Dziś jest 06.11.2024

Imieniny obchodzą Feliks, Leonard, Daniela, Gabriela

Portal podróżniczy etraveler.pl

gwarancja udanych wakacji
Accredited Agent

Koka – w pogoni za zielonym złotem

Autor: Magda Ramos

Data publikacji: 19.07.2011 10:13

Liczba odwiedzin: 8056

Tagi: ameryka południowa, peru, kolumbia, boliwia, artykuły, magda ramos

Od blisko 400 lat ludzie słodzą herbatę cukrem, od niespełna 200 jeżdżą koleją, od ponad 100 latają samolotem, a od 8000 lat żują liście koki. W kulturach andyjskich roślina ta, występująca pod nazwą krasnodrzew pospolity, wciąż odgrywa niezwykle istotną rolę. Tradycja jej uprawy sięga tu czasów prekolumbijskich i znacznie poprzedza powstanie nie tylko Imperium Inków, ale i starszego Imperium Tiahuanaco.

Koka
Koka na lokalnym markecie w Boliwii. Fot. Rafael Gorski

Jej liście składano niegdyś w ofierze bóstwom, a przywilej ich spożywania zarezerwowany był wyłącznie dla wyższych warstw inkaskiego społeczeństwa. Przez długi czas funkcjonowały jako środek płatniczy, a ich żucie tłumiło głód i łagodziło trudy pracy na dużych wysokościach. Kolonizatorzy podawali ją masowo Indianom wydobywającym w kopalniach cenne kruszce, a Inkowie wkładali w usta zmarłym wierząc, że zapewni im to lepsze przyjęcie w zaświatach. Dziś koka stanowi podstawę egzystencji indiańskich rolników, którzy pomimo iż upatrują w niej źródło zarobku, nadal przypisują jej magiczną moc. Jest też bazowym składnikiem kokainy będącej zmorą instytucji walczących z narkomanią na świecie, a jej liście, tak istotne w życiu Indian, w świecie zachodu stały się synonimem zła i utożsamiane są głównie z korupcją i przemocą.

Coca Peruana

„Gdyby nie liście koki, nie byłoby Peru” – tak miał powiedzieć jeden z sędziów hiszpańskich, po tym jak w 1576 roku sobór w Limie zabronił ich spożywania. Do tego argumentu należy jeszcze dodać, że gdyby nie koka, nie byłoby ludów Ajmara, Keczua i Czibcza, dla których stanowiła ona niezbędny warunek egzystencji na andyjskich wysokościach. Nie byłoby także niepodległości w tym kraju, bowiem walczący o nią żołnierze regularnie przeżuwali jej liście łagodząc w ten sposób głód, chłód i zmęczenie.

Według jednej z inkaskich legend Manco Capac, syn Boga Słońce przyniósł liście od ludzi z płaskowyżu z przykazaniem, że te mają być składane w ofierze bogom. Roślina miała znaczenie mistyczno-religijne, do tego stopnia, że pola na których ją uprawiano postrzegano jako sanktuaria. Bez koki Inkowie nie zbliżali się do grobów i nie rozpoczynali pracy. Tradycja jej spożycia wciąż podtrzymuje się w regionie – koka jest stale obecna w codziennym życiu Indian. Z jej liści przyrządza się mate de coca – herbaciany napar dodający energii, często podawany turystom ze względu na to, iż pomaga zwalczać chorobę wysokościową. Koka stanowi też cenny dodatek do produktów żywnościowych i kosmetycznych.

Mieszkańcy Andów do dnia dzisiejszego noszą przy sobie maleńką torebkę wypełnioną jej liśćmi. Pierwsze z nich, podobnie jak pierwsze krople wypijanego alkoholu oddaje się Pachamamie – Matce Ziemi, a następnie wkłada do ust i przez kilka godzin przeżuwa. Na Taquile, jednej z wysp na Jeziorze Titicaca, mieszkańcy na powitanie nie podają dłoni, ale wymieniają się liśćmi, zaś współcześni czarownicy Yatiris używają ich do przepowiadania przyszłości. W Peru znajduje się 45 proc. światowych upraw tej rośliny i to właśnie ono zastąpiło, przodującą dotychczas wśród producentów koki, Kolumbię.

