Dziś jest 28.03.2024

Imieniny obchodzą Aniela, Renata, Kastor, Antoni

Portal podróżniczy etraveler.pl

gwarancja udanych wakacji
Accredited Agent

Dieta współczesnego Wikinga

Autor: Adriana Żurawska

Data publikacji: 05.07.2011 14:34

Liczba odwiedzin: 6096

Tagi: europa, szwecja, kuchnia, kuchnia artykuły

Surowe prawo zapewniło Szwecji status jednego z najmniej zanieczyszczonych państw oraz spiżarni pełnej zdrowej, naturalnej żywności. W szwedzkich rzekach pływają niezliczone ilości raków, w przybrzeżnych wodach aż roi się od śledzi i sandaczy, zaś jesienią na stołach zaczyna pojawiać się dziczyzna. A wszystko to w towarzystwie lodowatej wódki bądź lokalnego koperkowego alkoholu – aby zneutralizować wszechobecną sól.

Surströmming – kiszony śledź – szwedzka specjalność
Surströmming – kiszony śledź – szwedzka specjalność. Fot. Mathias Klang

Fikający Szwed

Szwedzi specjalizują się w przyrządzaniu prostych i niezwykle smacznych dań, przyprawiając je tylko solą, pieprzem i koperkiem. Wśród nich króluje wspomniana już dziczyzna: króliki, pardwy, renifery i łosie. Jak zapewniają Szwedzi, najsmaczniejsze reniferowe mięso pochodzi z północy – z Laponii, gdzie wielkie stada reniferów żyją na wolności od niepamiętnych czasów.

Szwedzi są kulinarnymi tradycjonalistami, szczególnie lubią kuchnię domową, między innymi podawaną zwykle w czwartki grochówką z kiełbasą, osolonym mięsem i musztardą. Specjalnymi względami cieszy się również pyttipanna, czyli podpiekane na patelni mięso – kiełbasa lub wołowina, cebula i ziemniaki, wszystko pokrojone w drobną kostkę, serwowane z burakami i sadzonym jajkiem.

Czym przeciętny Szwed zajada się z samego rana? Typowe, szwedzkie śniadanie ma dwie odmiany. Pierwszą, lekką stanowi jogurt lub kwaśne mleko filmjolk z płatkami zbożowymi, zaś drugą, bardziej sycącą i treściwą – ser, szynka, pasztet z wątróbek, chleb z pastą z ikry dorsza. Szczególnie dzieci uwielbiają pasty kawiorowe, choć również dorośli z dziecięcych nawyków niechętnie rezygnują.

Kilka razy dziennie Szwedzi robią sobie odpoczynek od obowiązków, a wolny czas przeznaczają na kawę, ciastko lub inną drobną przekąskę. Fika jest dla nich bardzo ważną częścią dnia, specjalnym czasem wyjętym z normalnych czynności i pracy, w czasie którego najważniejsi są rodzina, przyjaciele, rodzina.

Ahoj, Sidney!

Akvavit – alkohol po szwedzku
 
Akvavit – alkohol po szwedzku
fot. Johann Andersson

Lokalny alkohol to Akvavit, w którego smakach można przebierać: zaczynając od gruszkowego, a kończąc na kminkowo-koperkowym. Ten dwukrotnie destylowany napój otrzymywany z najwyższej jakości spirytusu spożywany jest na terenie całej Skandynawii oraz w Danii i Niemczech. Na jego kuszący aromat składają się staranie dobrane i macerowane zioła oraz przyprawy takie jak koper włoski, nasiona: kminku, kolendry, anyżu, goździki, cynamon oraz skórki cytrynowe i pomarańczowe.

Szwedzką odmianę Akvavitu wyróżnia nietypowy sposób leżakowania: alkohol jest rozlewany do beczek po sherry i na specjalnym statku wyrusza w kilkumiesięczny rejs po starannie zaplanowanej trasie do Sydney i z powrotem. W trakcie tej niecodziennej wycieczki pokonuje kilka stref klimatycznych i dojrzewa. Potem nie pozostaje już nic innego jak rozlać go do butelek i skonsumować. Skĺl! Na zdrowie!

