Dziś jest 19.03.2024

Imieniny obchodzą Józef, Bogdan, Marek

Portal podróżniczy etraveler.pl

gwarancja udanych wakacji
Accredited Agent

Subiektywny przewodnik etniczny po Słowacji

Autor: Anna Wiśniewska

Data publikacji: 29.07.2011 10:03

Liczba odwiedzin: 8438

Tagi: europa, słowacja, artykuły, anna wiśniewska

Słowacja, jeden z mniejszych krajów Europy, jest jednocześnie jednym z najbardziej zróżnicowanych pod względem etnicznym. Oficjalne dane wskazują, że mniejszości narodowe stanowią aż 15 proc. społeczeństwa, jednak rzeczywistość wygląda trochę inaczej. Łatwo się o tym przekonać szczególnie we wschodniej części kraju. Podróżując po Słowacji, można spotkać wielu ciekawych ludzi różnych nacji, stąd mój subiektywny przegląd składu etnicznego naszych południowych sąsiadów.

Romowie
Romowie są jedną z liczniejszych grup etnicznych na Słowacji. Fot. Luciano

Co mówią liczby?

Według danych statystycznych największą grupę narodowościową stanowią Węgrzy, następnie Romowie, Czesi, Rusini (Łemkowie), Ukraińcy, Niemcy oraz Polacy. Łatwo można zauważyć, że mniejszości zamieszkują głównie tereny przygraniczne. Skomplikowana historia powstawania państwa i wyznaczania granic doprowadziła do dużego zróżnicowania etnicznego.

Słowaccy Węgrzy

Węgrzy będący największą mniejszością narodową stanowią prawie 1/10 ludności Słowacji. Są to głównie osoby, których rodziny mieszkały na tych terytoriach od wieków. Jak wiadomo z historii, nasz południowy sąsiad był częścią imperium Austro-Węgier. Dlatego też dla wielu Węgrów to cały czas „ich” kraj. Jako mniejszość cieszą się wieloma prawami. Mają swoje szkoły, w wielu miejscach są dwujęzyczne tablice, nazwy ulic, a w parlamencie zasiada ich reprezentacja. Jednak stosunki słowacko-węgierskie można rozpatrywać wciąż na dwóch oddzielnych płaszczyznach: zwykłych ludzi i wielkiej polityki, wielkiej, bo dotyczy rządów obu krajów. To one podsycają konflikty, uwypuklają różnice i próbują udowodnić winę drugiej strony w każdej możliwej sprawie.

Największe skupisko tej grupy jest oczywiście przy południowych granicach kraju. Zdarzają się tam nawet miejscowości wyłącznie węgierskie, gdzie nie mieszkają Słowacy. Oczywiście spotkać można także Węgrów pod Tatrami, choć już nie tak licznie. Obie nacje żyją ze sobą w zgodzie. W Rožňavie, mieście leżącym 30 km od granicy węgierskiej mówi się dwoma językami. Nazwy ulic, urzędów, sklepów czy zakładów usługowych są w obu językach. Wchodząc do sklepu w zależności, czy powiemy „Dobrý deň” czy „Jó napot”, w danym języku potoczy się rozmowa. Nawet miejski teatr wystawia sztuki zarówno po słowacku, jak i po węgiersku. Wielu obywateli Węgier wciąż ma domy letniskowe na Słowacji, które odziedziczyli po przodkach, którzy niegdyś zamieszkiwali tereny, obecnie w granicach Słowacji.

Niestety nie zawsze obie nacje żyją w takiej sielankowej symbiozie. Niekiedy słowo Maďar (pol. Węgier) w ustach Słowaków ma wydźwięk pejoratywny. Władze państwowe również w pewien sposób zaostrzają animozje między obiema nacjami, wprowadzając nowe przepisy utrudniające życie słowackim Węgrom. Wybory prezydenckie w 2009 roku pokazały jak silny jest opór Słowaków przed powrotem do władzy Węgrów. Do drugiej tury przeszło wtedy dwóch kandydatów, ówczesny prezydent Ivan Gašparovič oraz Iveta Radičová, która w czasie swojej kampanii umieściła bilbordy również w języku węgierskim. Ten gest zjednał jej wyborców tej mniejszości. Jednocześnie podzielił społeczeństwo. Słowacy obawiając się, że w przypadku wygranej Radičovej, Węgrzy mogliby uzyskać jeszcze więcej przywilejów i praw, poszli do urn głosować na Gašparoviča. Obawa ta wynika oczywiście z historii obu narodów.

