Czeskie dzienniki rowerowe

Zaczęłyśmy od Górnego Rynku (Horní Námĕstí), dużego placu, po środku którego stała kolumna morowa, największa w całych Czechach. Dotychczas nie widziałam takiego przybytku, miałam jednak okazję zobaczyć go jeszcze kilkakrotnie podczas tej podróży. Moja pierwsza kolumna była więc największą, ale mi bardzo łatwo zaimponować, dlatego późniejsze również wprawiały mnie w zachwyt. Ta miała 32 metry wysokości, nosiła imię Świętej Trójcy i miała w środku kapliczkę (podobno, nie wchodziłyśmy). Zdobiło ją 18 miedzianych figur. Obok stała fontanna Herkulesa i rzeźba żółwia. Po co ją tam ustawiono i dlaczego? Dopiero później dowiedziałam się, że czeskim rzeźbom i pomnikom nie zadaje się takich pytań.

Największa (moim zdaniem) atrakcja Olomouca również znajduje się na Horní Námĕstí, jednak o niej chciałabym opowiedzieć później, mimo że, co oczywiste, obejrzałyśmy ją od razu.

Poszłyśmy na długi spacer. Olomouc jest wręcz idealny, by go niespiesznie zwiedzać. Po starej części miasta prawie nie jeżdżą samochody, czasem trafia się tramwaj, który nie wiadomo jak, ale mieści się na wąskich uliczkach. Nigdy nie byłyśmy najlepsze, jeśli chodzi o orientację w terenie, gubienie się podczas podróży było zatem częścią planu, o ironio. Uliczki były małe i przytulne. D. narzekała na turystów, jednak nawet ona musiała przyznać, że tłum nie był tak duży. Turyści siedzieli w Pradze i Czeskim Krumlowie, o czym przekonałyśmy się później. Obejrzałyśmy katedrę – pochodzi z XI wieku, była jednak potem przebudowywana i rozbudowywana tyle razy, że ciężko określić datę jej powstania. Nie weszłyśmy do środka, co zresztą powtarzałyśmy z premedytacją. Może szkoda, ale taka forma zwiedzania miasta podobała nam się bardziej. D. ucieszyła się, że „katedrala” po czesku brzmi jak po hiszpańsku.

Obejrzałyśmy budynki uniwersyteckie, rozmawiając o naszych pokończonych-niepokończonych studiach. To właśnie z Uniwersytetu i życia studenckiego słynie Olomouc. Uniwersytet Palackiego (imię nadane później) powstał tu już w XVI wieku. Później został przeniesiony do Brna. Olomouc odzyskał placówkę dopiero w 1946 roku, jednak od tamtego czasu robi wszystko, by studentom uprzyjemnić czas i życie, co widać po ilości bibliotek, księgarni, domów studenckich, tanich jadłodajni i pubów.

W tym miejscu warto chyba dodać, że nie lubimy Brna. Ani ja ani D. Ona była tam wcześniej i być może zaraziła mnie swoją niechęcią; może mamy podobny gust, jeśli chodzi o miejsca. Podczas tej wyprawy ja byłam w Brnie po raz pierwszy i jedyne co pamiętam, to zamek, do którego prowadziło męczące podejście, rozkopane ulice, domy w remoncie i plac, a może rynek niewiadomych kształtów, łączący wszystkie znane mi i nieznane style architektoniczne. Przecięty trakcją tramwajową – tak ni z tego ni z owego.

W Olomoucu nie śpieszyło nam się, robiłyśmy zdjęcia, rozmawiałyśmy. Zaczęło być coraz bardziej ciemno i coraz bardziej głodno, i zdałam sobie sprawę, jak niewiele jadłam tamtego dnia. Było gorąco, otwarte drzwi i okna, ludzie w ogródkach pijący piwo (jakże by inaczej), skąd dolatywał miły dla ucha jazz.

Nie zjadłyśmy w Olomoucu słynnego ołomunieckiego twarożku. Potem okazało się, że jest na tyle znany, że bywa pierwszym skojarzeniem z nazwą miasta. A szkoda. Podobno ma kwaśny smak i bardzo specyficzny zapach. Nie było go w menu naszej knajpki.

Siedziałyśmy długo, oglądając zdjęcia z tamtego dnia. Wracałyśmy do naszego, nazwijmy go – hostelu przez Dolní Námĕst í (Dolny Rynek) – ten mniejszy, z fontannami Jowisza i Neptuna. Choć było późno, druga czy trzecia w nocy, usiadłyśmy jeszcze na chwilę pod ratuszem.

