Buenos dias Ecuador!

Zakątek artystów

Podróżując po Ekwadorze i zwiedzając największe miasto, czyli Guayaquil, warto poświęcić chwilę na wizytę w najbardziej charakterystycznym zakątku tego miasta – malowniczym Las Peñas, które zamieszkują prezydenci, historycy, artyści i miłośnicy architektury. W tłumaczeniu nazwa ta niestety traci swój urok – mało kto zachwyca się surowym wyrazem: „skały” (hiszp. las peñas) . Na wzgórze Cerro Santa Ana prowadzi 465 schodów, których pokonanie zajmuje nie więcej niż pół godziny. Na samej górze stoi piękna i dumna kaplica Santa Ana, a obok latarnia morska. Wąskie uliczki i jasne, kontrastowe domy ustawione wzdłuż rzeki rzeczywiście przywodzą na myśl zakochanych w sztuce artystów i miejsce to jest mekką dla ludzi ceniących sztukę. Muzycy, malarze i poeci w lipcu mają okazję zaprezentować własną twórczość na festiwalach i imprezach kulturalnych, z których słynie Las Peñas.

Godzina ekwadorska

Wyobraźmy sobie, że Polak z Ekwadorczykiem umawiają się o 9:00 na spacer po pobliskim parku. Ten pierwszy, spragniony kontaktów z obcokrajowcami przychodzi na miejsce spotkania dziesięć minut przed ustaloną godziną. Ekwadorczyk przybywa na spotkanie – o 9:55. Zdenerwowany Polak zaczyna wyrzucać przyjacielowi, że czeka już od godziny, ale Ekwadorczyk wcale nie czuje się winny. Który z nich ma rację? I tutaj pojawia się termin „godziny ekwadorskiej”, czyli genialnego usprawiedliwienia dosyć popularnych w Ekwadorze spóźnień.

Już w pierwszym dniu pobytu nauczono nas, że 9:59 także obejmuje godzinę dziewiątą, więc nie należy się zbytnio spieszyć. Wieczorem zastosowaliśmy nową wiedzę przed kolacją… do zjedzenia zostało trochę ryżu i kawałek pieczonego banana. Wniosek: „godzina ekwadorska” ma swój polski odpowiednik – brak zorganizowania.

My też mamy taką białą!

Trzeciego dnia koncertujemy w szkole wojskowej, tym razem dla młodszych Ekwadorczyków, którzy o byciu żołnierzem na razie mogą tylko pomarzyć. Dzieci początkowo podchodzą do nas nieco wstydliwie, ale już po kilku chwilach otaczają nas zwartą grupą. Koniecznie chcą nas dotknąć. Krzyczą i proszą o autografy, trzymając w dłoniach pomięte kartki w kratkę. Może nigdy w swoim życiu nie widziały białych ludzi? Nie – chwilę później z dumą przyprowadzają młodą, białą dziewczynę (prawdopodobnie pochodzi z Europy), żeby pokazać: „My też taką mamy!". Ekwador zamieszkuje w większości ludność mieszana – aż 65% to Metysi, czyli potomkowie białych i Indian. Całkowicie biali – potomkowie hiszpańskich kolonizatorów, liczą sobie tylko 9%. A więc w Ekwadorze białość to rzadkość.

Podczas jednego ze spacerów po ekwadorskim targu przyglądamy się panamom – słynnym ekwadorskim kapeluszom, plecionym z liści łyczkowca palmiastego. Nagle przyjaciółka szturcha mnie w ramię i pokazuje na coś przed nami.
– No co? – pytam. To tylko kuglarz, żongluje pięcioma nożami, żadna sprawa…

Przechodzimy obok grupki ludzi obserwujących mężczyznę prezentującego sztuczki zręcznościowe. W tej samej chwili wszyscy zebrani jak jeden mąż odwracają się od kuglarza i wpatrują się w nas z ciekawością. Ktoś pyta, czy może zrobić zdjęcie. A biedny kuglarz na pewno zastanawia się później, dlaczego dwie białe kobiety zapewniły tłumowi większą atrakcje, niż człowiek rzucający nożami.

