zadżdżonego od deszczu Torres del Paine wczesnym rankiem. Autobusy zatrzymywały się tu na chwilę, by turyści mogli zakupić bilety wstępu. Jedni ruszali z tego punktu na różne szlaki, my podjeżdżaliśmy do Laguny Pehoe, skąd katamaranem mieliśmy się dostać do pola namiotowego, spędzić tam noc i dwa dni na trekkingu wśród lodowców. Każde miejsce przypominało, że zima jest tuż tuż. Prując przez mroźne wody jeziora, dostrzegaliśmy pierwsze majestatyczne widoki oblodzonych szczytów gór. Na miejscu, obok drogiego hotelu rozstawiliśmy namiot i ruszyliśmy w kierunku miradoru (widoku) na Glaciar Grey.

Torres del Paine słynie z trasy, która prowadzi do wielu ciekawych miejsc, zaś na końcu każdego szlaku zazwyczaj znajduje się camping. Traperzy spędzają tu zazwyczaj kilka dni obładowani niezbędnym bagażem, przemieszczając się od campingu do campingu. Na plecach noszą zwykle namiot, ciuchy, sproszkowane jedzenie i mały zestaw do kucharzenia. My nie mieliśmy czasu na dłuższy pobyt ze względu na rejs, na który zdecydowaliśmy się spontanicznie i który zaczynał się za trzy dni w Ushuaia – najbardziej wysuniętym na południe mieście świata, należącym do Argentyny. Dodatkowo sprawdzaliśmy, czy Lisu z niewyleczoną kontuzją da radę na piechotę pokonać tak długi odcinek. Trasa wiodąca dnem wąwozu obfitowała w soczyste kolory roślinności. W górach jak to w górach – pogoda zmieniała się co chwilę, a w Torres del Paine dodatkowo trzeba było przygotować się na różne anomalie. Szliśmy w strugach deszczu, nie widząc nawet własnych butów.

 

Nowy „dom” w Torres del Paine

fot. Joanna Lisowska

Co jakiś czas ku naszym oczom wyłaniały się nowe, niesamowite pejzaże: a to brązowe owalne wzgórza, a to groźne szarawe ostrza zaśnieżonych szczytów gór z drugiej strony. Uwieńczeniem szlaku były seledynowo-niebieskie odłamki lodowców pływające w tutejszych wodach i potężny lodowiec Glaciar Grey. Tego obserwowaliśmy, czując ukłucia spadającego na twarz gradu. Wróciliśmy na camping po pięciu godzinach wypruci fizycznie. Noga Krzyśka zdała egzamin, więc mogliśmy planować kolejne, większe wyczyny. Ogromny wysiłek i ogólne wymarznięcie potęgowało apetyt i zadowolenie ze sztucznego posiłku, który zaserwowaliśmy sobie ze sproszkowanych zupek. Mimo targającego wiatrem namiotu i okrycia na cebulę, przetrwaliśmy noc i rano obudziliśmy się wyspani i zadowoleni.

Następny dzień to „środek” słynnego W. Niestety kondycja mojego męża opadła i w spokoju po trzech godzinach kolejnych górskich wrażeń, tym razem z płatkami śniegu za pan brat, wrócił do namiotu na odpoczynek, a ja udałam się do kolejnych „miradorów” trasy. Pejzaże na dziewiczym szlaku, nieuczęszczanym przez turystów zmieniały się jak w kalejdoskopie. Drewniane kładki zarzucone wśród pożółkłych traw, tajemniczy ciemny las, mosty nad rwącą i spienioną rzeką rozbijającą się o ogromne kamienie. Piękna ściana góry pokrytej skrzącym się na niebiesko lodem była moim ostatnim przystankiem przed powrotem do campingu, na którym czekał na mnie mąż. Po południu opuszczaliśmy park.

Z Puerto Natales dostaliśmy się do Punta Arenas, a stamtąd kontynuowaliśmy długą przeprawę do Ushuaia. Ze spokojnymi widokami na Ziemię Ognistą dotarliśmy do ekskluzywnego i drogiego argentyńskiego kurortu wśród gór. Nie zdążyliśmy wyjąć przewodników w poszukiwaniu noclegu, gdy zaraz posypały się oferty hosteli. Wzięliśmy pierwszy lepszy za rozsądną cenę – i tak mieliśmy się tu tylko przespać. O ile po drodze nie poznaliśmy ani jednego podróżującego Polaka, tak w młodzieżowym „Patagonia” spotkaliśmy aż dwie pary, które parę miesięcy wcześniej równie przypadkowo poznały się w Ekwadorze. Wymieniając się podróżniczymi spostrzeżeniami, z radością rozmawialiśmy w ojczystym języku. Sympatyczny wieczór spędziliśmy, racząc się wytrawnym czerwonym winem „Gato Negro” i nakręcając się coraz bardziej na Boliwię, o której usłyszeliśmy od nowych znajomych. W planie pojawiła się słynna Pustynia Solna w południowej części tego kraju.