Istnieją dwie „szkoły” picia tego trunku: pierwsza głosi, że najlepszy jest mocno zmrożony, wstawiony do schłodzenia wraz kieliszkiem na 3 godziny przed wypiciem, natomiast według drugiej tylko podawany w temperaturze pokojowej najpełniej wydziela swój bogaty aromat i tylko wtedy można docenić jego prawdziwe walory. Cóż, jedynym wyjściem jest przekonać się o tym osobiście.

Śledź nie może latać

W szwedzkim markecie nikogo nie dziwi widok zaokrąglonych, pęczniejących puszek. Niektóre linie lotnicze zabroniły wnoszenia ich na pokład i przewożenia w bagażu. Co jest w środku? Wraz z początkiem jesieni w północnej Szwecji rozpoczyna się sezon na surströmming – kiszonego śledzia. Ryby poławia się tuż przed tarłem, ponieważ wtedy są w najlepszej kondycji. Potem przez około dwa miesiące najpierw fermentują w beczkach, potem zaś w puszkach. Mijają miesiące, śledzie leżakują na sklepowych półkach i bynajmniej nie próżnują (to właśnie dlatego linie lotnicze tak boją się zapuszkowanych śledzi – uznają je za pojemniki pod dużym ciśnieniem).

Procesy zachodzące wewnątrz puszki są tak silne, że opakowania wybrzuszają się i nabierają nieco okrąglejszego kształtu, a podczas otwierania strzelają, wydając charakterystyczny dźwięk i uwalniając… koszmarny zapach. Niewielu przyjezdnych decyduje się na spróbowanie tego rarytasu, nawet sami Szwedzi ciężko znoszą odór fermentacji, dlatego często kiszony śledź serwowany jest na zewnątrz w formie rodzinnego pikniku. Jako dodatek podawany jest cienki chleb tunnbröd, małe ziemniaczki, czerwona cebula a do popicia wódka lub mleko.

Szwedzi z południa zajadają się węgorzami, których spożycie osiąga apogeum podczas długich jesiennych nocy, nazywanych również „węgorzowymi ciemnościami”, ponieważ wtedy węgorze nie widzą sieci i stanowią łatwy łup dla amatorów ich zdrowego mięsa. Gotowane, pieczone, z rusztu, faszerowane… możliwości są niezliczone! Aby żołądek poradził sobie z trawieniem tłustej ryby, podaje się ją z chłodną wódką. Ta widocznie jest lekiem na wszystko.

Jak szwedzki stół skusił Janssona?

Słynny szwedzki stół (smörgåsbord) po raz pierwszy pojawił się w XVIII wieku, jako dodatek do wystawnych uczt, serwowano na nim masę zimnych i ciepłych przystawek oraz mrożoną wódkę. Goście sami wybierali odpowiednie do potraw talerze i komponowali swoje przekąski z podanych na stole składników: z jajek na twardo, pasztetów, sałatek, pulpecików, smażonych ziemniaków i oczywiście śledzi. Obyczaj ten stopniowo zaczął się zadamawiać, by w końcu przyjąć się jako forma podawania pełnego posiłku.

Pokusa Janssona
Pokusa Janssona. Fot. Erik Forsberg

Szwedzki stół nie byłby tym, czym jest bez Janssons frestelse, czyli „pokusy Janssona”. Co to takiego? Ta tajemnicza potrawa to pyszna zapiekanka, której bazą są pokrojone w cienkie słupki ziemniaki, przekładane cebulą i kawałkami ryb – filetami śledziowymi lub anchois, a wszystko z dodatkiem masła i śmietany. Nic dziwnego że Jansson nie mógł się oprzeć temu daniu. Kim był Jansson i dlaczego akurat to nazwisko występuje w nazwie potrawy? W tej kwestii nic nie wiadomo na pewno. Szwedzi szukali rozwiązania w osobie operowego śpiewaka A.P. Janzona lub w tytule filmu z 1928 roku „Frestelse Janssons”, jednak ta sprawa pozostaje do dziś nierozwiązana. Zresztą nie nazwa jest ważna, a smak tej potrawy. „God”, czyli dobry powiedziałby o niej zwykły Szwed.