Łemkowie

Inne narodowości, jak Czesi, Rusini (Łemkowie), Polacy czy Ukraińcy stanowią niewielki odsetek. W dużej mierze są to ludzie, których rodziny od wieków mieszkały na tych terytoriach, a tylko wielka polityka zadecydowała, że teraz znajdują się w obcym kraju. Pod koniec lata 2009 roku odbyła się premiera filmu dokumentalnego „Osadné”, który opowiada o mieszkańcach wsi o tej nazwie. Jest to rusińska miejscowość, gdzie czas jakby się zatrzymał. Dla tych ludzi ważna jest tradycja i tożsamość narodowa. Sprawy państwowe, a tym bardziej europejskie są bardzo odległe. Konfrontacja starosty i księdza z Osadnego z Brukselą i posłami Parlamentu Europejskiego ukazana w tym filmie dobrze obrazuje, że fakt, iż są mniejszością narodową jest tylko pretekstem do pewnych działań, ale nie roszczeń.

Polacy

Czasami jednak zdarza się, że szukając pracy bądź podążając za swoją miłością ludzie trafiają na Słowację i tam już zostają. Tak się dzieje na przykład z Polakami, którzy nie zawsze emigrują na Wyspy Brytyjskie. Dzięki stronie internetowej www.polonia.sk, nasi rodacy mogą wymieniać się spostrzeżeniami na temat Słowacji, pomagać sobie w trudnych sytuacjach, czy po prostu spotykać się towarzysko. Można też dowiedzieć się o niesamowitych historiach, które przywiodły ludzi aż za Tatry. Nasi rodacy są rozproszeni po całej Słowacji, choć większe skupiska znajdują się na zachodzie kraju, w Bratysławie czy Nowym Mieście nad Wagiem oraz na wschodzie w Koszycach. Polacy nie odróżniają się wyglądem ani strojem od Słowaków, dlatego też ciężko rozpoznać ich w tłumie. Czasem jednak zdarzają się sytuacje, gdy można porozmawiać z rodakami.

Kiedyś jechałam autostopem na Słowacji i zatrzymało się dwóch panów samochodem na rożniawskiej (RV) rejestracji. Ponieważ był ze mną kolega z Francji, więc z nim mówiłam po angielsku, a do kierowcy zwróciłam się po słowacku. Po chwili jednak usłyszałam, że kierowca rozmawia ze swoim towarzyszem jazdy po polsku. Przyznałam się więc do swojej narodowości i w ten sposób zyskałam znajomego Polaka, z którym jeszcze kilkakrotnie miałam okazję później się spotykać.

Niemcy karpaccy

Na Słowacji istnieje też niewielka mniejszość niemiecka, czyli Niemcy karpaccy. Osadnicy niemieccy przybywali już od XIII wieku na te tereny, trudniąc się głównie górnictwem i rzemieślnictwem. W języku słowackim zauważalny jest wpływ wielu naleciałości germańskich. Jest to sporym ułatwieniem dla Niemców i Austriaków, którzy często wybierają Słowację jako cel swojej podróży. Poza tym zachowało się na terenie kraju kilka niemieckich osad. W niewielkiej miejscowości Chmielnica blisko Starej Lubowni są ludzie posługujący się specyficznym językiem. Pewna Niemka, która trafiła do tej wsi, nie dość, że nie miała większego problemu ze zrozumieniem tego dialektu, to stwierdziła wręcz, że jest to język niemiecki sprzed stu lat. Izolacja tej miejscowości pozwoliła na zachowanie dialektu, choć sami mieszkańcy czują się już bardziej Słowakami.

Romowie

Nacja, która jest najbardziej widoczna na Słowacji to Romowie. Mimo iż według oficjalnych statystyk jest ich tylko ok. 1,5 proc., w rzeczywistości jest ich o wiele więcej. Wynika to z faktu, że podczas spisów ludności wielu Romów nie przyznaje się do swojej narodowości.

Romowie oczywiście są bardzo zróżnicowaną grupą, której zachowanie jest co najmniej kontrowersyjne. W miastach dzieci często żebrzą. Pieniądze muszą oddawać starszym, chętnie jednak przyjmują jedzenie, którym sami się pożywiają bądź dzielą z rodzeństwem. Na wsiach i w mniejszych miastach można zauważyć cygańskie getta. Zazwyczaj gdzieś poza miejscowościami lub w wydzielonych częściach miast znajdują się osady, gdzie „domy” budowane są z drewna, blachy, kartonów czy cegieł. Na kilku metrach kwadratowych żyją rodziny wielodzietne. Co ciekawe, mimo wielkiej prowizoryczności tych budowli, praktycznie na co drugim domu znajduje się antena satelitarna, a na podwórkach stoją samochody.

