Balkan Express - 13 dni 14 krajów - II etap

 

Asenova Krepost - brama Rodopów

fot. Karolina Ceven

Ekspresowo, ale do zrobienia. Każdy z bałkańskich krajów zasługuje na osobną wyprawę. Ja tam byłam, mieszkałam, pozwiedzałam, ale ta wyprawa była spontaniczna, bo sesja, bo wolne, bo na przedwiośniu. Dlatego takie tempo.
Rozmyślając o wyjeździe skupiam się na spotkanych ludziach, bo pewne historie zostawiły we mnie ślad do dziś. Podobnie z emocjami – po 8 latach potrafię przywołać niektóre miejsca dopiero po wywołaniu wspomnienia wrażenia, jakie na mnie wywarło.

 

Balkan Express, mega express

fot. Karolina Ceven

Grecji w ogóle nie było w planie. Pojechałyśmy na Festiwal Kukerów w Rodopach. Potem miał być szybki przejazd do Skopje do koleżanki i reszta na spontana – co, gdzie i jak nas po drodze zawieje. I zawiało nas – do Grecji, przez przypadek. Saloniki, nocleg w polu i już pędziłyśmy do Ohrydu. Ohryd złapał nas w swoje szpony – na chwilę zwolniłyśmy i zostałyśmy dłużej. W Skopje dołączył do nas Tomek wracający z Grecji. Wieczorne zwiedzanie pod egidą Kaśki, nocleg i szybka decyzja – Kosowo. Jeszcze przynależące do Serbii, ale jednak.

 

Tyle kierunków, tyle możliwości...

fot. Karolina Ceven

 

A może Czarnogóra?...

fot. Karolina Ceven

Zawsze pociągały nas przygraniczne historie, więc nie zastanawialiśmy się dłużej niż 30 sekund. Pół minuty zajęło nam raczej ustalanie nowej trasy niż decydowanie czy w ogóle jedziemy. Następnego dnia rozdzieliliśmy się – Ewa obiecała rodzinie, że stopem po Kosowie jeździć nie będzie, więc doczekała wieczornego autobusu do Prisztiny, my zaś z Tomkiem ruszyliśmy przez Szar Płaninę do Prizrenu, a potem do Prisztiny, na spotkanie z Ewą. Z Czarnogórą było podobnie, z Dubrownikiem też – bo są blisko, bo niemal po drodze, bo czemu nie?

 

Sziroka Łyka - nocleg na cmentarzu

fot. Karolina Ceven

Pamiętam trasę z Sofii do Salonik. Ośnieżone szczyty Riły, pędzące z nami na pokładzie tiry, 3 marca a my w krótkich rękawach. Pierwszymi naszymi kierowcami po greckiej stronie było dwóch panów w całkiem luksusowym dla autostopowiczów jeep'ie. Byłyśmy wniebowzięte, bo szło nam doskonale. A gdy panowie dodatkowo nam się przedstawili – aż podskoczyłyśmy z radości – naszymi towarzyszami drogi byli panowie Dżyngis i Achilles. Czego chcieć więcej?

 

Ohrid - w mieszkaniu Slava

fot. Karolina Ceven

Pamiętam nocleg w Ohrydzie. Wyłapał nas strasznie szczupły pan, który oprowadził nas po mieście odsłaniając jego mniej przewodnikowe tajemnice. Spędziłyśmy z nim naprawdę pożytecznie czas. Zaoferował nocleg za 3 euro, mówiąc, że opinie o nim znajdują się też w Trip Advisor, czemu nie dałyśmy wiary, ale z noclegu skorzystałyśmy. Pan był niespełnionym, bardzo ubogim artystą. W jego domu kwiaty stały w WC, a podłoga usłana była łupinami pistacji, dla lepszego krążenia krwi.

 

Ohrid - w mieszkaniu Slava - "natural spa"

fot. Karolina Ceven

 

Kosowo

fot. Karolina Ceven

Pamiętam Bośniaka, który podrzucał nas tylko 3 km do granicy z Chorwacją. Po wstępnym przedstawieniu się, że my studentki, że dwa kierunki, że wakacje powiedział „a co o mnie? Zgwałcili mi żonę, zabili dziecko, a mnie palili. Ale żyję. No, ale tu wysiadacie. Powodzenia!”

Pamiętam. I choć to nie była moja „wyprawa życia”, zostawiła w duszy ślad na zawsze.

TOP 5 - propozycje aktywności:

 

Sziroka Łyka- Kukeri

fot. Karolina Ceven

Festiwal Kukerów – Bułgaria. Wiosna na Bałkanach zaczyna się prędzej, dlatego warto odwiedzić Bułgarię już na początku marca, gdzie w pierwszy weekend odbywają się w różnych miastach festiwale Kukerów. Jest to pogańskie święto żegnania zimy – uliczne korowody przebierańców w fantazyjnych maskach i strojach, koniecznie obwieszonych możliwą do uniesienia ilością dzwonków, dzwonów i dzwoneczków. Jest hałas, jest muzyka, jest kolorowo, głośno i radośnie. Wino też jest – w dowolnej ilości. Takie bałkańskie Rio. Najbardziej znanym jest ten w Perniku (20 km od Sofii, można dojechać autobusem podmiejskim za 3-5zł), ale ja polecam ten w Rodopach, w wiosce Sziroka Łyka (Широка-Лыка), bo sama trasa i okolice są przecudnej urody. Pamiętam, że wracając z Festiwalu byłam tak zachwycona widokami, że przyznałam się moim bułgarskim znajomym, że ich kraj jest miejscem z moich snów.