Foto: Akvavit – alkohol po szwedzku – Johann Andersson

  • « Poprzednia
  • 1
  • 2
  • 3
  • Następna »

Komentarze (0)

Brak komentarzy, bądź pierwszy!

Twój komentarz

Infolinia(22) 487 55 85

Pn.-Pt. 8-19;So-Nd. 9-19

Wyprawy pod patronatem Etraveler.pl

  • Równoleżnik Zero 2015 – Wrocławski Festiwal Podróżniczy im. Olgierda Budrewicza

    Równoleżnik Zero 2015 – Wrocławski Festiwal Podróżniczy im. Olgierda Budrewicza

    Autor: Źródło: materiały promocyjne

    Data publikacji: 25.03.2015 09:20

    Liczba odwiedzin: 6069

    Festiwal Podróżniczy im. Olgierda Budrewicza Równoleżnik Zero, który odbędzie się w dniach 9-11 kwietnia 2015 r. w Mediatece (Pl. Teatralny 5) i Bibliotece Turystycznej (ul.Szewska 78) to wydarzenie skierowane do osób pragnących poczuć klimat podróżowania oraz wspaniała okazja do spotkania z podróżnikami i autorami książek. Tegoroczna edycja będzie poświęcona krajom Ameryki Północnej i Środkowej. »

    Tagi: spotkania i imprezy podróżnicze, patronat medialny

  • Spotkanie z podróżnikiem: „Chcieć to móc” – Paweł Kilen w pięć lat po świecie

    Spotkanie z podróżnikiem: „Chcieć to móc” – Paweł Kilen w pięć lat po świecie

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 02.03.2015 10:11

    Liczba odwiedzin: 5695

    Pięcioletnia podróż Pawła Kilena w poszukiwaniu przygody i spełnienia marzeń. Z lekkim zarysem planu i z bardzo małym budżetem. Udowadnia wszystkim, a przede wszystkim sobie, że powiedzenie „Chcieć, to móc” nie jest fikcją. »

    Tagi: spotkania i imprezy podróżnicze, patronat medialny

  • WyCHILEoutowana

    WyCHILEoutowana

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 26.09.2014 12:38

    Liczba odwiedzin: 14409

    „Nigdzie indziej na świecie nie ma tylu Niemców, którzy mówią po hiszpańsku i czczą bohatera narodowego o nazwisku O’Higgins”. Właśnie ta, zasłyszana wieki temu opinia na temat Chile pchnęła moje zainteresowania w kierunku owego chudego jak patyk kraju. Choć od tamtego czasu minęło już wiele lat, ciekawość pozostała, ale decyzja o wyjeździe zapadła dopiero niedawno. »

    Tagi: patronat medialny, ameryka południowa, chile, patagonia

  • Czas na debiut – Strefa Darien

    Czas na debiut – Strefa Darien

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 25.09.2014 10:24

    Liczba odwiedzin: 7147

    Książka Michała Zielińskiego to osobisty zapis wrażeń z wyprawy do jednego z najmniej uczęszczanych rejonów świata – południowoamerykańskiej selvy, czyli dżungli. »

    Tagi: patronat medialny

  • Kurs na Indonezję

    Kurs na Indonezję

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 19.09.2014 09:47

    Liczba odwiedzin: 8717

    Karolina i Bartek, para młodych inżynierów z Krakowa i autorów bloga Kurs na Wschód, wkrótce rusza w kolejną podróż. Tym razem zamierzają odwiedzić Indonezję, przyjmując za cel nie tylko relaks pod palmami, ale także zebranie sporej ilości materiału reporterskiego, który ma czytelnikom ich bloga pokazać azjatycki kraj od podszewki. Karolina i Bartek obierają kurs na Indonezję! »