 

Lazurowe lodowce na wyciągnięcie ręki

fot. Joanna Lisowska

Rankiem zdaliśmy bagaże na statek w agencji turystycznej firmy Australis i w oczekiwaniu na popołudniowy rejs, zwiedzaliśmy miasteczko. Każda witryna sklepowa przypominała, że znaleźliśmy się na krańcu świata, a sklepy pamiątkowe obładowane były posążkami pingwinów, wielorybów czy fok. Późnym popołudniem ruszyliśmy, żeby przeżyć najbardziej ekskluzywne trzy dni w trakcie całej wyprawy. Kajuta, w której przyszło nam mieszkać, przypominała salon naszego mieszkania, zaś posiłki obfitowały w najdziwniejsze, a zarazem najpyszniejsze smakołyki kuchni chilijsko-argentyńskiej podawane niczym w hotelu pięciogwiazdkowym. Australis powitał nas kolorowym szampanem wśród dźwięków tanga i show tanecznego.

Następnego dnia o świcie dotarliśmy do Przylądka Horn, gdzie podejmowaliśmy próbę zejścia na brzeg. Złe warunki pogodowe, z których niestety to miejsce słynęło, utrudniły stanięcie na faktycznie ostatnim skrawku ziemi na południa świata. Dla mnie była to okazja, żeby dogłębnie zapoznać się z muszlą klozetową naszej luksusowej łazienki. Na szczęście później już tak nie bujało i choroba morska ustąpiła na dobre. Kolejnym punktem programu było popołudniowe zejście na ląd połączone z delikatnym trekkingiem po jednej z wysepek Cieśniny Magellana – Wuluaia. Organizatorzy dbali nie tylko o nasze samopoczucie estetyczne – widoki były naprawdę spektakularne, ale również smakowe. Po niezbyt męczącym szlaku zaserwowano nam do wyboru – gorącą czekoladę lub zimną whisky na rozgrzewkę. W międzyczasie każdą wolną chwilę można było spędzać w barze z darmowymi drinkami czy w dostępnej całą dobę kafejce z słodkościami, pyszną kawą i herbatą. A gdy tego było mało, goście mogli pogłębiać swoją wiedzę o regionie słuchając wykładów o Magellanie, pingwinach, uczestniczyć w degustacji chilijskiego wina czy umilać czas grą w bingo.

 

Wyspa Magdalena o świcie

fot. Joanna Lisowska

Kolejnego dnia przyszło nam przedzierać się wąskimi zatokami wśród jaskrawo-niebieskich lodowców. Podpływaliśmy motorówkami w mniej dostępne szczeliny, obserwując śnieżne kolosy, które wydawały się być jak na wyciągnięcie dłoni. Huk odłamków spadających wewnątrz lodowca wywoływał ciarki na plecach, a szybujące nad głowami dzikie ptactwo stwarzało wrażenie, jakbyśmy uczestniczyli w planie filmowym jakiejś przygodowej produkcji. Rejs zakończył się w Punta Arenas, skąd jechaliśmy na nowo częścią argentyńską ku północy Ameryki Południowej.

KOMU W DROGĘ, TEMU PORADNIK!

• Codzienny budżet: 70 USD na parę (kwota po rozłożeniu na cały pobyt w kraju i zawierająca dodatkowe atrakcje, jak i dni, podczas których takiej sumy się nie wydawało); standard noclegu – hostel, ale w większości wypadków braliśmy dwuosobowe pokoje o podwyższonym standardzie; w wyjątkowo drogiej Patagonii decydowaliśmy się na łóżko w pokoju wieloosobowym, tzw. „dormie”. Staraliśmy się szukać hosteli z ogólnodostępnymi kuchniami, by samemu gotować i unikać stołowania się w drogich knajpach. Poza drogim jednorazowym wyskokiem rejsowym, pozostałe atrakcje nie były tak kosztowne. Mimo to Chile należy do jednych z droższych krajów Ameryki Południowej, ale jednocześnie jest bardzo europejskie. Na hostel zdecydowaliśmy po przejrzeniu przewodnika, choć częściej na stacji autobusów stali właściciele kwater, bądź pracownicy agencji wyłapujący turystów. Nie jest to bynajmniej naciąganie, bo często wychodzi się na tym korzystniej niż szukając na własną rękę. Dodatkowo Latynosi uwielbiają się targować. Wyjątkowo polecam: w Pucon – drewnane domki na Calle Arauco 565, Puerto Montt – Hostel Ancriben, Puerto Natales – hostel Nico’s (fantastyczna i domowa atmosfera).