Jeszcze jedną charakterystyczną cechą jest skłonność do kłótni. Romowie zachowują na długo urazy i bardzo głośno potrafią przypominać o tym ludziom dookoła. W bliższym kontakcie są bardzo gościnni, uwielbiają siedzieć i rozmawiać, i nawet brak pieniędzy nie przeszkadza im w urządzaniu przyjęć. A że muzyka w duszy im gra, to każda impreza musi być głośna i taneczna.

Francuzi

Oczywiście o każdej z tych nacji można powiedzieć o wiele więcej. Ba, nawet można znaleźć więcej narodowości, co prawda nielicznych, jak np. Francuzów, którzy wybrali życie w Europie Środkowej. Pracują oni głównie w firmach międzynarodowych czy instytucjach kulturalnych. Niektórzy nawet zakładają zespoły muzyczne, jak trójka pracowników pewnego koncernu, którzy grają w zespole Bonjour Jazz Band.

Słowacja urzeka swoją wielokulturowością, a co za tym idzie – otwartością. Społeczeństwo słowackie wraz z mniejszościami narodowymi, ich problemy, wzajemne animozje i przyjaźnie tworzą niesamowity koloryt. Warto więc jadąc do naszych południowych sąsiadów rozejrzeć się nie tylko za dobrym piwem, ale też spojrzeć dookoła – na fascynujący miks kulturowy.

  • « Poprzednia
  • 1
  • 2
  • 3
  • Następna »

Komentarze (4)

  • 11.10.14, 23:43

    Komentarz usunięty

  • 27.09.14, 00:03

    Komentarz usunięty

  • 21.09.14, 00:40

    Komentarz usunięty

  • 28.07.14, 22:00

    Komentarz usunięty


Zamknij

Twój komentarz

Infolinia(22) 487 55 85

Pn.-Pt. 8-19;So-Nd. 9-19

Wyprawy pod patronatem Etraveler.pl

  • Równoleżnik Zero 2015 – Wrocławski Festiwal Podróżniczy im. Olgierda Budrewicza

    Równoleżnik Zero 2015 – Wrocławski Festiwal Podróżniczy im. Olgierda Budrewicza

    Autor: Źródło: materiały promocyjne

    Data publikacji: 25.03.2015 09:20

    Liczba odwiedzin: 5930

    Festiwal Podróżniczy im. Olgierda Budrewicza Równoleżnik Zero, który odbędzie się w dniach 9-11 kwietnia 2015 r. w Mediatece (Pl. Teatralny 5) i Bibliotece Turystycznej (ul.Szewska 78) to wydarzenie skierowane do osób pragnących poczuć klimat podróżowania oraz wspaniała okazja do spotkania z podróżnikami i autorami książek. Tegoroczna edycja będzie poświęcona krajom Ameryki Północnej i Środkowej. »

    Tagi: spotkania i imprezy podróżnicze, patronat medialny

  • Spotkanie z podróżnikiem: „Chcieć to móc” – Paweł Kilen w pięć lat po świecie

    Spotkanie z podróżnikiem: „Chcieć to móc” – Paweł Kilen w pięć lat po świecie

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 02.03.2015 10:11

    Liczba odwiedzin: 5579

    Pięcioletnia podróż Pawła Kilena w poszukiwaniu przygody i spełnienia marzeń. Z lekkim zarysem planu i z bardzo małym budżetem. Udowadnia wszystkim, a przede wszystkim sobie, że powiedzenie „Chcieć, to móc” nie jest fikcją. »

    Tagi: spotkania i imprezy podróżnicze, patronat medialny

  • WyCHILEoutowana

    WyCHILEoutowana

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 26.09.2014 12:38

    Liczba odwiedzin: 14188

    „Nigdzie indziej na świecie nie ma tylu Niemców, którzy mówią po hiszpańsku i czczą bohatera narodowego o nazwisku O’Higgins”. Właśnie ta, zasłyszana wieki temu opinia na temat Chile pchnęła moje zainteresowania w kierunku owego chudego jak patyk kraju. Choć od tamtego czasu minęło już wiele lat, ciekawość pozostała, ale decyzja o wyjeździe zapadła dopiero niedawno. »