Coca Colombiana

Koka, a właściwie wyekstraktowana z jej liści kokaina, to drugie imię Kolumbii. Stwierdzenie, że każdy funkcjonuje tu dzięki jej uprawie lub sprzedaży wcale nie jest mocno przesadzone. Po 1980 roku kartele narkotykowe z Medellin i Cali namawiały rolników ze słabo zaludnionych terenów (obszar kolumbijskich lasów deszczowych) na uprawę koki. Skupowały od nich częściowo przetworzony materiał, kontynuowały obróbkę i sprzedawały produkt finalny w postaci czystej kokainy. Po upadku karteli okazję dla siebie dostrzegły ugrupowania partyzanckie, m.in. FARC, które wprowadzając swoje prawa uczyniły z Kolumbii latynoski Dziki Zachód. Jak na ironię jedną z zasad, które FARC surowo przestrzega, jest zakaz spożywania narkotyków i spożywania alkoholu w dni robocze. Za nie dostosowanie się do nich grożą roboty w głębi puszczy – praca przy budowie mostów i dróg, czyli realizowanie inwestycji, którymi normalnie zajmuje się rząd.

Połowa kolumbijskiej produkcji kokainy śmiało mogłaby nosić metkę: „Made in Putumayo” lub „Made in Caquetá”, bowiem w tych dwóch miejscach produkuje się ją na masową skalę, a w procesie produkcyjnym biorą udział całe rodziny, z małymi dziećmi włącznie. Najmniej „biznesowe” pory roku to okolice stycznia i lutego, gdy w Kolumbii występuje pora sucha, a krzewy koki marnieją, mają mniej liści i przynoszą mniejsze zbiory. Dilerzy pokazują się wówczas rzadko, a kokainowa baza, tak jak liście koki za czasów prekolumbijskich, często stanowi jedyny środek płatniczy. Zazwyczaj jest skrupulatnie ważona, wyjątek stanowią domy publiczne, które przyjmą gości już za kieliszek surowca.

Coca Boliviana

Do czołowych producentów koki należy również Boliwia, która podobnie jak Peru nadal przywiązuje ogromną wagę do jej historycznego znaczenia. Tak jak w Peru, Argentynie i Kolumbii jej uprawa i spożywanie w postaci liści lub naparu są w tym kraju legalne, a dodatkowo chronione przez konstytucję jako element dziedzictwa narodowego. Pojawiają się pomysły, by jej liście widniały na godle kraju, a w szkołach ze względu na dużą zawartość wapnia podawać je zamiast mleka. To jedyny kraj na świecie, w którym roślina ta doczekała się swojego muzeum (La Paz). Uprawa koki zajęła miejsce wydobycia cyny, stając się dla większości Boliwijczyków głównym źródłem dochodu. Produkuje się ją głównie w dwóch tutejszych prowincjach: Yungas i Chaparé. Koka z pierwszej jest marnej jakości, dlatego aż w 90 proc. przerabiana jest na kokainę.

Do żucia używa się tej z Chaparé. Cocaleros (plantatorzy) często sami zajmują się dalszym przetwarzaniem surowca. Kokainowe laboratoria budują w odległych miejscach, gdzie narcotraficantes pracują w nocy, przy świetle latarek, albo lamp naftowych. Twierdzą, że nie wiedzą, komu sprzedają kokę, choć naprawdę dobijają targu z każdym, kto za nią dobrze zapłaci. Producenci z Yungas otrzymują około pięciu dolarów za kilogram koki. Na terenach graniczących z Argentyną, za tyle samo trzeba zapłacić już 13 dolarów. W samej argentyńskiej prowincji Jujuy cena wzrasta aż do 50 „zielonych”. Olbrzymie dochody z kokainowego biznesu nie trafiają jednak do producentów –bogacą handlarzy i dystrybutorów.

Koka to tradycja, kokaina to biznes. Jej liście jako pokarm duchowy pozwalały lepiej zrozumieć świat, dzisiaj pieniądze z ich sprzedaży pozwalają zaspokoić także potrzebę jedzenia, stając się pokarmem nie tylko dla ducha, ale i ciała, niestety towarzyszą im wojny i cierpienie niewinnych ludzi, którzy zwyczajnie walczą o przetrwanie. Od pięciu tysięcy lat z tym niewielkim krzewem uznawanym za boski dar, diabelski wynalazek, lek skuteczny na wszelkie dolegliwości, toczą wojnę największe potęgi świata: najpierw Korona Hiszpańska, potem Kościół katolicki, teraz rząd USA, prawo międzynarodowe i policja.

