Malezja story – part 1

Kuala Tahan, Taman Negara

Oczywiście brak pomysłów wypływa przeważnie z niewiedzy i niedoinformowania, co usiłuję niezwłocznie naprawić. Posiadając już minimum wiadomości o malezyjskiej krainie, wyruszam, by rzeczywistość folderową skonfrontować z tą realną. Pierwszy przystanek: Kuala Tahan, niewielka wioska położona na obrzeżach dżungli Taman Negara. Dojazd tam bynajmniej nie jest logistycznym wyzwaniem. Wystarczy tylko wsiąść w Kuala Lumpur do jednego z autokarów, które w Malezji są głównym środkiem komunikacyjnym, niezwykle wygodnym i powszechnie dostępnym. Na stacji autobusowej uprzejmie proszę o bilet do Jerantut (17 RM) i już mkniemy ku lasom tropikalnym. Jak się potem okazało, jeszcze spory kawałek dzieli miasto od wioski Tahan, dlatego oczekiwanie na kolejny, lokalny tym razem, autobus, skracam sobie próbując lokalnych specjałów m.in. nasi lemak, czyli ryżu z mlekiem kokosowym, który podobno ma tyle odmian, ile osób gotujących.

Kuala Tahan okazuje się być kilkudziesięcioma domkami, wśród których spora część to hostele i bungalowy, otoczone lasem, tuż niedaleko rzeki oddzielającej wioskę od parku narodowego.

Nocleg w dormitorium (10 RM) jak zawsze pozwala nieco wzbogacić życie towarzyskie, co dla osób, które poruszają się w pojedynkę może mieć spore znaczenie. Zresztą inni turyści są zawsze bogatym źródłem wszelkich informacji oraz inspiracji do dalszych wyjazdów, bo podróżnicze życiorysy niektórych osób naprawdę imponują.

W Kuala Tahan wszystko kręci się wokół dżungli, co nie dziwi, biorąc pod uwagę, że jest ona jednym z największych i najstarszych, zachowanych lasów deszczowych na świecie.

Dżunglę eksploruje się na różne sposoby, które z grubsza można podzielić na te „niedzielne” i w wersji „hardcore”. Sposób pierwszy to nic innego, jak spacery nieopodal siedziby Taman Negara (tam są dostępne bilety wstępu do parku), ścieżki raczej dobrze wydeptane i oznaczone. Nie są też długie – kilka kilometrów w głąb lasu, przy czym główna atrakcją jest zwiedzanie wioski indygenicznego plemienia Orang Aslie. By zaspokoić potrzeby turystów, Aslie odgrywają spektakl szlachetnego powrotu do korzeni. W biodrowych przepaskach krzątają się wokół chat, a kiedy zbliża się wycieczka, by jakoś rozerwać turystów, strzelają z dmuchawek i czym prędzej przystępują do rozpalania ognia. Pocierając krzemienie rzecz jasna. Wioska ma oczywiście charakter typowo pokazowy, a normalne życie plemienia Orang Aslie toczy się dalej, w głębi dżungli i bynajmniej nikt z tamtejszych mieszkańców nie musi udawać szlachetnego dzikusa, który rozpala ogień za pomocą kamieni w odległości kilku kilometrów od wioski wysoko rozwiniętej cywilizacyjnie. Nie biodrowa przepaska, lecz plastikowe japonki, szorty i kolorowe koszule są ubraniem codziennego użytku Orang Aslie.

Spotykam ich zupełnie przypadkowo, kiedy podążam jednym ze szlaków, który początkowo wyraźny, z czasem stawał się plątaniną korzeni, niskich krzewów i traw. Wystarczy, że nikt nie przejdzie ścieżką przez tydzień i natychmiastowo dżungla zabiera to, co swoje. Ścieżka, której tak kurczowo się trzymam, rozgałęzia się na kilka innych. Staję bezradna wobec ogromu możliwości i wtedy pojawiają się Aslie, tak samo zaskoczeni moim widokiem, jak ja ich. Wyglądają inaczej niż Malajowie: bardziej niscy i krępi, ze zmierzwionymi włosami, ciemniejszym kolorem skóry i szerszymi nosami. Nawet nie śmiem poprosić ich o zdjęcie. Nie odwzajemniają uśmiechu, tylko kiwnięciem ręki, pokazują, żebym poszła za nimi. Po piętnastu minutach marszu w kompletnej ciszy, okazało się, że doszliśmy do ścieżki, która biegła już prosto do wioski.

Wracając do sposobów poznawania dżungli: dla wytrawnych i zawziętych piechurów są wyznaczone trasy w jej głąb, których przebyć w pojedynkę nie sposób, bo las szybko pochłania dróżki, więc tylko profesjonalni przewodnicy są w stanie odczytywać topograficzne niuanse. Tutaj trzeba się już przygotować na kilkudniową wyprawę, zabrać zapasy jedzenia i obowiązkowo specjalne skarpety, by chronić się przed pijawkami, które staja się prawdziwą plagą, kiedy pada deszcz. Oczywiście można sobie z nimi poradzić (byle ich nie odrywać, bo powstaje ociekająca krwią ranka) za pomocą wspomnianych skarpet albo używając soli. Ci bardziej ekstremalni, pijawki przypalają papierosem.

