Czeska książka kucharska

 

Narodowy napój

fot. Robert Paulyoung

Co oczywiste, nie tylko Czesi kochają swoje piwo. Cieszy się ono również dużym powodzeniem pośród innych nacji. Turyści w Czechach wydatnie wspomagają gospodarzy w spożyciu piwa, wyrabiając 15 proc. normy. Ci, którym samo picie browaru nie wystarcza, znajdą się też inne piwne atrakcje.

W wielu miastach znajdują się muzea piwowarstwa; udostępnionych dla zwiedzających jest wiele browarów. Warto wybrać się na taką wycieczkę szczególnie w Pilznie, gdzie w XIX wieku wynaleziona i wprowadzona w życie została metoda dolnej fermentacji piwa, będąca przełomem w rozwoju piwowarstwa. W wielu miastach i miasteczkach organizowane są festiwale piwa (najwspanialsze z nich odbywają się w Pilznie), bogate w takie atrakcje jak na przykład rzut beczką piwa, tańce z kuflem na głowie, referenda piwne i wiele innych.

Specjalne wyzwanie czeka na cyklistów. W Czechach znajduje się kilka piwnych ścieżek rowerowych. Najsłynniejsze z nich związane są z browarem Radegast, mają po 50 km długości i około 40 gospód lub pubów rozsianych wzdłuż trasy. Ciężko stwierdzić jak długo trwa pokonanie tego dystansu – w każdej gospodzie można wziąć kartkę lub pieczątkę potwierdzającą obecność. Jednak zatrzymywanie się co kilometr nie służy pobijaniu rekordów szybkości. Wydawałoby się, że korzystanie z dobrodziejstw mijanych pubów uniemożliwia w ogóle jazdę na rowerze. Faktem jest, że takie trasy są dostępne i cieszą się dużą popularnością.

Czesi wykazują się dużą pomysłowością, szukając dla swojego ulubionego trunku nowych zastosowań. Dowodem na istnienie tego zjawiska może być zainteresowanie, jakim cieszy się wśród zakochanych piwo marki „Primator Double” zwane też czarną viagrą. Natomiast w Chodovej Planie, w browarze Chodovar powstało pierwsze w świecie piwne SPA. Niepasteryzowane piwo drożdżowe odmładza, zawarta w nim witamina B przyczynia się do regeneracji i nawilżania naskórka.

Wszystkie te rewelacje sprawiają, że bardzo trudno oddzielić piwo od czeskiej kultury, stylu życia czy po prostu codzienności. Mówi się, że Czechy poznaje się przez piwo tam wypite i być może jest to prawda. Na pewno wiedza o zwyczajach związanych z piciem piwa pomogą lepiej zrozumieć Czechów i ich obyczajowość.

Jedzenie

Kuchnia czeska to nie tylko piwo, choć łatwo się w tym trunku zatracić. Tradycyjne czeskie dania zdają się być pomyślane w ten sposób, by do piwa pasowały.

 

Podano do stołu: knedliki w gulaszu wołowym

fot. LWY

Najbardziej rozpowszechnioną potrawą jest vepřo-knedlo-zelo, czyli pieczeń wieprzowa z knedlikiem i kapustą. Do innych popularnych mięs spożywanych w Czechach należą kaczki i gęsi, wołowina, jak również potrawy z dziczyzny. W regionach południowych, zwłaszcza w pobliżu stawów hodowlanych i rzek, często serwowane są ryby – pstrągi, szczupaki, sandacze i karpie.

Do mięs i ryb najczęściej podaje się słynne knedliki – ziemniaczane (bramborowe) lub bułczane (huskowe). Knedliki czasem zastępowane są przez frytki (o wdzięcznej nazwie hranolki), zwykle jednak to one pełnią rolę głównego dodatku. Przyrządza się je na wiele różnych sposobów zarówno na słono, jak i na słodko. Te ostatnie są nadziewane owocami i udekorowane bitą śmietaną.

Warte uwagi są zupy przygotowywane przez Czechów. Równie popularne jak u nas, różnią się jednak doborem składników i sposobem przyrządzania. Spośród nich szczególnie smaczne są: kartoflanka, zupa z soczewicy, cebulowa i czosnkowa. To zupy ciężkie, bardzo sycące i pełne smaku. Nieprzygotowanym na czeską ucztę talerz tej pożywnej strawy może wystarczyć, by zaspokoić apetyt.

Jeśli jednak znajdziemy jeszcze choć trochę miejsca w żołądku, warto skusić się na czeskie sery lub dania słodkie, podawane na deser. Wśród serów króluje twarożek ołomuniecki. Spotkać możemy się także z serami pleśniowymi, marynowanymi, zapiekanymi. Stanowią świetną przekąskę do piwa.

Słodycze czeskie to wspomniane już słodkie, owocowe knedliki, ale również oplatky, palačinky, frgale, perniky, hořické trubičky. Opłatki nie są odpowiednikiem naszych opłatków; tak w kraju na Wełtawą nazywają się wafle i są przyrządzane w specjalny sposób. Na zachodzie Czech, w regionie uzdrowiskowym, gdzie jada się je najczęściej możemy kupić jeszcze ciepłe opłatki na ulicy i rozkoszować się ich słodyczą. Palačinky to naleśniki na słodko, najczęściej z owocami i bitą śmietaną, czasem z lodami. Frgalami nazywane są kołacze wypiekane na Morawach od ponad 200 lat, hořické trubičky to rurki z kremem, bardzo popularne „małe co nieco”. Najlepsze pierniki (pernyky) w Czechach pochodzą z Pardubic; do ich wypieku wykorzystuje się dużo różnych przypraw, stąd bierze się ich aromat i intensywny smak.

Jak widać, kuchnia czeska nie należy ani do najzdrowszych, ani do najlżejszych. W tradycyjnych restauracjach ciężko o dania dietetyczne lub wegetariańskie – zdawać by się mogło, że Czesi serwują mięso i piwo niemal wszędzie. Jeśli jednak zdecydujemy, że urlop w Czechach może być również urlopem od zdrowego odżywiania się, możemy spodziewać się intensywnych i zaskakujących przeżyć kulinarnych. Czego chciałabym wszystkim turystom odwiedzającym Czeską Republikę życzyć.