Zakaukaskie opowieści

Długa droga

Prawie cały następny dzień zajmuje nam dotarcie do klasztoru Tatew. Nasza droga jest kompletnie pusta. Zero samochodów. Upał. Przejeżdżamy może ze dwa kilometry, trochę idziemy, znowu kawałek jedziemy. W końcu wspinam się na pobliskie wzgórze, żeby zobaczyć, czy nie ma jakiejś krótszej drogi. Niestety, nic nie widać...

Wreszcie po trzech godzinach zatrzymuje się para Francuzów. Mają tylko dwuosobowe auto, ale... z campingową przyczepką. Kasia i Mateusz wczołgują się do przyczepki, a ja jadę wciśnięta między Francuzami. Jednak po jakimś czasie kierowca stwierdza, że tamci z tyłu mogą wypaść (przyczepka jedzie z otwartymi drzwiami, bo jest za gorąco). Muszą wysiąść. Kierowca obiecuje, że później po nich wróci. Kasia i Mateusz łapią jednak innego stopa i spotykamy się wszyscy przy monastyrze.

Klasztor Tatew został założony już na początku IX wieku. W porównaniu z innymi budowlami sakralnymi jest dość spory i bardzo dobrze zachowany. W X wieku zamieszkiwało go około tysiąca osób, a pod jego kontrolą znajdowały się liczne wioski księstwa Sjunik. Mieliśmy szczęście trafić na nabożeństwo i posłuchać prastarych pieśni mnichów.

Irański przyjaciel

Jeszcze tego samego dnia docieramy do stolicy Armenii – Erywania. Na szczęście okazuje się, że mamy zaakceptowane „zapytanie” na CouchSurfingu, czyli jest gdzie spać! Z Khashyayarem spotykamy się na stacji metra. Okazuje się, że jest Irańczykiem. Opowiada nam trochę o Armenii i Iranie. W końcu wyczerpani trudami podróży kładziemy się spać.

Rankiem (a raczej w samo południe) zaczynamy zwiedzanie. Niestety już po wyjściu z mieszkania okazuje się, że nie będzie to takie proste. Nagle podbiegają do nas dzieci z butelkami wody i całą ich zawartość wylewają na nas. Potem dzieci pojawia się jeszcze więcej. Dorośli też mają ze sobą butelki i wiadra. Czy wszyscy Ormianie tak witają turystów? Okazuje się, że akurat dzisiaj świętują oni coś w rodzaju naszego śmigusa-dyngusa. Oczywiście nie pozostajemy dłużni mieszkańcom Erywania.

1915

Zwiedzamy tylko operę, ponieważ wszędzie atakują nas dzieci z butelkami. Przedostajemy się na obrzeża miasta – do Muzeum Ludobójstwa. Jest to bardzo wyjątkowe miejsce. Już z daleka słychać przenikliwą muzykę. Muzeum znajduje się na terenie parku. Wszędzie są poustawiane głośniki, z których płynie piękna, ale bardzo smutna pieśń. Oglądamy zdjęcia i obrazy ukazujące straszliwą zbrodnie, jakiej dopuścili się Turcy.

W XIX wieku Ormianie żyli pod rządami Turków. Ze względu na to, że byli chrześcijanami, mieli mniejsze prawa niż turecka ludność muzułmańska. Pierwsza wojna światowa stworzyła Turkom możliwość ostatecznego rozwiązania „kwestii ormiańskiej”. W 1915 postanowiono deportować całą cywilną ludność ormiańską, wysyłając ją pieszo na pustynie Syrii i Mezopotamii. Podczas tej deportacji wielu Ormian zostało zakatowanych na śmierć, utopionych w rzekach bądź zasztyletowanych. Część z nich umarła z głodu, wyczerpania i upału. Powszechne były gwałty i uprowadzenia do haremów. W wyniku tego ludobójstwa zginęło około 1,5 mln ludzi.

Monastyr Włóczni, czyli Gegard. Fot. Marta Pieńkowska

„Ormiański Akropol”

Naszym następnym celem jest Gegard (Monastyr Włóczni). Rzekomo przechowywano tutaj włócznię, którą został zraniony Chrystus. W jednej z jaskiń Wąwozu Gegardadzor nadal bije źródło, które było uważane za święte w czasach pogańskich. Później jedziemy do pogańskiej świątyni Garni, która swoim wyglądem przypomina Akropol. Według mnie jest nawet ładniejsza.

Następnego dnia chcemy dotrzeć do granicy z Gruzją. Jednak okazuje się, że Armenia tak łatwo nas nie wypuści. Utknęliśmy w miasteczku Gyumri. Po kilku godzinach bezskutecznych prób złapania stopa zatrzymujemy dwóch mężczyzn, którzy obiecują zawieźć nas na granicę...

Jak się bawić, to tylko w Armenii

Jednak najpierw chcą nam pokazać kilka interesujących miejsc. Jedziemy więc do maleńkiego monastyru. Potem do leczniczego źródełka. Gdy już myślimy, że wreszcie pojedziemy w kierunku granicy, nasi cicerone stwierdzają, że nie możemy wyjechać z Armenii, nie próbując szaszłyków! Wracamy więc do miasta po „zaopatrzenie”. Potem udajemy się na łono natury, gdzie pieczemy na ognisku szaszłyki, zaczynając oczywiście od tradycyjnych toastów. Nasz kierowca posiada też całą reklamówkę konopi, które można bardzo łatwo znaleźć na Zakaukaziu. Perspektywa powrotu z kierowcą pod wpływem alkoholu i innych środków odurzających nie jest dość zachęcająca, dlatego przyłączamy się do rodzinki znajdującej się nieopodal.

Oni również przygotowują szaszłyki. Wznosimy sporo toastów za przyjaźń polsko-ormiańską, za miłość, za gospodarzy... W końcu zostajemy zaproszeni do ich domu i tam zaczyna się niesamowita impreza z tańcami oraz przerażającą ilością jedzenia i alkoholu.

Rankiem ruszamy wreszcie w kierunku granicy. Po drodze powiększamy jeszcze grono naszych facebookowych znajomych o kierowcę, którego córka gra w kosza z córką Baracka Obamy, więc gdyby ktoś z Was miał jakieś problemy w Ameryce...

Co dalej?

Wraz z moimi niezastąpionymi towarzyszami podróży Kasią i Mateuszem pokonywaliśmy drogi i bezdroża Armenii. Czasem było słodko, a czasem gorzko. Poznaliśmy wielu niesamowitych ludzi, doświadczyliśmy niezwykłych przygód i podziwialiśmy przepiękne widoki. Potem rozpoczęła się nasza autostopowa odyseja do Polski. Przemierzyliśmy ponad 6,5 tysiąca kilometrów do domu. Ale nasza podróż się nie kończy. To jest tylko krótki przystanek, a Świat jest przecież taki piękny.