Nie tylko piwo i Szwejk

Naturalnie

Jednak miasta to nie wszystko. Jeżeli chcemy naprawdę poznać Czechy, nie możemy się do nich ograniczyć. Skarby schowały się też na terenach wiejskich i w różnorodnym krajobrazie. Sztandarowym przykładem wiejskiej barokowej perły są Holašovice, kilkanaście kilometrów od Czeskich Budziejowic. Wielbicieli tradycji na pewno skuszą też liczne skanseny, w których kilka razy do roku ożywają dawno wymarłe tradycje. Warto pojawić się np. w południowomorawskich Strážnicach na zakończenie winobrania.

 

Kochankowie w Adrspasskim Skalnym Mieście

fot. A. Kozłowska

Czesi dziwnie czują się w centrum i na zachodzie Polski, bo gdzie nie sięgnąć okiem – płasko. A Republika Czeska jest niemal na całym swoim terenie mniej lub bardziej pofalowana. W tych górach, górkach i pagórkach schowane są przepiękne jaskinie krasowe. By zobaczyć najlepsze z najlepszych (a ma się w czym wybierać, bo jest ich tam ponad 1000), trzeba pojawić się w Morawskim Krasie, gdzie znajduje się słynna Macocha.

Nie da się też uniknąć słynnych skalnych miast. Bo i po co? Adrszpaskie i Teplickie Skały, Czeska Szwajcaria, Czeski raj. Unikalne formacje skalne, szmaragdowa woda jezior, chłodne, skaliste wąwozy, kamienne labirynty, zamki... Zachwyt za zachwytem, oczy są bombardowane niezwykłym, romantycznym pięknem. Trzeba uważać, by nie przesadzić.

Będąc z wizytą u południowych sąsiadów, warto wybrać się na trekking w Szumawie – delikatne wzgórza oferują najlepsze i najdłuższe trasy. Niektóre przez imponujące, dziewicze lasy. Surowość starych puszcz uwiodła już niejednego. Wielbicieli nietkniętej przyrody powinien skusić też Park Narodowy Podyji, który za istnienia Czechosłowacji był zamkniętą strefą. Nikt nie zakłócał rytmu natury. Na stokach wzgórz rosną winorośle, z których wciąż robi się wina uznawane swego czasu za najlepsze w cesarstwie Austro-Węgierskim.

Na fanów wędrówek czeka szlak przyjaźni polsko-czeskiej. 17 km wzdłuż granicy w Karkonoszach, ze Spindlerova Bouda do Pomezni Boda. Czy da się lepiej uczcić więź między narodami? Chyba tylko wznosząc wspólny toast.

Nie mają morza, ale mają zamki

I są z nich dumni. Nie bez podstawy. Hrady i zámki trudno zliczyć, podobno ich liczbą na kilometr kwadratowy Czechy ustępują tylko Liechtensteinowi. Przyjechać tu i nie zwiedzić chociaż jednego, to jak przegapić Koloseum w Rzymie. Warto zboczyć z przetartego szlaku tych najsłynniejszych i zahaczyć o Javorník czy Pernštejn. Może zabraknąć życia na zobaczenie wszystkich, zanim rozpadną się już całkowicie.

 

Jeden z wielu czeskich zamków - Žleby

fot. M. Nadulska

Naród z charakterem

Czesi mają dystans do siebie i otaczającej ich rzeczywistości. Wyluzowani siedzą w pubach, popijają piwo (o którym napisano już wiele...) i oglądają hokej na lodzie. Otwarci na nowe znajomości i dumni ze swojego kraju, chętnie opowiedzą o swoich zwyczajach i ze zdziwienia szczęka spadnie im na podłogę, kiedy dowiedzą się, jak profanujemy piwo, podgrzewając je. Ale za chwilę o tym zapomną, ucząc nas, w jaki sposób prawidłowo wznosi się toast. Szklanki stykają się najpierw górnym brzegiem, potem denkiem, w końcu uderzają o stół – i patrz mi w oczy!

Ogromna większość Czechów to ateiści, czasem wyśmiewający się z religijności innych narodów. O Polsce krąży nawet dowcip: dlaczego Polska nie otrzymuje dotacji z UE na nowe drogi? Bo wydałaby je na budowę kościołów.

Typowa cecha narodowa? Według czeskiego barda, Jaromira Nohavicy, jest nią balansowanie na cienkiej granicy między powagą a śmiechem. Czesi żartują z siebie, bo są pewni własnej wartości. A czeski humor nie ma sobie równych. W jakim innym kraju powstałaby bajka, w której mama przez przypadek miksuje swojego synka i piecze tort, który potem odzywa się dziecięcym głosem? Morał jest jeden – nie należy się chować w mikserze.

Język

Nie można go nie kochać. Tak jak nas bawią te wszystkie –iczki i –aczki, tak Czesi pękają ze śmiechu, słysząc syczący polski. Często ulegamy złudzeniu, że to praktycznie takie same języki. Nic bardziej mylnego. Niby ta sama rodzina, ale różnic wiele. Jednak wystarczy trochę się wysilić, poczytać, ciut pouczyć – i chociaż spróbować dogadać się z Czechami w ich języku. Barmani będą zachwyceni, gdy spoceni z wysiłku zamówimy piwo po czesku.

Niebo w gębie

Nie piwo, rum czy absynt. Jedzenie. Mało znana atrakcja turystyczna. Czesi to mistrzowie kuchni, o czym wcale nie jest głośno. Od prostego pubowego jedzenia (utopenec czy niebiański marynowany ser), przez rewelacyjne bramboraki i wariacje na ich temat z camembertem, po najlepsze na świecie sosy i mięsa. A do tego banalny w przygotowaniu smażony ser czy mistrzowski pstrąg z masłem czosnkowym prosto z rusztu. Jeżeli spędzimy w Czechach trochę więcej czasu, nie ma siły – wrócimy o kilka kilogramów ciężsi. I wcale nie będziemy żałować.

O każdej porze

Do Czech mamy rzut kamieniem. Tym lepiej, bo kiedy tylko najdzie nas ochota, możemy tam wpaść, choćby na chwilę. Po kawałku poznawać ten mało znany, fascynujący kraj. Wyłapywać to, co nas z czeskimi braćmi łączy i dzieli. Wpadać na piwne i winne festiwale, oglądać czeskie filmy w kraju ich powstania, rozkoszować się pustym mostem Karola o świcie. Zakochać się. I zazdrościć im tych wszystkich wspaniałości, tak jak oni nam morza.