Łodzie w Taman Negara są nieodzowne, bo za każdym razem, kiedy chcemy dostać się na drugi brzeg rzeki, by już stamtąd wkroczyć na szlak, musimy skorzystać z usług przewoźników. Podobno kiedyś w głowach i na ustach, co śmielszych mieszkańców wioski, pojawiły się plany, by wybudować most. Oczywiście przeciwnicy inicjatywy skutecznie zagłuszyli zwolenników postępowych rozwiązań. Pojedyncza przeprawa nie jest droga, to zaledwie 1 RM, jednak biorąc pod uwagę, ile osób codziennie wyrusza do parku… Wspomnienie owej inicjatywy po dziś dzień wywołuje niesmak na twarzach właścicieli łodzi.

W samym parku jest jeden most, który nie tyle ma być użytecznym, co atrakcyjnym. „Canopy walkway” to jeden z najdłuższych mostów konopnych na świecie, rozciągnięty między olbrzymimi drzewami, co umożliwia spacer prawie na wysokości ich koron! Posiada dość prostą, ale spektakularną konstrukcję: zawieszona 25 metrów nad ziemią cienka deska z przymocowanymi po bokach linami, które mają być podporą dla spacerowiczów.

Wiele osób przyjeżdża do parku skuszonych legendarnymi opowieściami o dzikich zwierzętach, które ponoć jeszcze można tam spotkać. Jeśli chodzi o podejście turystów do poznawania dżungli, to odnotowałam dwie skrajne postawy. Jedna z turystek, po jednodniowym zaledwie pobycie, głosem lekko podenerwowanym, wygłosiła tyradę na temat przereklamowania i jałowości tego miejsca. Miotały nią uczucie żalu i oburzenia, iż nie zobaczyła owych legendarnych zwierząt, pomimo kilkukilometrowego spaceru po dżungli. Po czym tupnęła nogą i wyjechała. Na drugim biegunie lokuje się pewien pan, Kanadyjczyk, który śmiało mógłby starać się o rezydenturę w Kuala Tahan, bo przyjeżdża tutaj od 16 lat, a w dżungli spędza 2 – 3 miesiące w roku. Zawsze z profesjonalnym sprzętem nagrywającym, nigdy nienasycony w utrwalaniu odgłosów lasu. Przytacza różne historyjki ze swojego bujnego życia w tropikach: kiedyś wyruszył na dwa tygodnie w głąb dżungli, zabierając 10 kilogramów ryżu, wodę i sprzęt nagrywający. Ulokował się w jednej z dobrze zamaskowanych ambon, by poobserwować zwierzęta, nie będąc przez nie widzianym. Przez dwa tygodnie nic, ryż i woda powoli się kończą, motywacja spada na łeb i szyję, aż tu prawie na koniec, z buszu wychodzi w całej swej okazałości i krasie dziki słoń. Staranował wszystko wokół, litościwie zostawiając w spokoju ambonkę oraz jej cichego lokatora.

Eksplorując dżunglę, wybieram drogę środka – coś pomiędzy ścieżką edukacyjną a kilkudniowym trekkingiem w górę rzeki. Razem z świeżo poznanymi koleżankami knujemy plan pójścia w teren: całodziennego marszu, spędzenia tam nocy, a następnie szczęśliwego powrotu. Zabieramy dużo wody, tabletki do jej odkażania, trochę jedzenia, sól jako oręż w walce z pijawkami, namiot oraz latarki, by w nocy podglądać zwierzęta. W skrytości ducha marzymy o zobaczeniu tapira w środowisku naturalnym. Po kilku godzinach ni to spaceru, ni to marszu, stajemy wyczerpane, bo choć teren jest płaski, to jednak zawrotne dla nas temperatury (około 35 stopni Celsjusza), wilgotność i niesamowita parność powietrza męczą zasuszone, europejskie organizmy. I te cykady: monotonny, nieprzerwany, wwiercający się w uszy dźwięk, od którego nie można uciec w żadne zacisze.

Docieramy na miejsce późnym wieczorem i pod altanką (na oznakowanych szlakach w Taman Negara jest kilka miejsc kempingowych oraz sporo wiat, gdzie można spędzić noc) rozbijamy nasz namiot. Spać nie zamierzamy, licząc, iż zwierzęta podejdą na bezpieczną odległość. Zaczyna mżyć lekki deszczyk, który nagle staje się gwałtowniejszy, by za chwilę przerodzić się w burzę. Żeby całkowicie nie stracić pogody ducha, uczymy się wzajemnie śpiewać piosenki w trzech językach: w angielskim, szwedzkim i polskim, co doskonale odrywa uwagę od niesprzyjającej aury. Zamiast wymarzonego tapira, musimy zadowolić się widokiem chmar świetlików, które są prawie tak efektowne, jak burzowe błyski rozjaśniające nam niebo raz po raz. Zasypiamy dopiero nad ranem, kiedy burza ustępuje, a cykady nie są tak aktywne jak zwykle.

Noga za nogą, krok za krokiem, następnego dnia wracamy do Kuala Tahan, kolejny dzień, przeznaczając na leniwe snucie się wzdłuż brzegów rzeki i rozpamiętywanie wrażeń z poprzedniej nocy. Wszystko przy akompaniamencie cykad, których dźwięk wibruje mi w uszach jeszcze długo po opuszczeniu wioski.

Prawie wszystkie drogi z Kuala Tahan prowadzą do Jerantut, bo miasto to jest swoistym węzłem komunikacyjnym w regionie, więc trafiam tam znowu, zdając się tym razem na ślepy los – postanawiam wsiąść w pierwszy lepszy transport dokądkolwiek, nieważne, czy to będzie pociąg, czy autobus. Traf chciał, że był to pociąg jadący w kierunku północno-wschodnim do Khota Bharu.