Park Lemmenjoki – ucieczka od cywilizacji

Wieje zdecydowanie za mocno na rozbijanie namiotu, ale nie ma wyjścia – trzeba to zrobić. Zdajesz sobie sprawę, że do najbliższej cywilizacji są dwa dni drogi. Nie masz zasięgu w telefonie. Jest kopny śnieg, trzeba udeptać platformę. Wbijasz w fartuch połowę kijka trekkingowego zamiast śledzia, naprężasz namiot, aby wbić drugi kijek po drugiej stronie. W tym momencie porywisty podmuch wyrywa ów kijek i tylko fakt, że akurat w tym momencie trzymasz namiot powoduje, że go nie tracisz. Masz świadomość, że bez namiotu czeka cię budowanie awaryjnego schronienia, by przetrwać noc. Namiot nabiera wiatru, walczysz z kołatającym materiałem. Wykorzystując chwilę podczas, której wiatr cichnie, udaje ci się okiełznąć szalejący namiot. Mocujesz go solidnie do podłoża, odciągasz wszystkie linki. W końcu chowasz się w swoim azylu. Wiatr znowu się wzmaga.

Byłem w stanie nawet uwierzyć, że nic gorszego już mnie nie spotka. Myliłem się. Piątego dnia musiałem wybrać sposób dotarcia do rzeki Lemmenjoki. Analizując mapę znalazłem tylko jedno rozsądne zejście – 6-kilometrowy kanion ze zboczami porośniętymi krzewami, zaroślami i iglastymi drzewami. Po środku była wąska rzeka, miałem nadzieję, że zamarznięta. Niestety, nie była.

Miejsce to było, powiedziałbym, nieco klaustrofobiczne. Jakieś takie nieprzyjazne, ponure. Słońce tam nie docierało. Do tego kopny, lepki śnieg. Przed wejściem w to miejsce zakładałem, że zajmie mi to trzy godziny. Zajęło trzy, ale dni.

 

Właśnie tutaj zaczyna się kanion prowadzący do rzeki Lemmenjoki.

fot. Damian Laskowski

Ciężko opisać to słowami. Po prostu katorga. Dzienne odcinki liczyłem w metrach. Cały problem nie polegał tylko na tym, że zapadałem się w śniegu po kolana. Rakiety łatwo się zakopywały, jednocześnie trudno się je podnosiło pod ciężarem śniegu. W moich śladach zakopywały się sanie i to tak naprawdę było najgorsze. Musiałem się z nimi siłować.

Odczuwalny ciężar pewnie się podwoił. Jeżeli dodam, że trzeba było chodzić slalomem między drzewami, przechodzić przez zarośla, krzaki i często pod górkę to… cóż, poznałem tam granicę swojej cierpliwości.
Już pod koniec pierwszego dnia zmieniłem taktykę. Zostawiałem sanie, szedłem sto metrów na lekko, przygotowując „tor” pod sanie. Wracając poprawiałem tor i w konsekwencji szło się chyba nieco lżej, ale pewności, który wariant był lepszy, nie mam. W końcu te same odcinki przechodziłem po trzy razy.

Drugiego dnia pisałem w swoim dzienniku:

„Każde przebyte 100 m w tym kanionie daje mi taką satysfakcję jakbym przebiegł setkę na igrzyskach olimpijskich. W pewnym momencie z transu przeciągania sanek wybił mnie przerażający widok świeżej padliny. Był to najpewniej wilk po spotkaniu z rosomakiem, a właściwie to jego resztki – strzępy skóry i sierści, czerwone kości, obok jakieś wnętrzności. Trzeciego dnia w kanionie, rzeka była nieco szersza i momentami zamarznięta. Uznałem, że lepiej będzie zaryzykować. Uprzednio oczywiście upewniałem się, czy jest w miarę bezpiecznie. To było złudne”.

