Takie ateńskie tango

Iliada i Suvlaki

W Grecji wszystko się zaczęło. A już na pewno zaczęło się abstrakcyjne myślenie i demokracja. Grecy o tym wiedzą. I są dumni. Chociaż historia zna już przypadki, że greckie dziedzictwo narodowe potraktowano, jako dobro ogólne. To dlatego kilka fragmentów z Partenonu możemy podziwiać w… Muzeum Brytyjskim.
Trzeba przyznać, że Ateny dbają o swój dorobek. Muzea są na wysokim poziomie. I co ważne – darmowe dla studentów z krajów Unii Europejskiej (ciekawostka: student Amerykanin i student Kanadyjczyk płaci połowę ceny). Darmowe wejściówki ratują portfel, a turyści nie-studenci zostawiają w kasach muzealnych naprawdę spore sumy.

Zaczęliśmy od Muzeum Archeologicznego. Ilość zbiorów przytłacza. Po godzinie widzieliśmy już tylko wazy, wazy i… kolejne wazy. Całkiem to ładne, z pewnością bardzo stare, ale przyprawiało o zawrót głowy. Kilka eksponatów zaskoczyło: Maska Agamemnona, którą pamiętam z okładki książki Parandowskiego, starożytne pacynki i figurka… jeża.
Nieustannie poszukiwaliśmy punktu informacji turystycznej. Kiedy pytaliśmy któregoś z przechodniów – patrzył na nas lekko mówiąc, dziwnie (jak się okazało, jedyny w mieście, nowo otwarty punkt, znaleźliśmy dopiero po dwóch dniach pod Akropolem. Nie był oznakowany…).

Zobaczyć Akropol i… wspiąć się na wzgórze. A jest co robić! Wyobraźcie sobie otwartą przestrzeń, kamienie i piasek, słońce padające bezpośrednio na i tak już spieczony kark... dla wzmocnienia tej atrakcji wybraliśmy się na Akropol w samo południe.
Na samym wzgórzu stoi dostojna świątynia Ateny. Już od Erechtejonu wita nas przyjemny wietrzyk, który momentami jest niemal porywisty. Ogarnia nas dziwne uczucie, jakbyśmy dotykali czegoś tajemniczego, jakby przed naszymi oczami przebiegały wieki historii. Wzgórze Acropolis to z pewnością jedno z takich miejsc, które zapamiętamy do końca życia.

Po takich mistyczno-fizycznych przeżyciach żołądki zaczęły mocno protestować. Zaczęliśmy więc rozglądać się za lokalną tawerną. Dzielnica Monastiraki leżąca u stóp Akropolu to Mekka turystów. Mydło, powidło. Znajdziesz tu wszystko. Oczywiście to też ma swój klimat, ale niekoniecznie ten klimat nam odpowiadał, wobec czego zaczęliśmy kluczyć po okolicznych, mniej reprezentacyjnych uliczkach. Tak natknęliśmy się na cudownie „tutejszą” tawernę, gdzie zjedliśmy najlepsze na świecie suvlaki!

 

Wzgórze Acropolis. Widok na Pireus.

fot. Michał Kaczmarek

Takie Ateńskie Tango?

Wracamy na Monastiraki. Rzesze turystów z niemal każdego zakątku świata, tłumnie zebrane na ciasnych uliczkach, gorączkowo przeglądają stosy wątpliwej jakości pamiątek. Grecy to wiedzą. I na czas szczytu sezonu Ateny stały się bardzo spokojne. Wzmożona ilość służb bezpieczeństwa jest niemal niewidoczna.
Krążymy po ulicach, po których kiedyś chodził Sokrates i św. Paweł. Atmosfera mimo tłumów staje się patetyczna. Czas jednak zejść z turystycznego szlaku i poznać Ateny od kuchni.

To, czego doświadczyliśmy tego dnia, nie sposób opisać. Ograniczmy się więc do kilku migawek. Główna ulica miasta (notabene ulica Ateny). Skręcamy w boczną uliczkę. Trafiamy na olbrzymi, zadaszony targ mięsa i ryb. Co więcej! Targ świeżego mięsa i ryb prosto z morza! Tutaj po prostu... pachnie. Na hakach wiszą świeżo pocięte świnie. Bierzesz, na co masz ochotę. Rzeźnik na miejscu odkrawa wybraną część.

