Zdravo Makedonija!

Skopje – miasto pomników, rzeźb i Matki Teresy

 

Kanion Matka

fot. Magda Bednarz

Wyprawę do Macedonii zaplanowałyśmy w cztery: ja i trzy koleżanki z roku. Jedynym dogodnym dla nas terminem był marzec – zimny, ale – co ważne - poza sezonem. Podróż po kraju rozpoczęłyśmy od kilkudniowego pobytu w Skopje. Do stolicy Macedonii dotarłyśmy samolotem z Poznania, z przesiadką w Londynie. Już chwilę po wylądowaniu na lotnisku poczułyśmy klimat Bałkanów – pozdrawiający turystów z grzbietu konia Aleksander Macedoński, dobiegająca z lotniskowej kawiarenki folkowa muzyka i brak transportu do centrum miasta. Na szczęście przyjechał po nas Zlatko, u którego miałyśmy się zatrzymać. Jadąc po nas zabrał swojego kolegę i tak w sześcioro, załadowaną po dach Ładą, pojechaliśmy do jego mieszkania. Ze względu na późną porę oraz zmęczenie po całodziennej podróży zwiedzanie miasta postanowiłyśmy odłożyć do następnego dnia.

Skopje urzekło nas od pierwszego wejrzenia. Zewsząd otaczające miasto góry, słońce świecące na błękitnym niebie. Na szczycie góry Vodno, u podnóża której leży stolica Macedonii, zobaczyłyśmy ogromny, 66 - metrowy krzyż, do którego można dostać się jedynie kolejką, do kolejki zaś miejskim autobusem. Krzyż postawiony został przez macedoński kościół prawosławny z okazji dwutysięcznej rocznicy chrześcijaństwa. Nie sposób było także nie zauważyć usytuowanej na wzgórzu twierdzy Skopko Kale, do której wejście - ze względu na trwające prace archeologiczne - nie było niestety możliwe.

 

Zdravo Makedonija!

fot. Magda Bednarz

Po przejściu przez jeden z mostów nad przepływającą przez miasto rzeką Wardar znalazłyśmy się w centrum Skopje. Nad głównym placem stolicy króluje zwrócony w stronę Starego Miasta olbrzymi pomnik Aleksandra Macedońskiego siedzącego na koniu. Wokół kawiarnie i restauracje, głównie regionalne i w stylu włoskim. Od placu promieniście odchodzą ulice i deptak, którym można dojść do starego dworca kolejowego (obecnie zamienionego w muzeum). Na dworcowej ścianie wisi zegar, który zatrzymał się w 1963 roku podczas katastrofalnego w skutkach trzęsienia ziemi. Od dnia katastrofy zegar nie działa.

Przy deptaku znajduje się też Muzeum Matki Teresy, która urodziła się w Skopje 26 sierpnia 1910 roku. Jednak to, co najbardziej rzucało się w oczy to rzeźby i pomniki, które wędrując ulicami miasta można spotkać na każdym kroku. Przedstawiają zwykłych mieszkańców podczas codziennych czynności – koleżanki na zakupach, dziewczynę z telefonem komórkowym, a także znane postaci, ludzi zasłużonych oraz zwierzęta.

 

Macedonia

fot. Magda Bednarz

Z nowej części Skopje przeszłyśmy średniowiecznym kamiennym mostem w kierunku Starego Miasta. Wąskie kamienne uliczki, małe bary i restauracyjki, stare bazary, na których można kupić dosłownie wszystko, łaźnie, meczety i stare zajazdy. Stare Miasto zachwycało na każdym kroku! Spędziłyśmy tam kilka godzin zaglądając do małych sklepików, cukierni, wdychając zapachy baklawy i aromatycznej kawy.

