Nad Morze Czarne tam i z powrotem

 

Odessa. Schody Potiomkinowskie. W tym miejscu działa się akcja wiekopomnego dzieła Siergieja Eisensteina "Pancernik Potiomkin". W tle widok na port odeski

fot. Kacper Dziekan

Lista odwiedzonych krajów: Ukraina, Naddniestrze (nieuznawane parapaństwo), Mołdawia, Rumunia, Węgry.
Czas trwania: 11 dni
Budżet: 1400 zł
Przebieg trasy:

Opis odwiedzonych miejsc:

1. Przemyśl

Przemyśl to obowiązkowy punkt na trasie każdego, kto podróżując na Ukrainę spełnia dwa warunki: podróżuje „po kosztach” i korzysta z legendarnego przejścia granicznego Medyka – Szeginie. Pociągiem docieramy do Przemyśla, stamtąd autobusem na granicę. Granicę pokonujemy na piechotę i następnie marszrutką do Lwowa. Przemyśl staje się wówczas jedynie punktem przystankowym. A warto zatrzymać się w tym mieście choćby na kilka godzin. Jego podkarpacki charakter znacząco różni go od miast zachodniej części Polski. Zabytkowa starówka jest tak blisko dworca PKP, że grzechem jest się nie przespacerować po niej. W trakcie spaceru można odwiedzić Bazylikę Archidiecezjalną, budowaną przez XV i XVI stulecie. Jeśli się dysponuje czasem, można zajrzeć do innych licznie występujących obiektów sakralnych, a także wojskowych.

2. Lwów

To właśnie od Lwowa zaczyna swą przygodę z przygodę z Ukrainą większość Polaków. I bardzo słusznie. Miasto to bowiem jest naprawdę interesujące. Łączy w sobie staropolskie tradycje, austro-węgierską architekturę, radziecką toporność oraz ukraińską frywolność. Obecnie jest dla Ukraińców stolicą ruchów wolnościowych. Piękne cerkwie, kościoły i synagogi, cmentarze pełne zasłużonych osób, ciekawe muzea i przede wszystkim malownicza starówka wypełniona fantastycznymi knajpkami. Są one nierzadko spuścizną po sławnych mieszkańcach miasta: wynalazcy lampy naftowej Łukasiewiczu, czy „wynalazcy” masochizmu von Sacher – Mazochu. Jest też lokal w dawnej kryjówce UPA oraz restauracja żydowska, w której ceny dań są przedmiot targów gości z obsługą. Historyczna wielokulturowość Lwowa uczyniła zeń niezwykle barwne miasto.

3. Odessa

Odessa to miasto znacznie młodsze od Lwowa. Założyli je bowiem kozacy dla Katarzyny II pod koniec XVIII w. Zdążyło jednak w czasie swojej historii zdobyć dużą sławę. Odessa nosi dumny tytuł miasta-bohatera, który otrzymała za dokonania jej mieszkańców w trakcie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Odessę rozsławiły także tzw. schody potiomkinowskie, przedstawione w monumentalnym dziele filmowym Eisensteina „Pancernik Potiomkin”. Odessa wreszcie słynęła na cały Związek Radziecki ze swojego humoru. Istotnym jego elementem był humor żydowski. Żydzi bowiem stanowili liczny procent mieszkańców miasta i silnie wpłynęli na jego charakter. Architektami tworzącymi miasto caryca Katarzyna uczyniła Włochów oraz Francuzów. Dzięki czemu w mieście czuje się architektoniczny powiew południa. W połączeniu z rosyjsko-ukraińskim stylem miasto osiąga niepowtarzalny charakter. Spacer po historycznej ulicy Deribasowskiej w kierunku słynnego portu, a następnie czarnomorskiej plaży powinien zadowolić nawet sceptyków.

4. Tyraspol

Stolica nieuznawanej przez nikogo separatystycznej Naddniestrzańskiej Republiki Mołdawskiej. Formalnie część Mołdawii. Miasto pełne kontrastów. Relikty Związku Radzieckiego mieszają się tu z nowoczesnymi lokalami. Większość ważnych budynków znajduje się wzdłuż długiej ulicy 25 października. Warto zwrócić uwagę na budynek siedziby władz, z wielkim pomnikiem Lenina oraz na monumenty upamiętniające „wojnę domową” z początku lat dziewięćdziesiątych. Przede wszystkim jednak warto zwrócić uwagę na transparenty i napisy na budynkach – pełne propagandowych haseł rodem z czasów sojuza.

 

Siedziba władz w stolicy Naddniestrza Tyraspolu. Przed budynkiem wysoki pomnik Lenina.

fot. Kacper Dziekan

5. Kiszyniów

Tym razem mamy do czynienia ze stolicą Republiki Mołdawskiej w pełni uznawanej. Stolicą oficjalną i pełnoprawną. Trudno zaliczyć Kiszyniów do najpiękniejszych miast Europy. Miasto to ma mimo wszystko trochę do zaoferowania. Na wielkim targowisku można zaopatrzyć się w dumę i chlubę Mołdawii – wino, sery, owoce i warzywa. W centrum można zajrzeć do Muzeum Historycznego i poznać dzieje tego mało znanego w Polsce narodu. W centrum także znajduje się park, pełen popiersi najbardziej zasłużonych literatów świata rosyjskojęzycznego. Mołdawia bowiem jest krajem językowo rozdartym. Jej społeczeństwo posługuje się zarówno językiem rosyjskim, jak i językiem rumuńskim. Oba te języki to języki urzędowe kraju. Rumuński, którym mówią Mołdawianie przez niektórych uważany za Mołdawski. Dowodzą oni, iż różni się on od tego, którym posługują się Rumuni. Tak też w Kiszyniowie napisy na ulicach są wszędzie dwujęzyczne.