Idziemy dalej. Mały sklepik dla „swoich”. Obserwujemy starszą panią. Po przeliczeniu produktów w koszyku i pieniędzy w portfelu odkłada mleko z powrotem na półkę. No tak. Jest kryzys przecież. Przechodzimy obok maleńkiej cerkwi. Pełna ludzi. Półmrok. Słychać szepty modlitw. Palą się świece, czuć woń kadzideł.
Docieramy do placu Syntagma. Wsiadamy do metra, by zobaczyć coś, o czym słyszeliśmy z wielu opowieści.

Są takie miejsca w dużych miastach, o których nie dowiecie się z przewodnika. Albo traficie na nie przypadkiem, albo przejdziecie tuż obok. Naszą pasją poza podróżami jest również taniec, więc o pewnym wyjątkowym miejscu wiedzieliśmy już wcześniej. Pireus… starożytny port ateński, a obecnie miasto-sypialnia przyklejone od południa do stolicy. Wielki międzynarodowy port, kilka przystani jachtowych, zatrzęsienie tawern (już wiemy, że to w Grecji typowe).

Dzielnice portowe są miejscami wybitnie magicznymi. I wybitnie niebezpiecznymi. Tutaj od wieków zbierali się nie tylko marynarze. Kwitnął handel, lichwa, kręciły się typy o różnej reputacji. Tutaj też – wbrew pozorom – rozwijała się osobliwa sztuka. Weźmy dla przykładu dzielnicę La Boca w Buenos Aires, albo Alfamę w Lizbonie. Ta pierwsza jest kolebką tango, w drugiej powstało fado. A Pireus? Tutaj swoje korzenie ma taniec zwany rebetiko. Najogólniej rzecz ujmując to właśnie taka grecka forma tango.

 

Wzgórze Akropolis

fot. Michał Kaczmarek

Hymn do Wolności

Oglądając Ateny oczami turystów na chwilę zapomnieliśmy o fakcie, że Grecją wstrząsnął kryzys gospodarczy. Wygląda na to, że kraj – jakkolwiek to w praktyce będzie – zbankrutuje. Chociaż był środek sierpnia, często mijaliśmy kordony policyjne i ciężarówki wojskowe wypchane po brzegi uzbrojonymi żołnierzami obu płci (w Grecji wiele kobiet decyduje się na pracę w armii). Budynki rządowe i urzędy wyglądały jak sztalugi malarskie początkujących artystów. Z wielu słów na nich wypisanych żadne jednak nie nadaje się tu do zacytowania.

Nasz gospodarz Yiannis, który wrócił z podróży, opowiadał nam, że kryzys zaczął się już dawno. Pewnego dnia rano Grecy obudzili się w strefie Euro, które przebijało dawną Drachmę… pięciokrotnie (Grecja należy do strefy Euro od 2002 roku).

Idziemy do pobliskiej tawerny. Rozkoszujemy się po raz ostatni smakiem suvlaków. Pijemy mocną, turecką kawę. Jutro rano wracamy do Polski. Na podsumowanie postanawiamy wybrać się jeszcze raz na wzgórze Strefi.

Jak to zwykle na koniec bywa, ogarnia nas melancholia. Spoglądamy na olbrzymie miasto, które ciągnie się od gór na północy po morze na południu. Słychać stąd, jak „szumi”. Odgłos giganta, który przetrwał wieki. Czy przetrwa i współczesne kryzysy?

Ateny nauczyły nas normalnego życia w doskwierającym upale i gąszczu ulic kiepsko rozwiązanego urbanistycznie miasta. Oczarowała nas grecka gościnność, optymizm i powszechna gadatliwość. Pokochaliśmy tutejszą kuchnię, chociaż na dłuższą metę można od niej sporo przytyć (co może być szczególnie niepożądane dla kobiet, ale – jak zdążyłem się przekonać, nie tylko dla nich). Wszelkie stereotypy o Grekach – leniach i nierobach włożyliśmy między inne stereotypy, które nigdy nie oddają prawdy o kraju.

Co będzie dalej? Grecy pozostaną sobą. I będą dalej pełną piersią śpiewać refren swojego hymnu narodowego: „Witaj! O witaj nam Wolności!”.