Podróżniczy health freak out

Gotowa na skok ze śmigłowca prosto do Birmy

Gdy w 2007 roku po raz pierwszy wybierałam się na 2-miesięczną podróż po Azji, oczywiście zapisałam się na wizytę do lekarza medycyny tropikalnej. Studiowałam wówczas w Montpellier, na południu Francji. Francuzi dużo podróżują po świecie a już szczególnie po Azji i Afryce, dlatego wyobrażałam sobie, że tamtejsza medecine de voyagenie będzie udzielała ogólnych porad na temat higieny i bezpieczeństwa w tropikach. Liczyłam na to, że zalecenia będą miały większe odzwierciedlenie w rzeczywistości i że będą zależne od państwa i regionu, po którym dana osoba planuje podróżować.

Początek wizyty wyglądał dość obiecująco. Pan doktor zapytał się mnie, gdzie się wybieram i ile dni planuję zostać w danym kraju. Potem chciał wiedzieć, czy rozważam też biwakowanie na dziko, w dżungli, z daleka od cywilizacji, tak daleka, że gdyby coś mnie użarło, nie byłabym w stanie dotrzeć do najbliższego szpitala w przeciągu 48 godzin?

Cóż, miałam wtedy 20 lat, zerowe wyobrażenie o tym co może mnie spotkać na innym kontynencie. Wiedziałam natomiast, że owszem, czasem jak pójdziemy na Ukrainie w góry, to minie ponad dzień, zanim wrócimy z tych połonin z powrotem do cywilizacji. Powiedziałam więc, że może faktycznie nie będę w stanie dotrzeć do szpitala na czas. I w ten oto sposób zostałam chyba zaszczepiona na wszystko, co się dało (bądź co było na rynku). Zaszczepiłam się nawet na wściekliznę, choć jak się już potem dowiedziałam, na to naprawdę mało kto się szczepi, nawet moja pracująca ze wściekłymi nietoperzami koleżanka nie robi tego, bo jej się nie opłaca. Szczepionka po dwóch latach wygasa, a nietoperze aż tak często nie gryzą.

 

Książeczki szczepień

fot. Ola Smetek

Prócz szczepionek dostałam też receptę na doxycylinę – lek przeciwko malarii a także długą listę rzeczy, które powinna zawierać moja apteczka: bandaż, gazę, plastry, nasączone spirytusem specjalne waciki, węgiel, leki na biegunkę, maść na grzybicę, paracetamol i jeszcze jak by było bardzo źle – amoxycylinę, czyli taki antybiotyk o szerokim spektrum. Jeszcze tylko potrzebny był mi zapas środków na komary, spray, którym spryskuje się skórę, osobny do spryskiwania ubrania i płyn w którym się moczy moskitierę, prześcieradło i inne kluczowe ciuchy jeszcze przed wylotem. Wszystkie psikacze powinny oczywiście zawierać odpowiednie stężenie DEET. Jeszcze tylko pouczenie na temat higieny żywienia i spożytkowania wody i już mogłam jechać!

Choć jak teraz o tym myślę, to sama nie wiem czy ja miałam jechać na azjatyckie wakacje czy wręcz na jakąś akcję Lekarzy bez Granic. Moja misja wcale nie musiałaby się zaczynać cywilizowanie na lotnisku w Bombaju, równie dobrze mogłabym skoczyć ze spadochronem prosto w birmańską dżunglę.

Stypednium w Chinach

Gdy rok później jechałam na stypendium do Chin, mogłam już sobie odpuścić kolejną wizytę w tropikalnej przychodni. Moja przygotowana rok wcześniej apteczka była prawie nietknięta. W szafie czekały na mnie też zeszłoroczne środki na komary, zużyte zaledwie w połowie. Zajrzałam tylko przytomnie do karty szczepień i zamówiłam sobie kolejną dawkę żółtaczki typu A, która tym samym dawała mi odporność na następnych 10, może nawet 15 lat.