 

Sziroka Łyka- Kukeri

fot. Karolina Ceven

 

Sziroka Łyka- Kukeri

fot. Karolina Ceven

 

Sziroka Łyka- Kukeri - widownia i napitki

fot. Karolina Ceven

 

Sziroka Łyka - Rodopy, Bułgaria

fot. Karolina Ceven

Gucza (Guča) – Festiwal Trąbki – Serbia. Tego nie można ominąć. Festiwal ma już ponad pół wieku – pół wieku zabawy, śmiechu i tańca. Na imprezę w pierwszej połowie sierpnia co roku zjeżdżają tysiące wielbicieli muzyki, cygańskiego stylu bycia, Bałkanów, tańców, hulanek i swawoli. Tysiące muzykantów ulicznych, pieczone prosiaki, roztańczone bose dziewoje, czarne i białe koty, undergroundy i żiwot je cudo! Żyć, być, nie umierać! Być w Guczy to tak, jakby wskoczyć bosą stopą w ogień – nie da się ustać, rytm sam porywa, dłonie same klaszczą. Przy okazji serbska prowincja rakiją płynąca, a i Bregovic tam bywa. Serbski Woodstock, jak go zwą. I tylko 900-1000 km pd południowych granic Polski! Bezsprzecznie – koniecznie! Dla niezdecydowanych i wahających się film instruktarzowy Gucza! Pojedynek na trąbki, reż. Dušan Milić, 2006 r.

Most Stari Ikari – doroczny konkurs skoków z mostu w Mostarze – Bośnia i Hercegowina.
Konkurs odbywa się w lipcu i gromadzi kilkadziesiąt tysięcy widzów. Już w XVII wieku odnotowano informację o „dzielnych dzieciach” skaczących w wartki i lodowaty nurt Neretwy. Kiedyś skok z mostu był traktowany jako obrzęd przejścia do wieku męskiego, a najodważniejsi skoczkowie obrastali w legendy i przechodzili do historii. Dziś nadal nie jest to prostym zadaniem – trzeba trafić w miejsce najgłębsze, którego średnica ma 4 m. Z pewnością wydarzyła się tam niejedna tragedia, a obserwując skoki ciarki przechodzą po plecach. Chłopców nazywa się Ikarami, co także pobudza wyobraźnię. Właściwie latem skoczków można spotkać niemal codziennie, a za opłatą pokażą co potrafią i bez konkursu. Nie wiem co na to ich matki, ale ja bym skórę pasem sprała albo wydziedziczyła chyba, coby z głowy wybić szaleństwo. A może to taki urok Bałkanów, jakiś niezrozumiały, acz spektakularny stan umysłu Bałkańców? Warto.

 

Engliish for Everybody - Prisztina

fot. Karolina Ceven

Albański dla obcych. Angielski dla tutejszych. Kosowo.
Nie wiem czy ktoś się skusi, ale świadomość tego, że albański podobny jest tylko do albańskiego, może być kusząca dla poszukiwaczy przygód. Nie przekonałam? To może fakt, że używa go zaledwie 6 mln osób na świecie? Cóż, kto znajdzie chwilę, zechce wynieść z wyjazdu nieco więcej niż aparat pełen zdjęć i beczkowóz rakiji, może się zapisać na kurs językowy. Ja nie skorzystałam akurat z opcji nauki albańskiego, chodziłam zaś na bułgarski i wiem, że na kursie robi się wiele ciekawszych rzeczy niż nauka gramatyki. Wiele innych i o niebo ciekawszych. Może choćby z tego względu warto spróbować. Mam tylko nadzieję, że nauczyciele uczący albańskiego mają większe kompetencje, niż ci, którzy uczą angielskiego...

 

...i warzywa!

fot. Karolina Ceven

Na frasunek dobry trunek, a kto czyj chleb je – tego piosnkę śpiewa. Przyczynek do jedzenia i picia.
Ponoć wszystko co w życiu dobre, jest nielegalne, niemoralne lub tuczące. Na Bałkanach jest legalne, wskazane i przepyszne!
Być na Bałkanach i wciągać zupki chińskie i piwo, to lekka przesada. Jeśli prawdą jest, że losy narodów zależą od sposobu ich odżywiania, to nie może dziwić zawiła i przebogata w gorycz, radość i pikanterię historia tych krajów. Zasada jest identyczna jak wszędzie – regionalnej kuchni należy spróbować! Na Bałkanach wręcz trzeba! Burki (lub banice w innych częściach półwyspu) ze szpinakiem, serem białym, cebulą prażoną, mięsem baranim, cielęcym czy gdakającym. Z jabłkami, gruszkami, czekoladą. Na słodko, kwaśno i słono. Do tego tysiące sposobów przyrządzania mięs. I warzywa! Pieczona dynia z miodem. Sałatka z bakłażanów z miodem i musztardą. Zapiekane, podpiekane, grillowane, gotowane.
I napitki... Poezja, nie alkohol! Cóż ja będę długo pisać... Trzeba!
A do kompletu należy spożywać z kimś „stamtąd”. Bo – jak mawiał Epikur – najpierw spojrzyj z kim jesz i pijesz, a dopiero potem co jesz i pijesz.