    Tagi: patronat medialny, azja, indonezja

  • 8000 km Across Canada

    8000 km Across Canada

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 01.08.2014 16:09

    Liczba odwiedzin: 7723

    Czy można pokonać pieszo dystans 8000 km w ciągu 8 miesięcy, samotnie, bez większego wsparcia z zewnątrz, mierząc się z różnorodnymi warunkami klimatycznymi oraz terenowymi? Można, trzeba mieć tylko jasno określony cel. A taki z pewnością przyświeca Jakubowi Mudzie, który wraz z początkiem stycznia 2015 roku wybiera się w pieszą wyprawę 8000 km Across Canada, od wybrzeża Pacyfiku aż po Atlantyk. »

    Tagi: patronat medialny, ameryka północna, kanada

  • 850 km, by znaleźć dom

    850 km, by znaleźć dom

    Autor: Anna Kaca

    Data publikacji: 16.07.2014 11:07

    Liczba odwiedzin: 7887

    W tegoroczne wakacje razem z moim czworonogiem pokonam pieszo 800 km, promując adopcje psów aktywnych. Od Karkonoszy po Bieszczady będę prezentować ludziom dwa bardzo aktywne psy, które od wielu lat nie potrafią znaleźć domu. Pokaże również, że wakacje można spędzać ze swoim czworonogiem w fajny dla obu stron sposób. »

    Tagi: patronat medialny

  • Archeolodzy (znowu) w podróży – czyli autostop w Skandynawii tropami wikingów

    Archeolodzy (znowu) w podróży – czyli autostop w Skandynawii tropami wikingów

    Autor: Archeolodzy w podróży

    Data publikacji: 11.07.2014 12:45

    Liczba odwiedzin: 6425

    Minął ponad rok, odkąd grupa archeologów i jeden grafik zdecydowali się na podróż swojego życia, odwiesiła na jakiś czas pracę i studia i wyruszyła do Rosji. Teraz, projekt „Archeolodzy w Podróży” odżywa – w nieco zmienionym składzie (więcej info tutaj: http://archeolodzywpodrozy.blogspot.com/p/o-nas.html) ruszamy tym razem na północ! »

    Tagi: europa, norwegia, skandynawia, patronat medialny

  • Z uśmiechem na (Bliski) Wschód

    Z uśmiechem na (Bliski) Wschód

    Autor: Tomasz Korgol

    Data publikacji: 01.07.2014 11:07

    Liczba odwiedzin: 6903

    Celem mojej najbliższej wyprawy jest Nepal. Trasa wiedzie z Wrocławia przez Węgry, Bułgarię, Rumunię, Turcję, Gruzję, Armenię, Irak (Kurdystan), Iran, Pakistan, Indie, Nepal. Łącznie 15 tysięcy kilometrów, samotnie, autostopem. Wyprawa jest częścią projektu pod nazwą ,,Z uśmiechem na (Bliski) Wschód”. »

    Tagi: patronat medialny, azja, indie, nepal

  • Podróżować to żyć – podsumowanie I Festiwalu Podróżniczego Klubu Szalonego Podróżnika

    Podróżować to żyć – podsumowanie I Festiwalu Podróżniczego Klubu Szalonego Podróżnika

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 30.05.2014 11:39

    Liczba odwiedzin: 5683

    W trakcie minionego I Festiwalu Podróżniczego Klubu Szalonego Podróżnika w Środzie Wielkopolskiej, któremu patronował między innymi portal Etraveler.pl, słuchacze mieli okazję nie tylko przenieść się w odległe i niezwykle różnorodne części świata, ale i dostali spory zastrzyk inspiracji, po którym na pewno niełatwo będzie wysiedzieć w domu. »

    Tagi: europa, polska, patronat medialny

  • Gobi Expedition 2014

    Gobi Expedition 2014

    Autor: Łukasz Kraka-Ćwikliński

    Data publikacji: 26.05.2014 16:34

    Liczba odwiedzin: 6214

    Wyprawa przez drugą co do wielkości pustynię na świecie zbliża się wielkimi krokami. Do jej rozpoczęcia zostały niespełna dwa miesiące, co sprawia, że jest to dobry moment, by przypomnieć zainteresowanym, na czym polega jej wyjątkowość. »