• Wizy: Polacy są zwolnieni z obowiązku wizowego (mimo wszystko polecam sprawdzenie tej, jak i wielu innych przydatnych informacji na stronach MSZ). W Chile dość istotną kwestią, która przynajmniej nam trochę utrudniała życie, był fakt pozbywania się jedzenia przy wjeździe do tego kraju. Trzeba mieć to na uwadze, bo nawet nieświadome ukrycie produktów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego w bagażu może wiązać się z przykrą, jeśli nie stresującą sytuacją.

• Warto spróbować: Empanadas – nadziewanych mięsem pierożków, smażonych na głębokim tłuszczu (świetny i tani rarytas); completo – hot-dog z sosem z avokado; plato de todos – bardziej z ciekawości, bo nam mieszanka owoców morza z różnego rodzaju mięsem w jednym garze serwowana z podanym w szklance wywarem rybnym nie odpowiadała smakowo; naturalnych wyrobów Indian Mapuche – wszystko przygotowane bardzo naturalnie naturą i tylko z tego, co ziemia daje.

  Najlepszym sposobem na zaoszczędzenie na jedzeniu, poza samodzielnym gotowaniem, jest menu al dia – z góry ustalone menu dnia, złożone z aperitifu (często do wyboru z dwóch: alkoholowy lub napój gazowany), przystawki lub zupy, drugiego dania i często deseru. Z napojów warto skosztować: pisco sour – napój alkoholowy uznany za przysmak narodowy, (jak się później jednak okazało, alkohol został wymyślony i stworzony w Peru); wyjątkowo dobre i niedrogie czerwone wino Gato Negro oraz występujący jedynie w Chile szczep Carmenere (również czerwone wina wytrawne); owocowe nektary o przedziwnych smakach (brzoskwiniowy, mango, jagodowy itp.).

• Komunikacja – bardzo dobrze rozwinięta, autobusy o wysokim standardzie (długie trasy umilają zazwyczaj: filmy dvd, koce – gdy zimno, klimatyzacja – gdy gorąco. W cenę biletu jest czasem wliczane również śniadanie, jeśli podróż trwa dłużej. Trzeba wziąć pod uwagę okres podróżowania na południe kraju, gdyż zbliżająca się zima „zamyka” drogę lądową a z czasem ogranicza liczbę kursujących i przez to bardzo drogich rejsów w kierunku Patagonii. Poza samolotem, najlepszą opcją dojazdu do Torres del Paine jest podróż autobusem stroną argentyńską. Ludzie są bardzo otwarci i pomocni. Wystarczy tylko chcieć się na nich otworzyć. Powitanie pocałunkiem porównywalne z naszym podaniem ręki.

• Telekomunikacja pod postacią centrów z telefonami zwanymi casa de llamadas, dostępna na każdym kroku i wyjątkowo niedroga, w porównaniu z innymi elementami podróży po Chile.

• Ułatwieniem życia backpackera są dostępne na każdym kroku pralnie – lavanderia. Wyjątkowo tanie.

• Trzeba pamiętać, że Chile jest bardzo cywilizowanym krajem, gdzie wszystko można kupić, więc nie ma sensu wieźć z kraju produktów, które są tam ogólnodostępne. Warto jednak mieć przy sobie, np. scyzoryk, czy latarkę na głowę i jedną ulubioną lekturę. Przydaje się to przy dłuższej podróży. Książki można podmieniać w hostelach – zostawiać swoje, brać dostępne z biblioteczki (niestety rzadko w języku polskim).

• Jeśli w Polsce lekarz zaleci przyjmowanie leków malarycznych na terenie Chile, poważnie bym to rozważyła, a na miejscu zapytała tubylców, czy to koniecznie. W naszym odczuciu – bezsensowne i bezpodstawne trucie organizmu.

• Dla zainteresowanych poznaniem Pustyni Solnej, polecam zdecydowanie tańszą (kilkakrotnie) wersję w Boliwii, niż graniczącą z nią chilijską Salar de Atacama.