Republika bananowa

Spacerując po jednym z hipermarketów nie sposób nie zauważyć ekwadorskich bananów, dwa razy mniejszych od naszych rodzimych (oczywiście importowanych…). Te ekwadorskie lepiej identyfikują się z arabskim słowem „banan”, oznaczającym… palec. Rzeczywiście, są niewiele większe od palca wskazującego. Oprócz swojej prezencji wyróżniają się także smakiem – są słodsze i bardziej… bananowe, a wszystko to za sprawą plantacji bananów, zwanych „bananerami”. Nie są to jednak skąpane w słońcu pola, na których piętrzą się złociste owoce. Ekwadorskie banany dojrzewają bowiem… w specjalnych workach foliowych, chroniących przed bakteriami i deszczem. Na ekwadorskich targach z owocami można znaleźć mnóstwo odmian bananów. Niekiedy odróżnia je jedynie specyficzny układ plamek, innym razem kolor: żółty, zielony, czerwony... Zanim jednak tutejsze banany trafią do sklepów europejskich, spryskiwane są środkami chemicznymi, a później etylenem, który na pewno nie będzie szkodliwy… dla bananów. Ale wszystko w imię wyższego dobra, czyli piękności i żółtego, egzotycznego połysku. Smacznego!

Owoce aniołów

Na śniadanie serwowane są przeważnie owoce – arbuzy, melony i lekko gorzkawe papaje, zwane „owocami aniołów”. Znane są twierdzenia o właściwościach odmładzających papai, która zawiera enzym zwany papainą, pomagający w trawieniu posiłków białkowych. Dodatkowo wyciąg z liści papai zapewnia ochronę przed rakiem. Mimo tych niewątpliwych zalet po pierwszym śniadaniu wszyscy obcokrajowcy grzecznie dziękują unosząc kurtuazyjnie rękę i machając nią w geście odmowy. Do niektórych smaków trzeba dorosnąć. I mówi to ta, która następnego dnia ze szczerym uśmiechem przywitała kelnera słowami: „No, gracias senior!”.

Indianie

Wchodząc na targ indiański mijamy starszego Indianina o pomarszczonej twarzy, siedzącego w bezruchu na brunatnej ziemi. Kobieta, która sprzedaje na stoisku obok, widząc nasze uporczywe spojrzenia tłumaczy po hiszpańsku, że Indianie mogą tak siedzieć godzinami, w przeciwieństwie do białych ludzi, miłośników wiercenia się, nieprzywykłych do wytrzymywania długo w jednej pozycji.

Zarówno mężczyźni, jak i kobiety indiańskie z racji niskiego wzrostu do ludowego stroju wkładają damskie buty, bo pierwsze obuwie produkowane przez Europejczyków było siłą rzeczy za duże. Indianie w swojej kulturze kładą nacisk na trzy wartości Dekalogu: nie kłamać, nie kraść i nie zabijać. Kilka osób słysząc to z ulgą puszcza torebki, aby po chwili z przerażeniem znów je ścisnąć, bo przecież nie sami Indianie chadzają po targach. Oprócz ręcznych plecionek, toreb, figurek i koralików można kupić też dziwny, indiański instrument, który przy potrząsaniu wydaje przyjemny dźwięk – coś przesypuje się z jednej strony na drugą stronę.

Polska ziemia

Lądujemy. Gdy tylko symbol z zapiętymi pasami błyska zielonym światłem, pasażerowie zaczynają tłoczyć się i przepychać, byle wyjść już na dwór, odetchnąć warszawskim powietrzem i postawić stopę na polskiej ziemi. Zaraz też rozlegają się dzwonki telefonów komórkowych, w tym także i mój:
– Jesteście cali!? Podobno prezydent w szpitalu i w ogóle był jakiś bunt!
Przymykam oczy. Wyobrażam sobie naszego prezydenta, przykutego do szpitalnego łóżka, prezydenta-zakładnika, bunt polskich robotników…
– Żyjecie tam do cholery!? Kto by pomyślał, że w Ekwadorze takie zamieszki…
– W EKWADORZE!?
– Ano, policjanci podobno zajęli lotnisko! Manifestacje w Quito, Ambato, stan wyjątkowy. Miesiąc tam byliście i się dziwicie?

Jak przekazały media, podczas naszego pobytu na ulice Ekwadoru wyszli wzburzeni rebelianci i demonstrując swoje niezadowolenie obrzucali butelkami prezydenta i jego współpracowników. Zajęci zwiedzaniem równika, oglądaniem kościoła ze złota i buszowaniem wśród bananów nie mieliśmy czasu na przeglądanie lokalnych gazet. Lotnisko odblokowano zaledwie dwa dni przed planowanym powrotem zespołu do Polski. To się nazywa szczęście.