Kanion Matka, czyli zachwycająca macica

Po zwiedzaniu stolicy przyszedł czas na dalszą część wycieczki. Następnego dnia taksówką udałyśmy się do oddalonego o ok. 15 km od stolicy Kanionu Matka. Taksówka była najszybszym oraz najtańszym środkiem transportu. O tej porze roku oraz w środku tygodnia do kanionu nie przyjeżdżają turyści i jest zupełnie pusto. Spotkałyśmy jedynie kilka osób pracujących przy cerkwi, w łodziach oraz w restauracji. Kanion Matka (po macedońsku „matka” znaczy „macica”) zapiera dech w piersiach – wokół góry, w dole czysta, lazurowa woda, cisza i spokój. Gdzieniegdzie widać jaskinie. Przed rozpoczęciem wędrówki wzdłuż kanionu odwiedziłyśmy cerkiew św. Pantelejmona w Nerezi z 1161 roku, aby podziwiać zachowane w niej – jeszcze z czasów Bizancjum - freski. Po przebyciu kilku kilometrów wróciłyśmy w okolice restauracji, aby łodzią przeprawić się na drugą stronę, wspiąć się pod górę i zobaczyć ukrytą tam kolejną cerkiew. Po kilku godzinach spędzonych w ciszy pośród pięknej natury nie chciałyśmy wracać do gwarnego miasta. Kiedy szłyśmy niespiesznie w stronę taksówki usłyszałyśmy za plecami głos jednego z mężczyzn obsługujących łodzie: - „Szkoda, że nie przyjechałyście tu wczoraj, było tyle ludzi!”. Nam nie było szkoda…

 

Ochryd

fot. Magda Bednarz

Mavrovskie zawieje

Po kilku dniach opuściłyśmy Skopje i udałyśmy się na południe, w głąb kraju. Dzięki uprzejmości i znajomościom naszego gospodarza wypożyczyłyśmy - po bardzo korzystnej cenie – auto. Zapakowałyśmy do niego nasze plecaki i ruszyłyśmy w dalszą drogę. Przed nami rozciągała się perspektywa kilkunastu dni, podczas których chciałyśmy odwiedzić i zobaczyć Ochryd oraz Jezioro Ochrydzkie, Jezioro Prespa i Park Galiczica, Bitolę, Prilep i winnicę Popova Kula. Nastrój nam dopisywał, radio grało ulubione przeboje. Po godzinie jazdy wjechałyśmy w górzysty region Mavrovo, znany w Europie region narciarski. Piękne skaliste góry otaczały nas ze wszystkich stron. Mijałyśmy pasterzy przeganiających owce i kozy, osiołki i konie niosące na grzbietach snopy siana, małe drewniane domki. Jechałyśmy przez otwarte przestrzenie lub przy skalistych ścianach, omijając zalegające na drodze odłamki skalne. Było ciepło i świeciło słońce. W pewnym momencie, aby skrócić drogę i jak najszybciej dostać się do będącego naszym celem Ochrydu musiałyśmy zjechać z głównej drogi. Zaczęłyśmy jechać pod górę. Po kilkudziesięciu metrach zaczął padać śnieg, po następnych kilkunastu zaspy sięgały 2 metrów i musiałyśmy zwolnić do 20 km/h.

Udało nam się w końcu dotrzeć do zasypanej stacji benzynowej, w której zapytałyśmy, czy jest sens jechać dalej, czy lepiej zawrócić, ponieważ warunki na drodze robiły się coraz gorsze. Pan obsługujący stację powiedział, że 5 km dalej, po zjechaniu z przełęczy warunki powinny być już lepsze. Ruszyłyśmy więc w dalszą drogę i rzeczywiście śnieg przestał padać, nawierzchnia zrobiła się sucha i nie wiadomo kiedy wyszło słońce. Byłyśmy szczęśliwe, że udało nam się to bezpiecznie przetrwać. Dopiero w Ochrydzie dowiedziałyśmy się, że tą trasą nikt nie jeździ ze względu na bardzo duże zagrożenie lawinowe i ciężkie warunki drogowe oraz, że miałyśmy ogromne szczęście, że nic złego się nie stało.Następnym razem Mavrovo odwiedzimy latem!

Ochryd – miasto ludzi słońca

 

Macedonia, Priłep

fot. Magda Bednarz

Do Ochrydu dojechałyśmy późnym wieczorem, wynajęłyśmy apartament i poszłyśmy coś zjeść. Gorąca zupa rybna okazała się strzałem w dziesiątkę, nigdy wcześniej nie jadłam tak dobrej zupy ze świeżych - wyłowionych niewiele wcześniej z jeziora - ryb. Zwiedzanie miasta rozpoczęłyśmy następnego dnia. Świeciło piękne słońce, było ciepło i przyjemnie. Przy takiej pogodzie doskonale było widać otaczające miasto i jezioro góry, w tym Góry Galiczica należące do Parku Krajobrazowego Galiczica. Po drugiej stronie jeziora widać było Albanię. Ochryd w 1980 roku wpisany został na listę UNESCO. W mieście zobaczyłyśmy m.in. cerkiew św. Zofii, w której zachowały się freski z XI wieku, cerkiew św. Jana z Kaneo, ruiny bazyliki św. Erazma, wspięłyśmy się na wzgórze, gdzie zwiedziłyśmy ruiny twierdzy cara Samuela z X-XI wieku, a schodząc zobaczyłyśmy pozostałości po starożytnym teatrze, który za czasów rzymskich został przebudowany na arenę dla gladiatorów. Po obiedzie poszłyśmy jeszcze na bazar kupić trochę domowego ajvaru i rakiji.