Okazuje się, że jest przeciwnikiem, którego nie da się pokonać. Corocznie z blisko 180 tysięcy hektarów, na których uprawia się w Ameryce Łacińskiej uprawia się kokę – „zielone złoto” Inków, produkuje się prawie 850 milionów ton kokainy – „białej damy”, która nie jest już niewinnym ziołem mającym zapewnić siłę i witalność, ale substancją silnie uzależniającą. Spełnia się niestety przepowiednia Inków głosząca, że kto raz jej spróbuje odnajdzie wszystko: radość, spokój, ukojenie, ale także żądzę bogactwa i śmierć.

  • « Poprzednia
  • 1
  • 2
  • Następna »

Komentarze (0)

Brak komentarzy, bądź pierwszy!

Twój komentarz

Infolinia(22) 487 55 85

Pn.-Pt. 8-19;So-Nd. 9-19

Wyprawy pod patronatem Etraveler.pl

  • Równoleżnik Zero 2015 – Wrocławski Festiwal Podróżniczy im. Olgierda Budrewicza

    Równoleżnik Zero 2015 – Wrocławski Festiwal Podróżniczy im. Olgierda Budrewicza

    Autor: Źródło: materiały promocyjne

    Data publikacji: 25.03.2015 09:20

    Liczba odwiedzin: 8067

    Festiwal Podróżniczy im. Olgierda Budrewicza Równoleżnik Zero, który odbędzie się w dniach 9-11 kwietnia 2015 r. w Mediatece (Pl. Teatralny 5) i Bibliotece Turystycznej (ul.Szewska 78) to wydarzenie skierowane do osób pragnących poczuć klimat podróżowania oraz wspaniała okazja do spotkania z podróżnikami i autorami książek. Tegoroczna edycja będzie poświęcona krajom Ameryki Północnej i Środkowej. »

    Tagi: spotkania i imprezy podróżnicze, patronat medialny

  • Spotkanie z podróżnikiem: „Chcieć to móc” – Paweł Kilen w pięć lat po świecie

    Spotkanie z podróżnikiem: „Chcieć to móc” – Paweł Kilen w pięć lat po świecie

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 02.03.2015 10:11

    Liczba odwiedzin: 7054

    Pięcioletnia podróż Pawła Kilena w poszukiwaniu przygody i spełnienia marzeń. Z lekkim zarysem planu i z bardzo małym budżetem. Udowadnia wszystkim, a przede wszystkim sobie, że powiedzenie „Chcieć, to móc” nie jest fikcją. »

    Tagi: spotkania i imprezy podróżnicze, patronat medialny

  • WyCHILEoutowana

    WyCHILEoutowana

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 26.09.2014 12:38

    Liczba odwiedzin: 35052

    „Nigdzie indziej na świecie nie ma tylu Niemców, którzy mówią po hiszpańsku i czczą bohatera narodowego o nazwisku O’Higgins”. Właśnie ta, zasłyszana wieki temu opinia na temat Chile pchnęła moje zainteresowania w kierunku owego chudego jak patyk kraju. Choć od tamtego czasu minęło już wiele lat, ciekawość pozostała, ale decyzja o wyjeździe zapadła dopiero niedawno. »

    Tagi: patronat medialny, ameryka południowa, chile, patagonia

  • Czas na debiut – Strefa Darien

    Czas na debiut – Strefa Darien

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 25.09.2014 10:24

    Liczba odwiedzin: 8915

    Książka Michała Zielińskiego to osobisty zapis wrażeń z wyprawy do jednego z najmniej uczęszczanych rejonów świata – południowoamerykańskiej selvy, czyli dżungli. »

    Tagi: patronat medialny

  • Kurs na Indonezję

    Kurs na Indonezję

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 19.09.2014 09:47

    Liczba odwiedzin: 11141

    Karolina i Bartek, para młodych inżynierów z Krakowa i autorów bloga Kurs na Wschód, wkrótce rusza w kolejną podróż. Tym razem zamierzają odwiedzić Indonezję, przyjmując za cel nie tylko relaks pod palmami, ale także zebranie sporej ilości materiału reporterskiego, który ma czytelnikom ich bloga pokazać azjatycki kraj od podszewki. Karolina i Bartek obierają kurs na Indonezję! »