Wyobraź sobie, że idziesz zamarzniętą rzeką. Wiesz, że lód jest niepewny, bo wokół widzisz otwartą wodę i wartki nurt. Ale myślisz sobie – „wolę iść po niepewnym lodzie niż przedzierać się w tych chaszczach”. Taka ironia losu – lód się łamie i wpadasz jedną nogą do rzeki. Jedną nogą tylko dlatego, że podpierasz się na wmarzniętej akurat w tym miejscu gałęzi. Sprawdzasz głębokość w przeręblu – kijek trekkingowy nie dotyka dna.

Od tego momentu byłem przezorniejszy. Przemęczyłem się jakoś i ósmego dnia wyprawy w końcu doszedłem do rzeki Lemmenjoki.

Autostrada do Inari

Sam widok szerokiej miejscami na sto metrów zamarzniętej rzeki wyzwolił we mnie szczery uśmiech. Przez trzy dni byłem od tego miejsca tak blisko, a jednocześnie tak daleko. Od teraz moje tempo wzrosło co najmniej dziesięciokrotnie.

Tu zaczyna się rekreacyjna część Parku Lemmenjoki. Są tu szlaki o łącznej długości ok. 60 km, po obu brzegach rzeki miejsca biwakowe i traperskie chatki. Mnie interesowało jedynie nadrabianie kilometrów. Na rzece był wytyczony nawet szlak. Szło się zatem wyśmienicie. Moje morale wzrosły i postanowiłem złamać codzienną rutynę i następnego dnia wyszedłem na małą wycieczkę.

Wstajesz o 4:30, chcesz wejść na pobliską górę, by zobaczyć z niej wschód słońca. Droga jest uciążliwa, mimo że idziesz na lekko, bo cały obóz zostawiłeś na dole. Jest kopny śnieg, zapadasz się po kolana w rakietach. Wracają złe wspomnienia. Narzekasz i żałujesz, że wstałeś tak rano zamiast odpocząć po trudnych dniach. Wiesz, że wschód i tak cię ominie, ale mimo to idziesz dalej. W końcu mijasz strefę lasu, odwracasz się i widzisz widok, który daje ci takiego kopa, że drugą połowę drogi niemal biegniesz. Na szczycie panorama na dolinę Lemmenjoki przerasta twoje oczekiwania. Jest po prostu pięknie.

Rzekę przeszedłem w trzy dni. Udało nadrobić się trochę dystansu. Ale i tak nie mogłem się już doczekać wejścia na Inari. Przedtem musiałem przejść jednak przez dwa mniejsze jeziora – Paatarii i Solojarvi. I, gdy myślałem, że do Inari już ostatnia prosta, to okazało się, że rzeka Juutuanjoki łącząca Solojarvi i Inari jest nie zamarznięta. Byłem zdziwiony, bo to pokaźna rzeka. Niestety, musiałem robić obejścia. Ostatecznie na Inari byłem o godzinie 15 i miałem jeszcze dwie godziny na dojście do jakiejś wyspy, by na niej rozbić namiot.

 

Jezioro Paatari

fot. Damian Laskowski

15 marca, 12 dzień wyprawy

I zarazem drugi na jeziorze Inari. Poprzedniego dnia zrobiłem w dwie godziny 7 km. Wbrew pozorom jezioro nie sprawiało wrażenia ogromnego, a to za sprawą tysięcy wysp. Większość czasu wydawało się, że brzeg jest blisko. W oddali migały skutery. W końcu są tutaj wytyczone drogi skuterowe łączące wyspy. Ale, gdybym miał nimi się sugerować, to szedłbym zygzakiem robiąc zbędne kilometry. Po za tym, po doświadczeniach z Lemmenjoki to, co miałem tutaj w pełni mnie satysfakcjonowało. Szedłem więc, wyznaczając azymut na północny-wschód w kierunku rezerwatu przyrody Vätsäri.