    Tagi: patronat medialny, ameryka południowa, chile, patagonia

  • Czas na debiut – Strefa Darien

    Czas na debiut – Strefa Darien

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 25.09.2014 10:24

    Liczba odwiedzin: 7010

    Książka Michała Zielińskiego to osobisty zapis wrażeń z wyprawy do jednego z najmniej uczęszczanych rejonów świata – południowoamerykańskiej selvy, czyli dżungli. »

    Tagi: patronat medialny

  • Kurs na Indonezję

    Kurs na Indonezję

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 19.09.2014 09:47

    Liczba odwiedzin: 8585

    Karolina i Bartek, para młodych inżynierów z Krakowa i autorów bloga Kurs na Wschód, wkrótce rusza w kolejną podróż. Tym razem zamierzają odwiedzić Indonezję, przyjmując za cel nie tylko relaks pod palmami, ale także zebranie sporej ilości materiału reporterskiego, który ma czytelnikom ich bloga pokazać azjatycki kraj od podszewki. Karolina i Bartek obierają kurs na Indonezję! »

    Tagi: patronat medialny, azja, indonezja

  • 8000 km Across Canada

    8000 km Across Canada

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 01.08.2014 16:09

    Liczba odwiedzin: 7672

    Czy można pokonać pieszo dystans 8000 km w ciągu 8 miesięcy, samotnie, bez większego wsparcia z zewnątrz, mierząc się z różnorodnymi warunkami klimatycznymi oraz terenowymi? Można, trzeba mieć tylko jasno określony cel. A taki z pewnością przyświeca Jakubowi Mudzie, który wraz z początkiem stycznia 2015 roku wybiera się w pieszą wyprawę 8000 km Across Canada, od wybrzeża Pacyfiku aż po Atlantyk. »

    Tagi: patronat medialny, ameryka północna, kanada

  • 850 km, by znaleźć dom

    850 km, by znaleźć dom

    Autor: Anna Kaca

    Data publikacji: 16.07.2014 11:07

    Liczba odwiedzin: 7757

    W tegoroczne wakacje razem z moim czworonogiem pokonam pieszo 800 km, promując adopcje psów aktywnych. Od Karkonoszy po Bieszczady będę prezentować ludziom dwa bardzo aktywne psy, które od wielu lat nie potrafią znaleźć domu. Pokaże również, że wakacje można spędzać ze swoim czworonogiem w fajny dla obu stron sposób. »

    Tagi: patronat medialny

  • Archeolodzy (znowu) w podróży – czyli autostop w Skandynawii tropami wikingów

    Archeolodzy (znowu) w podróży – czyli autostop w Skandynawii tropami wikingów

    Autor: Archeolodzy w podróży

    Data publikacji: 11.07.2014 12:45

    Liczba odwiedzin: 6288

    Minął ponad rok, odkąd grupa archeologów i jeden grafik zdecydowali się na podróż swojego życia, odwiesiła na jakiś czas pracę i studia i wyruszyła do Rosji. Teraz, projekt „Archeolodzy w Podróży” odżywa – w nieco zmienionym składzie (więcej info tutaj: http://archeolodzywpodrozy.blogspot.com/p/o-nas.html) ruszamy tym razem na północ! »

    Tagi: europa, norwegia, skandynawia, patronat medialny

  • Z uśmiechem na (Bliski) Wschód

    Z uśmiechem na (Bliski) Wschód

    Autor: Tomasz Korgol

    Data publikacji: 01.07.2014 11:07

    Liczba odwiedzin: 6757

    Celem mojej najbliższej wyprawy jest Nepal. Trasa wiedzie z Wrocławia przez Węgry, Bułgarię, Rumunię, Turcję, Gruzję, Armenię, Irak (Kurdystan), Iran, Pakistan, Indie, Nepal. Łącznie 15 tysięcy kilometrów, samotnie, autostopem. Wyprawa jest częścią projektu pod nazwą ,,Z uśmiechem na (Bliski) Wschód”. »

    Tagi: patronat medialny, azja, indie, nepal

  • Podróżować to żyć – podsumowanie I Festiwalu Podróżniczego Klubu Szalonego Podróżnika

    Podróżować to żyć – podsumowanie I Festiwalu Podróżniczego Klubu Szalonego Podróżnika

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 30.05.2014 11:39

    Liczba odwiedzin: 5550

    W trakcie minionego I Festiwalu Podróżniczego Klubu Szalonego Podróżnika w Środzie Wielkopolskiej, któremu patronował między innymi portal Etraveler.pl, słuchacze mieli okazję nie tylko przenieść się w odległe i niezwykle różnorodne części świata, ale i dostali spory zastrzyk inspiracji, po którym na pewno niełatwo będzie wysiedzieć w domu. »