    Tagi: patronat medialny, azja, indonezja

  • 8000 km Across Canada

    8000 km Across Canada

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 01.08.2014 16:09

    Liczba odwiedzin: 8659

    Czy można pokonać pieszo dystans 8000 km w ciągu 8 miesięcy, samotnie, bez większego wsparcia z zewnątrz, mierząc się z różnorodnymi warunkami klimatycznymi oraz terenowymi? Można, trzeba mieć tylko jasno określony cel. A taki z pewnością przyświeca Jakubowi Mudzie, który wraz z początkiem stycznia 2015 roku wybiera się w pieszą wyprawę 8000 km Across Canada, od wybrzeża Pacyfiku aż po Atlantyk. »

    Tagi: patronat medialny, ameryka północna, kanada

  • 850 km, by znaleźć dom

    850 km, by znaleźć dom

    Autor: Anna Kaca

    Data publikacji: 16.07.2014 11:07

    Liczba odwiedzin: 10499

    W tegoroczne wakacje razem z moim czworonogiem pokonam pieszo 800 km, promując adopcje psów aktywnych. Od Karkonoszy po Bieszczady będę prezentować ludziom dwa bardzo aktywne psy, które od wielu lat nie potrafią znaleźć domu. Pokaże również, że wakacje można spędzać ze swoim czworonogiem w fajny dla obu stron sposób. »

    Tagi: patronat medialny

  • Archeolodzy (znowu) w podróży – czyli autostop w Skandynawii tropami wikingów

    Archeolodzy (znowu) w podróży – czyli autostop w Skandynawii tropami wikingów

    Autor: Archeolodzy w podróży

    Data publikacji: 11.07.2014 12:45

    Liczba odwiedzin: 8043

    Minął ponad rok, odkąd grupa archeologów i jeden grafik zdecydowali się na podróż swojego życia, odwiesiła na jakiś czas pracę i studia i wyruszyła do Rosji. Teraz, projekt „Archeolodzy w Podróży” odżywa – w nieco zmienionym składzie (więcej info tutaj: http://archeolodzywpodrozy.blogspot.com/p/o-nas.html) ruszamy tym razem na północ! »

    Tagi: europa, norwegia, skandynawia, patronat medialny

  • Z uśmiechem na (Bliski) Wschód

    Z uśmiechem na (Bliski) Wschód

    Autor: Tomasz Korgol

    Data publikacji: 01.07.2014 11:07

    Liczba odwiedzin: 9898

    Celem mojej najbliższej wyprawy jest Nepal. Trasa wiedzie z Wrocławia przez Węgry, Bułgarię, Rumunię, Turcję, Gruzję, Armenię, Irak (Kurdystan), Iran, Pakistan, Indie, Nepal. Łącznie 15 tysięcy kilometrów, samotnie, autostopem. Wyprawa jest częścią projektu pod nazwą ,,Z uśmiechem na (Bliski) Wschód”. »

    Tagi: patronat medialny, azja, indie, nepal

  • Podróżować to żyć – podsumowanie I Festiwalu Podróżniczego Klubu Szalonego Podróżnika

    Podróżować to żyć – podsumowanie I Festiwalu Podróżniczego Klubu Szalonego Podróżnika

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 30.05.2014 11:39

    Liczba odwiedzin: 6620

    W trakcie minionego I Festiwalu Podróżniczego Klubu Szalonego Podróżnika w Środzie Wielkopolskiej, któremu patronował między innymi portal Etraveler.pl, słuchacze mieli okazję nie tylko przenieść się w odległe i niezwykle różnorodne części świata, ale i dostali spory zastrzyk inspiracji, po którym na pewno niełatwo będzie wysiedzieć w domu. »