 

Na jeziorze Inari, dzienny dystans robię dużo powyżej średniej.

fot. Damian Laskowski

Wszystko szło nieźle, sprzęt spisywał się znakomicie. Nawet rakiety na jeziorze dawały radę i, choć oczywiście narty byłby tutaj lepsze, to uważam, że rakiety były konieczne podczas etapu Lemmenjoki. Nie miałem żadnych problemów sprzętowych. Do momentu.

Jestem głodny. Zawsze w trakcie ostatniej godziny marszu myślę nad tym, co zjem. Rozpalam maszynkę w przedsionku namiotu. Normalna rzecz, przy której jednak trzeba być maksymalnie skoncentrowanym, bo namiot pali się bardzo szybko. Podczas wstępnego rozgrzewania maszynki opary benzyny przeciekają przez skurczoną uszczelkę od pompki. W ułamku sekundy zapala się pompka ze zbiornikiem na paliwo. Sytuacja jest mi znana z poprzedniej wyprawy. Zwałami śniegu gaszę pożar i szczęśliwie unikam wybuchu. Jestem wystraszony. Natychmiast biorę się za naprawę maszynki. Odkręcam i wymieniam kilka części, czyszczę dyszę i do końca nie wiem, jaki będzie efekt. W namiocie jest -16 stopni Celsjusza, bez rękawiczek momentalnie marzną ręce. Wykonywanie precyzyjnych czynności w takiej temperaturze jest niezwykle trudne. Odpalam maszynkę ponownie. Działa! Jem upragnioną pomidorową i pastę z orzechami włoskimi.

Tego wieczoru miałem wyjątkowy apetyt. Byłem podbudowany faktem, że udało mi się rozwiązać ten bądź co bądź, poważny problem. Bez maszynki nie mógłbym gotować wody na żywność liofilizowaną, a bez jedzenia musiałbym wezwać pomoc i przerwać wyprawę.

Noc, której nie zapomnę

Ostatnie kłopoty dały mi sporo do myślenia. Uświadomiłem sobie, jak nie wiele potrzeba, by znaleźć się w beznadziejnej sytuacji. Byłem sam, sam podejmowałem decyzje i sam ponosiłem ich konsekwencje. Nie wiem, czy wszystkie były dobre, pewnie nie. Przyszedł moment na podjęcie kolejnej decyzji: zatrzymać się na wyspie i skończyć marsz dwie godziny wcześniej, iść dwie godziny po zachodzie do kolejnej, czy rozbić obóz na lodzie o stałej godzinie, czyli w trakcie zachodu. Wybrałem opcję ostatnią.

Za moimi plecami rozgrywał się piękny zachód słońca. To dziwne, ale piękno w jakiś sposób dodaje sił. Gdy rozbijałem namiot, słońce znikało za widnokręgiem. Powkręcałem śruby lodowe, przysypałem fartuchy śnieżne, starannie odciągnąłem linki. Maszynka działała świetnie, zrobiłem wszystkie czynności obozowe. Została jeszcze tylko jedna – napisać o minionym dniu w dzienniku wyprawy […].

 

Czas stąd uciekać!

fot. Damian Laskowski

To była straszna noc. Niczego tak nie pragnąłem, jak w końcu przypiąć rakiety i ruszyć w dalszą drogę. Miałem dość przeżyć w Inari. Postanowiłem, że dziś zejdę z jeziora i wejdę do Vätsäri. Rano, po spakowaniu całego majdanu – jak zwykle zresztą – było mi zimno w palce u stóp. Zwykle rozgrzanie ich zajmowało mi dwie godziny. Tym razem minęły cztery godziny, nim przyjemne ciepło napłynęło do moich stóp. Obawiałem się odmrożenia, a myślę, że było blisko.

W połowie dnia wiedziałem już, że zejdę z lodu. Zimno przestało dokuczać za sprawą szybkiego tempa. Mróz szczypał jedynie w twarz. Czas na postój.

