Peru – tropem wielkiego kondora

Największa inkaska świątynia wzniesiona na cześć Wirakoczy znajduje się w położonej niedaleko Cuzco wsi Cacha. W okolicach „pępka świata”, na wysokości 3600 m n.p.m. wznosi się również Sacsayhuamán – wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO kompleks kamiennych murów, które mogły służyć jako twierdza lub miejsce kultu. Przeznaczenie budowli nie jest do końca znane.

Z tutejszego dworca kolejowego San Pedro odjeżdżają pociągi do Machu Picchu. Trasa z Cuzco do Aguas Calientes biegnie przez malowniczą dolinę rzeki Urubamba. Kolej jest jedynym środkiem komunikacji, którym można dotrzeć do wioski, jednocześnie przedostatniego przystanku na trasie wiodącej do legendarnego, indiańskiego „miasta w chmurach”. Obecnie należy ono do najbardziej atrakcyjnych turystycznie miejsc Ameryki Południowej. Jako najlepiej zachowane miasto Inków, które najprawdopodobniej było ośrodkiem kultu Słońca (świadczy o tym ogromna ilość szczątków młodych kobiet składanych w ofierze boskiemu władcy), Machu Picchu stanowi najlepsze źródło wiedzy o ich kulturze.

W okolicach Cuzco żyją Indianie Kechua, potomkowie Inków. Posługują się językiem, którego używali ich przodkowie przed setkami lat. Są przywiązani nie tylko do dawnych tradycji i mowy, ale także do swojej ziemi. Podobnie jak przed wiekami uprawiają swoje poletka i zajmują się hodowlą bydła. Drugą rdzenną grupę indiańską stanowią Indianie Aymara zamieszkujący uros – pływające, trzcinowe wyspy na Jeziorze Titicaca. Na jednej wyspie może żyć nawet 500 osób i, choć niełatwo w to uwierzyć, znajduje się tu szkoła, a nawet zasilana bateriami słonecznymi linia telefoniczna.

Rozmowa w katedrze

Choć Cuzco stanowi „pępek świata”, odległości podawane na drogowskazach w całym kraju mierzone są od Plaza Mayor – miejsca, w którym jak mawiają limeños (mieszkańcy peruwiańskiej stolicy) bije serce Limy. Pięknie odrestaurowany plac jest ulubionym miejscem spotkań mieszkańców, gdzie odbywają się także wszystkie uroczyste parady i procesje, a 28 lipca tradycyjne obchody Święta Narodowego Peru. To z tego andyjskiego miasta pochodzi ubiegłoroczny noblista w dziedzinie literatury – Mario Vargas Llosa, który akcję „Rozmowy w katedrze”, najważniejszego dzieła w swoim dorobku, umieścił w „Catedral” – knajpie znajdującej się w okolicach Plaza de la Union, a nie (jak można by było przypuszczać) we wzniesionej przez Hiszpanów katedrze św. Jana Ewangelisty, jednym z symboli tego miasta.

Lima leży nad Oceanem Spokojnym, a jej ulice w ciągu dnia dosłownie pękają w szwach. Jednym z nielicznych miejsc wolnych od zgiełku jest Correo Central, gdzie w cieniu arkad można schronić się przed lejącym się z nieba żarem i wszechobecną wrzawą. Limę założył Pizarro, wkrótce została nazwana Miastem Królów. Choć wielokrotnie nawiedzały ją katastrofalne w skutkach trzęsienia ziemi, nadal obfituje w światowej klasy zabytki. Kolonialna architektura jej starej części zgrabnie łączy się z nowoczesnymi budynkami prestiżowej Mira Flores, dzielnicy, która z małej plaży rozrosła się do rozmiarów gigantycznego osiedla przepełnionego ekskluzywnymi hotelami oraz Barranco – pełnym uroczych knajpek i galerii rewirem artystycznej bohemy. To tutaj można przekonać się jak smakuje smażona świnka morska oraz pisco, wysokoprocentowy, narodowy trunek Peruwiańczyków, którego produkcja (znana od stuleci) jest wciąż jednym z lepiej płatnych zajęć w kraju.

Nasi tu byli

Najlepsze, bo najsłodsze specjały serwuje jednak Arequipa – leżące na południu kraju „miasto wiecznej wiosny”, które słynie z produkcji wyśmienitych tortów i stanowi obowiązkowy przystanek dla turystów podążających śladami historii. Wzniesione tu budowle doby kolonialnej, pomimo wysokiej aktywności sejsmicznej tego obszaru (w pobliżu wznoszą się wulkany El Misti i Chachani), przetrwały do dzisiaj bez najmniejszego uszczerbku. Na zachód od miasta rozciąga się Kanion Colca, według niektórych źródeł uznawany za najgłębszy na świecie. Jako pierwsi przepłynęli go polscy kajakarze, a ich osiągnięcie zostało zapisane w Księdze Rekordów Guinnesa.

Na pustynnym obszarze, w okolicach wybrzeży Pacyfiku rozwijała się niegdyś kultura Nazca, której ślady wciąż odnajdują archeolodzy. Jednym z najbardziej tajemniczych znaków są geoglify – olbrzymich rozmiarów kontury zwierząt, roślin i figur geometrycznych wyznaczone na środku pustyni, widoczne wyłącznie z lotu ptaka. Naukowcy widzą w nich znaki z astronomicznego kalendarza, jednak na wyobraźnię współczesnych mieszkańców oraz przybywających tu turystów znacznie bardziej działa teoria, że linie wyznaczały lądowiska dla pozaziemskiej cywilizacji. Ta wersja idealnie wpisuje się w obraz Peru jako kraju pełnego niewyjaśnionych zagadek.

„Nie kradnij, pracuj i nie kłam” – te trzy inkaskie przykazania obowiązują w Peru do dzisiaj. Każdy mieszkaniec tego kraju zna też słowa „El cóndor pasa”, ballady, która w 1939 roku została uznana za część dziedzictwa narodowego. Jako opowieść o konflikcie między Indianami a europejskimi panami, stanowi zapis burzliwych dziejów tego kraju oraz prośbę o powrót do pradawnego Machu Picchu skierowaną do andyjskiego kondora. Dzisiaj jest on już nie tylko boskim posłańcem, ale przede wszystkim symbolem wolności, którą poczuje każdy, kto zawita na andyjskich szlakach.