    Tagi: europa, polska, patronat medialny

  • Gobi Expedition 2014

    Gobi Expedition 2014

    Autor: Łukasz Kraka-Ćwikliński

    Data publikacji: 26.05.2014 16:34

    Liczba odwiedzin: 6077

    Wyprawa przez drugą co do wielkości pustynię na świecie zbliża się wielkimi krokami. Do jej rozpoczęcia zostały niespełna dwa miesiące, co sprawia, że jest to dobry moment, by przypomnieć zainteresowanym, na czym polega jej wyjątkowość. »

    Tagi: azja, mongolia, gobi, patronat medialny

  • Festiwal Podróżniczy u Przyrodników

    Festiwal Podróżniczy u Przyrodników

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 26.05.2014 15:10

    Liczba odwiedzin: 4871

    Już w najbliższy piątek (30.05.) rusza w Lublinie Festiwal Podróżniczy u Przyrodników. W programie znalazły się slajdowiska z całego świata: Kolumbia, Antarktyda, Portugalia, Niemcy, Słowenia, Chorwacja) oraz z Polski (Opolszczyzna i Białowieski Park Narodowy). Ideą Festiwalu jest ukazanie piękna i bogactwa przyrody w skrajnie różnych rejonach świata. »

    Tagi: spotkania i imprezy podróżnicze, patronat medialny

  • Bałkany Trip 2014

    Bałkany Trip 2014

    Autor: BusTrip into the Wild

    Data publikacji: 12.05.2014 09:20

    Liczba odwiedzin: 33170

    Jak opisać w kilku słowach projekt BusTrip Into The Wild? 26-letni volkswagen T3, siedmioro podróżników i 12 krajów, które chcemy odwiedzić w trzy tygodnie, jak najmniejszym kosztem. »

    Tagi: patronat medialny, europa

  • I Festiwal Podróżniczy Klubu Szalonego Podróżnika w Środzie Wielkopolskiej

    I Festiwal Podróżniczy Klubu Szalonego Podróżnika w Środzie Wielkopolskiej

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 28.04.2014 10:02

    Liczba odwiedzin: 74354

    Już 23 i 24 maja rusza w Środzie Wielkopolskiej pierwszy Festiwal Podróżniczy organizowany przez Klub Szalonego Podróżnika. Dwa dni festiwalowe będą składać się z prezentacji prelegentów o „Statuetkę Klubu Szalonego Podróżnika” za najlepszą prezentację podróżniczą, prezentacji filmów oraz relacji podróżniczych zaproszonych gości specjalnych. Poza tym na każdego z uczestników czekają liczne konkursy i atrakcje festiwalowe. »

    Tagi: spotkania i imprezy podróżnicze, patronat medialny

  • 4 Żywioły – podróż autostopem dookoła Islandii

    4 Żywioły – podróż autostopem dookoła Islandii

    Autor: Joanna Maślankowska i Adam Wnuk

    Data publikacji: 15.04.2014 11:35

    Liczba odwiedzin: 6240

    1 miesiąc, 2 autostopowiczów i 4 żywioły do pokonania. Podczas miesięcznej wyprawy zasmakujemy dań gotowanych w rozgrzanej ziemi, wykąpiemy się w najwspanialszych wodospadach Europy, staniemy na skraju dwóch ogromnych płyt tektonicznych jednocześnie i (mam nadzieję) nie zostaniemy porwani razem z namiotem przez niezwykle silne wiatry. Wszystko to z dobytkiem na plecach i wyciągniętym w górę kciukiem. »

    Tagi: patronat medialny, europa, islandia

  • I Festiwal Podróżniczy w Środzie Wielkopolskiej

    I Festiwal Podróżniczy w Środzie Wielkopolskiej

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 21.03.2014 14:44

    Liczba odwiedzin: 112345

    24 maja 2014 r. w Ośrodku Kultury w Środzie Wielkopolskiej w ramach Średzkich Sejmików Kultury 2014 odbędzie się I Festiwal Podróżniczy zorganizowany przez poznański Klub Szalonego Podróżnika. W ramach Festiwalu przewidziane są przede wszystkim prelekcje podróżnicze, slajdowiska, dyskusje i spotkania z podróżnikami. Prelegenci przedstawią swoje dotychczasowe podróże po różnych regionach świata i opowiedzą związane z nimi historie, przygody i wrażenia. »

    Tagi: spotkania i imprezy podróżnicze, patronat medialny

  • « Poprzednia
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • Następna »

Spotkania i imprezy podróżnicze