6. Bukareszt

Kolejna stolica w naszym zestawieniu. Bukareszt wyrobił sobie opinię niezwykle brzydkiego miasta. Stało się to za sprawą polityki urbanistycznej komunistycznego dyktatora Rumunii Nicolae Caucescu. Postanowił on zburzyć cała historyczną zabudowę miasta wokół parlamentu i zbudować tam nowe miasto w stylu socrealistycznym. Na szczęście nie udało mu się to w całości, jednak efekty jego działań uderzają z całą mocą. Dość powiedzieć, że bodaj najciekawszym punktem dla odwiedzającego Bukareszt jest właśnie wspominany budynek parlamentu. Jest to największy budynek parlamentarny na świecie, a drugi największy budynek administracji publicznej (po amerykańskim Pentagonie). Rumuni lubią żartować, prawie osiągnęli status kraju o największym budynku - gdyby tylko Talibowie zdołali zniszczyć Pentagon. Budynek bukareszteńskiego parlamentu jest zaiste ogromny. Wycieczka trwa kilka godzin, odwiedzający przemierzają kilometr za kilometrem, a podobno i tak zwiedzają jedynie ok. 5% budynku. Na koniec otrzymuje się widok z tarasu na centrum miasta, gdzie w pełni można dostrzec zniszczenia dokonane przez Caucescu. Poza parlamentem w Bukareszcie warto odwiedzić nieduże pozostałości historycznej starówki. Turecki karawanseraj, resztki pałacu Włada Palownika i parę obiektów sakralnych.

7. Tirgoviste

Miasto Tirgoviste leży w historycznej krainie o nazwie Wołoszczyzna. To niepozorne dziś miasteczko było w okresie późnego średniowieczna i wczesnych czasów nowożytnych stolicą niezależnego księstwa wołoskiego. To właśnie tu stąd dziedziną swą rządził hospodar Wład Palownik, pierwowzór hrabiego Draculi. Pozostałości jego terenów zamkowych są największą atrakcją miasta. Zachowała się przede wszystkim wieża zamkowa. Poza tym Tirgoviste to spokojne miasteczko, w którym można odetchnąć po wielkomiejskim gwarze Bukaresztu.

8. Braszów

 

Widok na historyczne centrum Braszowa z okolicznego wzgórza

fot. Kacper Dziekan

Braszów to jedno z najpiękniejszych miast Europy Środkowej. Leży w Siedmiogrodzie, zwanym również Transylwanią. Region ten zamieszkiwali na przestrzeni wieków Węgrzy, Rumuni i Sasi. Mieszanka tych trzech grup etnicznych nadała regionowi specyficzny charakter. Objawia się on również w architekturze Braszowa. Pozostałością po niemieckich Sasach jest tzw. Czarny Kościół. Piękny, surowy kościół w centrum miasta. Starówka Braszowa przywodzi na myśl średniowieczne miasteczko pokroju Sieny, czy Dubrownika. Otoczona pierścieniem murów, pełna domków krytych czerwoną dachówką, jest po prostu przepiękna. Panoramę miasta można obejrzeć wspinając się na okoliczne wzgórze, które daje doskonały widok. Braszów w ogóle okolony jest wzniesieniami. Zaraz za nim zaczyna się pasmo Fogaraszy, dzikich i niezwykle malowniczych gór. Pod miastem zaś znajduje się mała mieścina – Bran, w której zwiedzić można piękny średniowieczny zameczek – zwany zamkiem Draculi. Oczywiście Draculi nigdy tam nie było, zamek jednak na tyle przypomina siedzibę opisaną przez Brama Stokera, że mieszkańcy postanowili uczynić zeń interes.

 

"Zamek Draculi" w Branie. Turystyczna atrakcja dla odwiedzających Transylwanię. Prawdziwy zamek Draculi znajduje się jednak w Tirgoviste.

fot. Kacper Dziekan

9. Budapeszt

Trudno opisać Budapeszt w kilku zdaniach. Miasto to zawiera tyle atrakcji, że zasługuje na oddzielny przewodnik. Historyczna Buda, ze słynną Basztą Rybacką, budynek parlamentu, opera, synagoga, Wyspa św. Małgorzaty, Wzgórze Gellerta i wiele, wiele innych. W Budapeszcie nawet Dworzec Zachodni (Nyugati) jest zabytkiem. Jego halę zaprojektował bowiem sam Gustave Eiffel. Do tego olbrzymia ilość muzeów i najstarsze metro na kontynencie europejskim. Budapeszt jest także doskonałym węzłem komunikacyjnym. Jest siedzibą linii lotniczych WizzAir, zatem posiada największą liczbę połączeń. Budapeszt jest także dobrym przystankiem na drodze pociągiem dalej w dowolnym kierunku.