    Tagi: azja, mongolia, gobi, patronat medialny

  • Festiwal Podróżniczy u Przyrodników

    Festiwal Podróżniczy u Przyrodników

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 26.05.2014 15:10

    Liczba odwiedzin: 4999

    Już w najbliższy piątek (30.05.) rusza w Lublinie Festiwal Podróżniczy u Przyrodników. W programie znalazły się slajdowiska z całego świata: Kolumbia, Antarktyda, Portugalia, Niemcy, Słowenia, Chorwacja) oraz z Polski (Opolszczyzna i Białowieski Park Narodowy). Ideą Festiwalu jest ukazanie piękna i bogactwa przyrody w skrajnie różnych rejonach świata. »

    Tagi: spotkania i imprezy podróżnicze, patronat medialny

  • Bałkany Trip 2014

    Bałkany Trip 2014

    Autor: BusTrip into the Wild

    Data publikacji: 12.05.2014 09:20

    Liczba odwiedzin: 34267

    Jak opisać w kilku słowach projekt BusTrip Into The Wild? 26-letni volkswagen T3, siedmioro podróżników i 12 krajów, które chcemy odwiedzić w trzy tygodnie, jak najmniejszym kosztem. »

    Tagi: patronat medialny, europa

  • I Festiwal Podróżniczy Klubu Szalonego Podróżnika w Środzie Wielkopolskiej

    I Festiwal Podróżniczy Klubu Szalonego Podróżnika w Środzie Wielkopolskiej

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 28.04.2014 10:02

    Liczba odwiedzin: 76507

    Już 23 i 24 maja rusza w Środzie Wielkopolskiej pierwszy Festiwal Podróżniczy organizowany przez Klub Szalonego Podróżnika. Dwa dni festiwalowe będą składać się z prezentacji prelegentów o „Statuetkę Klubu Szalonego Podróżnika” za najlepszą prezentację podróżniczą, prezentacji filmów oraz relacji podróżniczych zaproszonych gości specjalnych. Poza tym na każdego z uczestników czekają liczne konkursy i atrakcje festiwalowe. »

    Tagi: spotkania i imprezy podróżnicze, patronat medialny

  • 4 Żywioły – podróż autostopem dookoła Islandii

    4 Żywioły – podróż autostopem dookoła Islandii

    Autor: Joanna Maślankowska i Adam Wnuk

    Data publikacji: 15.04.2014 11:35

    Liczba odwiedzin: 6381

    1 miesiąc, 2 autostopowiczów i 4 żywioły do pokonania. Podczas miesięcznej wyprawy zasmakujemy dań gotowanych w rozgrzanej ziemi, wykąpiemy się w najwspanialszych wodospadach Europy, staniemy na skraju dwóch ogromnych płyt tektonicznych jednocześnie i (mam nadzieję) nie zostaniemy porwani razem z namiotem przez niezwykle silne wiatry. Wszystko to z dobytkiem na plecach i wyciągniętym w górę kciukiem. »

    Tagi: patronat medialny, europa, islandia

  • I Festiwal Podróżniczy w Środzie Wielkopolskiej

    I Festiwal Podróżniczy w Środzie Wielkopolskiej

    Autor: Etraveler.pl

    Data publikacji: 21.03.2014 14:44

    Liczba odwiedzin: 115035

    24 maja 2014 r. w Ośrodku Kultury w Środzie Wielkopolskiej w ramach Średzkich Sejmików Kultury 2014 odbędzie się I Festiwal Podróżniczy zorganizowany przez poznański Klub Szalonego Podróżnika. W ramach Festiwalu przewidziane są przede wszystkim prelekcje podróżnicze, slajdowiska, dyskusje i spotkania z podróżnikami. Prelegenci przedstawią swoje dotychczasowe podróże po różnych regionach świata i opowiedzą związane z nimi historie, przygody i wrażenia. »

    Tagi: spotkania i imprezy podróżnicze, patronat medialny

  • « Poprzednia
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • Następna »

Spotkania i imprezy podróżnicze