Pięć lat studiów i dwa lata spędzone w Państwie Środka wystarczyły, bym przyjęła politykę omijania chińskiej służby zdrowia. Zwłaszcza, że Chiny są pełne takich małych przychodni, aptek z łóżkami i innych dziwnych instytucji, gdzie tak do końca nie wiadomo, czy ten kogo pytasz o radę jest lekarzem? Farmaceutą? Pielęgniarką?

 

Wielu specjalistów

fot. Erik Törner/Flickr (CC BY)

Kiedyś na przykład poszłam do apteki i opisałam objawy przeziębienia pęcherza/ infekcji dróg moczowych a okazało się, że wyszłam stamtąd z lekami na kiłę. Bo my białe kobiety ze zgniłego Zachodu zawsze jesteśmy postrzegane jako nieprzeciętnie rozwiązłe.

Mój kumpel z kolei poszedł pewnego razu do lokalnej kliniki z prośbą, by mu sprzedali środki na ból głowy. Przyznał się otwarcie, że dzień wcześniej przesadził z alkoholem, na skutek czego zamiast nurofenu dostał kroplówkę. Bo ci zagraniczni mężczyźni nic nie robią, tylko piją i podrywają niewinne chińskie dziewczyny.

Jeszcze innym razem potknęłam się w trakcie joggingu o drogowy ogranicznik, w wyniku czego upadłam na oba kolana i doszczętnie zerwałam sobie z nich skórę. Uznałam, że źle to wygląda i lepiej zasięgnąć konsultacji. Zadzwoniłam więc ze skype'a do Polski do kolegi studiującego na akademii medycznej. Pokazałam mu do kamerki moje kolana. On mnie pocieszył, że wcale nie jest tak źle, że mam tylko przemyć ranę i nasmarować ją jakąkolwiek maścią, choćby na bazie cebuli, po to, żeby rana nie wysychała i była natłuszczona.

Sprawdziłam więc w słowniku, jak się mówi po chińsku maść i poszłam do apteki. Rozmawiałam tam z miłą panią, która wysłuchała mojej opowieści, obejrzała kolana i dała mi rzekomą najzwyklejszą maść. Dopiero po paru godzinach stosowania, po tym jak zdrętwiały mi prawie całe nogi, doczytałam na opakowaniu, że ta maść nie tylko nawilża, ale i uśmierza ból i że trzeba stosować ją z umiarem.

Po dłuższym pobycie w Azji

Na podstawie własnych i cudzych doświadczeń, wypracowałam sobie swój własny system działania, specjalnie na Chiny, który opierał się na dwóch głównych zasadach i trzeciej pomocniczej.

1. Zasada 1. O ile nie jest z Tobą naprawdę źle – omijaj służbę zdrowia.

2. Zasada 2. Jak się czymś zatrujesz, musisz swoje w kiblu odsiedzieć. Nie ważne, czy wylewa się z ciebie górą czy dołem, musisz się pozbyć tego paskudztwa a nie łykać nospę i klajstrować sobie tyłek lekami na biegunkę. Takiej rady udzieliły mi praktykujące w Chinach niemieckie pielęgniarki. Przyznaję, że rada okazała się nad wyraz skuteczna i zarazem banalna w swojej prostocie.

3. Zasada 3. Jeśli łamie cię przeziębienie bądź grypa, idź do zaprzyjaźnionych studentów medycyny. Zbadają cię za darmo i jeszcze po angielsku wszystko wyjaśnią. Na koniec, tak jak chińscy lekarze, przypiszą ci leki zarówno z medycyny Wschodu jak i Zachodu.
   Na ogół jak było ze mną już dość kiepsko kazali mi brać amoxycylinę, czyli antybiotyk, który miałam w apteczce jeszcze z poprzednich wakacji. Sęk w tym, że powiedziano mi w tamtej przychodni medycyny tropikalnej, że mam go brać „jak będzie już naprawdę źle” i ja sama nigdy nie potrafiłam ocenić, kiedy było faktycznie źle, więc prewencyjnie sama po niego nie sięgałam.

 

Na problemy żołądkowe?

fot. edo/fFickr.com (CC BY)

No dobrze, a co mają zrobić w egzotycznych krajach kobiety ciężarne bądź rodziny podróżujące z małymi dziećmi? O tym dowiecie się już w następnym odcinku!