Rano zrobiłyśmy sobie śniadanie na Górnym Rynku. Korzystając z pobytu w mieście, wybrałyśmy się do supermarketu na większe zakupy. Część produktów (np. kaszę kuskus) przywiozłyśmy po dwóch tygodniach do Warszawy; czeskie kempingi rzadko są wyposażone w kuchenki. A jeśli już, to tylko w palniki – garnków brak. Choć do naszych rowerów nie przytraczałyśmy ani garnków, ani czajnika, i tak wyglądałyśmy jak obwoźny cyrk.

Jest też tak, że kiedy w zamkniętym pomieszczeniu spędza się około 20 minut (np. łazienka), albo tylko śpi, jak w naszym przypadku, to część czynności trzeba wykonywać na zewnątrz. A ponieważ nie jeździłyśmy przez odludzia, musiałyśmy przenieść je do przestrzeni publicznej. Z tego powodu nasze rowery zwykle były obwieszone schnącym praniem, niezależnie od tego, czy biwakowałyśmy w lesie, czy w Hlouboka nad Veltawą, gdzie pełno turystów.

Tego dnia zaparkowałyśmy obwieszone ciuchami rowery obok ratusza, a tłum Azjatów robiących zdjęcia kolumnie morowej, postanowił uwiecznić również nasze rowery. Rozłożyłyśmy się ze śniadaniem na ławkach. D. smarowała bułki serkiem, ja kroiłam jakieś warzywa. Było chyba mleko do popicia i herbata w kubku termicznym. Na deser maliny. Ludzie przyglądali się ciekawie naszym kulinarnym poczynaniom w samym środku miasta.

Nadeszło w końcu południe, co oznaczało, że przyszedł czas na zegar. Znajdował się na ścianie ratusza, na Horní Námĕstí, które mijałyśmy już chyba z pięć razy. Ale o północy i w południe zegary astronomiczne prezentują się w całej okazałości i warto było na coś takiego zaczekać.

Najsłynniejszy w całych Czechach zegar astronomiczny znajduje się w Pradze. Przedstawia apostołów. W „Lunatycznym przewodniku po Pradze” jest całe opowiadanie poświęcone ich dialogowi, a pod zegarem co godzinę tłum zbiera się już na „za kwadrans”.

Zegary astronomiczne są trochę magiczne dla mnie, jestem w stanie zrozumieć zachwyt tym praskim – sama go podziwiałam swego czasu. Jednak ołomuniecki jest absolutnie wyjątkowy. Powstał w 1422 roku. Jak przystało na zegar astronomiczny, przedstawiał m.in. świętego Jerzego ganiającego smoka, anioły, słońce i księżyc. Był modernizowany i przebudowywany kilkakrotnie, w większości remontowano sam mechanizm. Aż w 1955 socjalistyczne władze postanowiły odmienić nieco jego wystrój. Teraz więc zamiast aniołów możemy obejrzeć panią w bikini, robotnika, przodowników pracy i całą populację proletariuszy. Czy to jest ładne? Ciężko powiedzieć. Ma swój urok – to z pewnością. Jest symbolem epoki, w której powstał i dobrze odzwierciedla ekspansywność socjalizmu, jego wdzieranie się we wszelkie dziedziny życia. Teraz Czesi głowią się, co dalej z zegarem. Czy powinien być przywrócony do pierwotnej postaci, czy zostawić ten socjalistyczny wizerunek ku pamięci i, być może, przestrodze.

Zebrałyśmy się po 13. To bardzo późno, jak na wyprawę rowerową, kiedy słońce reguluje dzień i dyktuje warunki. Miałyśmy jednak spać w Mostkowicach, blisko Olomouca. W Mostkowicach znajduje się naprawdę świetny kemping, którego początkowo nie doceniłyśmy, trochę rozpuszczone poprzednim wyjazdem do Danii i tamtejszymi standardami. Następnego dnia był pociąg do Brna i dalsza droga.

Nie wiem dokładnie, ile kilometrów przejechałyśmy. Nie miałyśmy licznika, podjeżdżałyśmy pociągami, kluczyłyśmy. Liczyłyśmy dni, pociągi, serwisy rowerowe, zamki, zgubione ubrania. Jeśli trzeba opisać wyprawę w liczbach, opisujemy je w takich właśnie. Ale opowiadanie oddaje zbyt mało – ciągle nad tym boleję. Pewnych rzeczy w żaden sposób nie da się przekazać. Więc szybko przestałyśmy próbować, mówiąc tylko, że było fantastycznie. To też jakaś forma opisu.