    Tagi: europa, polska, patronat medialny

  • Gobi Expedition 2014

    Gobi Expedition 2014

    Autor: Łukasz Kraka-Ćwikliński

    Data publikacji: 26.05.2014 16:34

    Liczba odwiedzin: 8584

    Wyprawa przez drugą co do wielkości pustynię na świecie zbliża się wielkimi krokami. Do jej rozpoczęcia zostały niespełna dwa miesiące, co sprawia, że jest to dobry moment, by przypomnieć zainteresowanym, na czym polega jej wyjątkowość. »

    Tagi: azja, mongolia, gobi, patronat medialny

  • Festiwal Podróżniczy u Przyrodników

    Festiwal Podróżniczy u Przyrodników

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 26.05.2014 15:10

    Liczba odwiedzin: 6638

    Już w najbliższy piątek (30.05.) rusza w Lublinie Festiwal Podróżniczy u Przyrodników. W programie znalazły się slajdowiska z całego świata: Kolumbia, Antarktyda, Portugalia, Niemcy, Słowenia, Chorwacja) oraz z Polski (Opolszczyzna i Białowieski Park Narodowy). Ideą Festiwalu jest ukazanie piękna i bogactwa przyrody w skrajnie różnych rejonach świata. »

    Tagi: spotkania i imprezy podróżnicze, patronat medialny

  • Bałkany Trip 2014

    Bałkany Trip 2014

    Autor: BusTrip into the Wild

    Data publikacji: 12.05.2014 09:20

    Liczba odwiedzin: 62213

    Jak opisać w kilku słowach projekt BusTrip Into The Wild? 26-letni volkswagen T3, siedmioro podróżników i 12 krajów, które chcemy odwiedzić w trzy tygodnie, jak najmniejszym kosztem. »

    Tagi: patronat medialny, europa

  • I Festiwal Podróżniczy Klubu Szalonego Podróżnika w Środzie Wielkopolskiej

    I Festiwal Podróżniczy Klubu Szalonego Podróżnika w Środzie Wielkopolskiej

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 28.04.2014 10:02

    Liczba odwiedzin: 165711

    Już 23 i 24 maja rusza w Środzie Wielkopolskiej pierwszy Festiwal Podróżniczy organizowany przez Klub Szalonego Podróżnika. Dwa dni festiwalowe będą składać się z prezentacji prelegentów o „Statuetkę Klubu Szalonego Podróżnika” za najlepszą prezentację podróżniczą, prezentacji filmów oraz relacji podróżniczych zaproszonych gości specjalnych. Poza tym na każdego z uczestników czekają liczne konkursy i atrakcje festiwalowe. »

    Tagi: spotkania i imprezy podróżnicze, patronat medialny

  • 4 Żywioły – podróż autostopem dookoła Islandii

    4 Żywioły – podróż autostopem dookoła Islandii

    Autor: Joanna Maślankowska i Adam Wnuk

    Data publikacji: 15.04.2014 11:35

    Liczba odwiedzin: 7915

    1 miesiąc, 2 autostopowiczów i 4 żywioły do pokonania. Podczas miesięcznej wyprawy zasmakujemy dań gotowanych w rozgrzanej ziemi, wykąpiemy się w najwspanialszych wodospadach Europy, staniemy na skraju dwóch ogromnych płyt tektonicznych jednocześnie i (mam nadzieję) nie zostaniemy porwani razem z namiotem przez niezwykle silne wiatry. Wszystko to z dobytkiem na plecach i wyciągniętym w górę kciukiem. »

    Tagi: patronat medialny, europa, islandia

  • I Festiwal Podróżniczy w Środzie Wielkopolskiej

    I Festiwal Podróżniczy w Środzie Wielkopolskiej

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 21.03.2014 14:44

    Liczba odwiedzin: 265109

    24 maja 2014 r. w Ośrodku Kultury w Środzie Wielkopolskiej w ramach Średzkich Sejmików Kultury 2014 odbędzie się I Festiwal Podróżniczy zorganizowany przez poznański Klub Szalonego Podróżnika. W ramach Festiwalu przewidziane są przede wszystkim prelekcje podróżnicze, slajdowiska, dyskusje i spotkania z podróżnikami. Prelegenci przedstawią swoje dotychczasowe podróże po różnych regionach świata i opowiedzą związane z nimi historie, przygody i wrażenia. »

    Tagi: spotkania i imprezy podróżnicze, patronat medialny

  • « Poprzednia
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • Następna »

Spotkania i imprezy podróżnicze