Po drugiej stronie Tatr – Słowacja

Słowacja – nie tylko Tatry

Przybywszy z powrotem do Bratysławy warto po zmierzchu zatrzymać się przy bulwarze przed centrum handlowym „Eurovea”, znajdującym się nad samym Dunajem. Widoczny z oddali, iluminowany, odrestaurowany, majestatyczny Zamek Bratysława ujmie każdego odwiedzającego. Sunące po Dunaju statki białej floty relacji Wiedeń – Budapeszt , często nawet nie zatrzymują się ani na chwilę w stolicy Słowacji. Pasażerowie tych statków przez moment pozdrawiają ruchem ręki, pstrykają zdjęcia starówce i odhaczają kolejny punkt odwiedzin w Europie.

Samo miasto, które wielkością przypomina Gdańsk, przeszło w ostatnich latach niespotykaną rewitalizację. Szarą, komunistyczną i nieatrakcyjną Bratysławę, którą wielu pamięta sprzed lat, zastąpił przedsionek majestatycznego Wiednia ze specyficzną słowiańską nutą.

Zrozumiałe dla polskiego ucha określenie „Stare Mesto”, to na dwie części podzielona strefa wpływów. Gustownie odnowiony rynek, otoczony ambasadami wraz z bocznymi uliczkami, to przede wszystkim teren zarezerwowany dla napływających Austriaków czy Brytyjczyków, którzy w ciągu paru godzin chcą oddać się konsumpcji w znacznie tańszych niż w ich krajach lokalach gastronomicznych lub spędzić wieczór kawalerski. Zawyżone ceny gwarantują miłą obcojęzyczną obsługę, europejski klimat, ale zafałszowanie słowackiej rzeczywistości.

Przykładem „słowackiego starego miasta” jest lokal gastronomiczny „Diwny Janko”, znajdujący się w mało dostępnej bocznej uliczce, nieopodal pałacu prezydenckiego. Duże sosnowe stoły z niewygodnymi krzesłami oraz obojętną obsługą są dobrym przykładem fundamentalnego charakteru kuchni słowackiej – dużo, tłusto, bez zbytnich upiększeń. Samo menu składa się od 13 lat z maksymalnie 10 pozycji, każda w tej samej 3,30 euro (około 13 PLN), oferuje prawdziwą słowacką kuchnię, czyli mięso, ryż, bądź frytki. Do tego wskazana jest tatarska omacka – czyli mniej tłusty odpowiednik polskiego majonezu, z wkrojonymi ogórkami kiszonymi. Czas realizacji samego zamówienia w lokalach tego typu to maksymalnie 10 minut. Ich cechą charakterystyczną jest zabieranie talerza w momencie, kiedy konsumuje się jeszcze ostatnie kęsy zamówionej potrawy. Gastronomia w tej części miasta funkcjonuje w większości w systemie: „Zjadłeś dużo, tanio, smacznie? – No to płać i wyjdź robiąc miejsce dla następnego!”

Radzieckie schody do nieba na horyzoncie

Osoby pozostające w Bratysławie dłużej niż jeden dzień powinny zajrzeć na rzadko podkreślany w przewodnikach Slavin - monument żołnierzy radzieckich „oswobadzających” Bratysławę. Wchodząc na ostatnie rozpadające się stopnie przed pomnikiem marzy się o o jednym… żeby już tylko zejść. Kolejne partie schodów prowadzące pomiędzy kiepsko oświetlonymi krzakami powodują frustrację nawet u doświadczonych podróżników.

Wielkie, rozrzucone pomiędzy jedną partią schodów a drugą płyty betonowe, tylko czyhają na kolejnego naiwnego, który stara się dotrzeć na szczyt wzniesienia. Jak ulał pasuje w tym miejscu zacytowanie Einsteina – „jak osiągniesz już swój cel, to zapominasz o trudzie i pracy w niego włożonym”. Widok miasta we mgle z rozlewającym się na horyzoncie Dunajem rekompensuje cały trud włożony w ryzykowną wędrówkę.

Zapomniane klejnoty

W drodze powrotnej warto zjechać z głównej oraz jedynej autostrady D1 w boczną drogę szybkiego ruchu w stronę Bańskiej Bystrzycy. Krótko przed miejscowością o nazwie Zwoleń – (w której pomimo zapewnienia wielu przewodników kompletnie nic nie ma) należy skręcić w górską krętą drogę do Banskiej Szczawnicy. Centrum Banskiej Stiawnicy jest klejnotem słowackiej prowincji. Malutkie centrum miasta zlokalizowane jest pomiędzy trzema wzniesieniami. Tak się złożyło, że każdy ze znaczących zabytków: zamek, katedra oraz pałac znajduje się na innym wzniesieniu.

W Banskiej Szczawnicy warto pozostać na noc w jednym z uroczych malutkich pensjonatów. Zostając na noc dostrzeżemy (maks 40 PLN za nocleg) nie tylko klimat spokojnego, zapomnianego malutkiego słowackiego miasteczka, ale również przyczynimy się do utrzymania lokalnej ludności, której poza turystyką oraz pracą w dyskoncie niewiele pozostaje. W samej Bańskiej warta odwiedzenia jest malutka kawiarenka w bocznej ulicy rynku przy balustradzie, której klimat usprawiedliwia zawyżone ceny kawy i herbaty.

Informacje praktyczne:

Kiedy?

Maj – Wrzesień dla odwiedzających miasta, parki narodowe oraz rodzin.
Listopad – Luty dla narciarzy

Rekomendowana ilość dni: 5 dni z własnym samochodem wystarczy na podróż objazdową.

Dojazd:

Najszybciej samolotem do lotniska w Wiedniu, które jest o 25 km oddalone od Bratysławy: Podróż: Gdańsk – Monachium – Wiedeń, Gdańsk – Frankfurt – Wiedeń, Gdańsk – Warszawa – Wiedeń w dwie strony można otrzymać już za około 200 euro, z lotniska w Wiedniu kursuje autobus sieci Slovaklines za 5 euro do centrum Bratysławy.

Od 8.grudnia warto skorzystać również z nowego połączenia linii lotniczych Eurolot z Gdańska do Popradu po słowackiej stronie Tatr (bilet w dwie strony około 600 PLN). Z lotniska w Popradzie do Bratysławy co około godzinę kursuję pociąg expresowy
(3 godziny podróży, bilet w jedną stronę kosztuje około 15 Euro)

Najbardziej komfortowo: Koleją z przesiadką na pociąg Euronight (w stronę Budapesztu) bilet trzeba koniecznie kupić w relacji tam-powrót w dwie strony, ze względu na zniżkę 50%. Koszt biletu to 74 euro w dwie strony plus kuszetka.

Najlepsza komunikacja na miejscu: Ze względu na górzystość terenu, kolej rekomendowana jest tylko na szlakach do Koszyc i Żyliny. Najlepiej jest wypożyczyć samochód np. w firmie Mohac.sk za 25 euro za dzień ze wszystkimi opłatami.

Przed czym warto się strzec: Wysokimi mandatami oraz brakiem winiety, za które grozą bardzo wysokie kary, które są egzekwowane już u drogówki.

Warto się zaopatrzyć w:

GPS – ponieważ lokalne drogi pomimo ich dobrej jakości, są albo fatalnie oznaczone albo oznaczeń nie ma wcale
Numer telefonu do Ambasady Polskiej na ulicy Hummelowej 4 w Bratysławie
Kartę EKUZ umożliwiającą bezpłatny dostęp do opieki medycznej- informacje dostępne w wojewódzkich siedzibach NFZ.