Następnego dnia postanowiłyśmy okrążyć Jezioro Ochrydzkie. Po drodze zwiedziłyśmy replikę wioski, która kiedyś istniała na jeziorze, cerkiew św. Nauma z chodzącymi wolno pawiami, popłynęłyśmy łodzią do źródła, w którym swój początek bierze strumyk zasilający wodą Jezioro Ochrydzkie, zakupiłyśmy perły wykonane z łusek ryb żyjących tylko w Jeziorze Ochrydzkim, po czym przekroczyłyśmy granicę z Albanią. Po albańskiej stronie jeziora nie było już tak kolorowo i przyjemnie, więc opuściłyśmy ją jak najszybciej. Wieczór spędziłyśmy z miejscowym przewodnikiem miejskim na statku kapitana Zorana, popijając wino i rakiję oraz słuchając opowieści o starożytnych ludziach zamieszkujących niegdyś Ochryd.

Prespa – jezioro pelikanów

 

Wędrówka do zasypanej przez śnieg wioski nad jeziorem Prespa

fot. Magda Bednarz

Kolejny dzień poświęciłyśmy na wycieczkę nad Jezioro Prespa, położone kilkanaście kilometrów od Ochrydu, usytuowane 200 m powyżej Jeziora Ochrydzkiego. Zabrałyśmy wszystkie rzeczy, ponieważ zamierzałyśmy zostać tam na noc. Jezioro okazało się bardziej dzikie niż Ochrydzkie, a co do miejsca spania nie miałyśmy wyboru – znajdował się tam tylko jeden hotel. Po krótkim odpoczynku i posileniu się, ciepło ubrane, wyruszyłyśmy w góry – naszym celem była wioska położna kilka kilometrów od hotelu w górach, odcięta od świata przez śnieg. Jednak już po 2 kilometrach zrozumiałyśmy, że dotarcie do niej będzie niemożliwe – śnieg sięgał nam miejscami do pasa, nie dało się normalnie iść. Po dotarciu na górę odpoczęłyśmy i zawróciłyśmy do hotelu z głębokim postanowieniem, że wrócimy tu latem i dotrzemy do tej wioski. A także poobserwujemy pelikany, których niestety o tej porze roku jeszcze nad jeziorem nie było.

Bitola – pierwsza stolica Macedonii i Prilep

Następnego dnia rano wsiadłyśmy do samochodu i wyruszyłyśmy na wschód w kierunku Bitoli, antycznego miasta założonego w IV w. przez Filipa II Macedońskiego, pierwszej stolicy Macedonii. Główną atrakcją jest tam bazar z produktami regionalnymi, deptak i wykopaliska Heraklea. Późnym popołudniem wróciłyśmy do Ochrydu, aby następnego dnia wyruszyć do Prilepu. Prilep słynie z dobrego tytoniu i produkcji papierosów. Znajduje się w nim kilka wartych zobaczenia meczetów, ale nas przede wszystkim interesowały ruiny Markovi Kuli - twierdzy górującej nad miastem. Miałyśmy dużo czasu, więc niespiesznie wspięłyśmy się na szczyt i długo grzałyśmy się w promieniach zachodzącego słońca.

Popova Kula i powrót do Skopje

Z Prilepu nie wracałyśmy już do Ochrydu, ale wyruszyłyśmy na północ. Noc miałyśmy spędzić w winnicy, w której nocleg zaoferował nam zaprzyjaźniony przewodnik z Ochrydu. Popova Kula okazała się wspaniałą winnicą, z 4-gwiazdkowym hotelem i przepięknymi widokami na wzgórza porośnięte winoroślami. Zmęczone wielodniową podróżą, popijając pysze wino, nie miałyśmy ochoty wyjeżdżać. Następnego dnia rano spakowałyśmy plecaki i wyruszyłyśmy do Skopje, by wsiąść do samolotu lecącego do Polski.