Zatrzymujesz się po godzinie marszu. Siadasz na pulkach, nalewasz do kubka gorącej herbaty. Do ust wkładasz zmrożoną kostkę czekolady, popijasz. Czekolada się rozpływa się w twoje buzi. Dostajesz gęsiej skórki, zamykasz oczy. Jest totalna cisza. Otwierasz oczy, rozglądasz się wokół, a tam absolutna dzicz. Jesteś tylko Ty i natura.

Uwielbiam dźwięk nalewanej herbaty z termosu podczas mrozu. Tak samo jak lubię jeść w takich warunkach, wtedy wszystko smakuje wybornie.

Vätsäri i przez granicę do Kirkenes

Vätsäri to jeden z dwunastu rezerwatów w fińskiej Laponii. Jego celem jest zachowanie dzikiego charakteru tych obszarów oraz kultury Saamów – rdzennych mieszkańców Laponii. Dla mnie był to ostatni etap wyprawy.

Większość rezerwatu to typowa tajga. Krajobraz charakteryzują tysiące małych jezior i rzek, liczne bagna i torfowiska. Rosną tu przede wszystkim brzozy, sosny i modrzewie. Występuje tu także najliczniejsza populacja niedźwiedzia brunatnego w Finlandii oraz mnóstwo łosi i oczywiście reniferów.

Sama wędrówka szła świetnie. Wiedziałem, że zbliżam się ku granicy i że zakończenie wyprawy to kwestia paru dni. Większość czasu szedłem po jeziorach. Minąłem nawet w niedalekiej odległości Saamów łowiących ryby w przeręblach.

16 dnia doszedłem do granicy. Ale, żeby tutaj dojść, musiałem przejść przez spore wzgórza. Ku mojemu zdziwieniu na granicy napotkałem ogromny głaz, pomalowany żółtą farbą. Z jednej strony napisane było SUOMI, z drugiej zaś NORGE. Co ciekawe granica fińsko-norweska liczy ponad 700 km i akurat w miejscu, w którym ją przekraczałem, napotkałem taki „pomnik”.

 

Niespodzianka

fot. Damian Laskowski

Po stronie norweskiej miałem jeszcze do przejścia około 30 km. Coraz częściej spotykałem ślady skuterowe, a w oddali jakieś chatki. Ostatnim charakterystycznym miejscem mojej trasy było długie na 13 km jezioro. Na jego końcu pojawiły się liczne domki i szlaki narciarskie. Napotkałem też narciarza, z którym chwilę porozmawiałem. Była to moja pierwsza rozmowa od 18 dni. Ostatniej nocy rozbiłem namiot tuż obok szlaku, a następnego dnia doszedłem już do obrzeży Kirkenes.

Przy drodze wbijam ostatni waypoint w GPS’ie, wyciągam rękę i od razu po minucie łapię stopa. Zatrzymuje się jakiś facet, ku mojemu zdziwieniu zaczyna rozmowę od słów – „słyszałem o Tobie!”. Okazało się, że narciarz, z którym rozmawiał wczoraj, to jego znajomy. Wrzucamy sanki na dach i ruszamy.

I tak w ciepłym aucie dojechałem do centrum miasta.

 

Witamy w Kirkenes!

fot. Damian Laskowski

Mogę śmiało powiedzieć, że wyprawa zakończyła się sukcesem. Pokonałem samotnie, w różnych warunkach i zróżnicowanym terenie łącznie 330 km. Doświadczyłem pięknej przygody no i przede wszystkim sporo dowiedziałem się o sobie samym.

GALERIA ZDJĘĆ Z WYPRAWY:

 

Początek trasy w Pulju

fot. Damian Laskowski

• POPRZEDNIE
• NASTĘPNE »

POPRZEDNIE

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

NASTĘPNE

Wyprawa odbyła się pod patronatem Etraveler.pl.