Elbrus – duma Kaukazu

W wirze przygotowań

Wyprawa na Elbrus wymaga nie lada przygotowań, szczególnie pod względem formalnym. Swoją pomocą w tej kwestii służą biura podróży w Polsce, jak i na miejscu. Oficjalnie wymagane dokumenty to: wiza turystyczna do Rosji; ubezpieczenie; karta imigracyjna; voucher – rodzaj zaproszenia wystawianego na nasze nazwisko przez podmiot rosyjski; OVIR – świadectwo o zameldowaniu w Rosji, które należy zdobyć najpóźniej do 72 godzin od przyjazdu oraz „Propusk” – przepustka do strefy nadgranicznej. Teoretycznie wymagane jest również powiadomienie o wyprawie odpowiednich służb ratunkowych, tzw. Spasatielnej Służby.

Dotarcie na miejsce

Drugą rzeczą, jaka nastręcza niemało trudności, jest samo dotarcie na miejsce. Opcji do wyboru jest dużo. Realizując droższą, ale szybszą – można udać się samolotem do Moskwy, stąd wybranym środkiem transportu do Mineralnych Wód, następnie autobusem bądź taksówką do Tereskołu w dolinie Baksany – 3,5 km od Azau (2350 m n.p.m., skąd się startuje). Wprowadzając w życie tańszy, ale dłuższy plan – na zmianę pociągiem i autobusem, z Krakowa przez Lwów, Krasnodar, Piatigorsk, Mineralne Wody, Nalczik, stąd autobusem do Tereskołu.

Potencjalne trudności

Wejście na szczyt nie przedstawia większych trudności technicznych. Przeszkodę często stanowić może jednak pogoda. Góra znana jest z wyjątkowo gwałtownych jej załamań, huraganowych wiatrów i niskich temperatur. Ponadto rozległość góry, wszechobecna biel oraz brak charakterystycznych punktów orientacyjnych mogą powodować trudności w odnalezieniu drogi bądź prowadzić do jej zagubienia – szczególnie przy złej pogodzie. Z drugiej strony nie ma tu możliwości gromadzenia się śniegu, dlatego niemalże nie obserwuje się schodzących lawin. Idąc po wytyczonym szlaku, zwłaszcza w dobrej pogodzie, nie ma również zagrożenia wpadnięcia w szczeliny, których poza nim jest tu dość dużo. Góra żąda jednak zapłaty za naruszanie jej spokoju. Co roku pochłania ok. 50 istnień ludzkich, w tym snowboardzistów i narciarzy, wśród których cieszy się popularnością.

Aby wejść, trzeba…

Obecnie, w przeciwieństwie do Alp, 90 proc. osób wchodzących na Elbrus stanowią uczestnicy komercyjnych wypraw. Aby wejść zazwyczaj wystarczy bardzo dobra forma fizyczna, solidna klimatyzacja i doza szczęścia w postaci dobrej pogody. W ramach aklimatyzacji większość wypraw wchodzi na pobliską, łatwą technicznie, górę Czeget (3601 m n.p.m.). W sezonie letnim, gdy szlak jest wychodzony, wystarczą turystyczne raki i turystyczny czekan, ponadto zwykłe wyposażenie górskie, z uwzględnieniem zmiennych warunków pogodowych. Poza sezonem, podczas złej pogody, góra potrafi zamienić się w śmiertelną pułapkę. Bez specjalistycznego sprzętu i umiejętności nie warto wówczas ryzykować.

Wchodzimy

Początek drogi na Elbrus, w najbardziej popularnej wersji, rozpoczyna się od południowej jego strony, na Polanie Azau, na końcu Doliny Garabaszi. Tu są dwie opcje do wyboru. Można zdecydować się na mozolne podchodzenie w górę drogą prowadzącą wzdłuż kolejki liniowej do Stacji Krugozor (3000 m n.p.m), następnie morenami, śniegiem i lodowcem do Stacji Mir (3470 m n.p.m.). Na stacji znajduje się położona najwyżej w rosyjskich górach kawiarnia „Mir”, gdzie ponoć skosztować można pysznych potraw narodowej kuchni kaukaskiej.

Stąd droga prowadzi do tzw. Beczek (3800 m n.p.m.) – schroniska złożonego z szeregu baraków, a właściwie położonych poziomo rur, niekryjących się ze swoją brzydotą. Drugim, wygodniejszym sposobem jest skorzystanie z kolejki, którą można wjechać do Stacji Mir, a następnie kolejką krzesełkową, jeśli przy odrobinie szczęścia będzie czynna, do Stacji Garabaszi, położonej w pobliżu „Beczek”. W pobliżu schronisk można skorzystać z możliwości rozbicia namiotu, co większość czyni.

Dalej szlak prowadzi prosto w górę, do schroniska Prijut (4100 m n.p.m.), gdzie oprócz piwa kupić można ponoć nawet szampan. Schronisko odziedziczyło swą nazwę po starym, dziś już legendarnym, zniszczonym w pożarze, schronisku „Prijut 11” (4200 m n.p.m.), skąd większość rozpoczyna atak szczytowy. Ruiny starego schroniska otaczają zazwyczaj kolorowe namioty, zamieszkiwanie przez przybyszów z różnych stron świata.

Atak szczytowy rozpoczyna się tuż po północy. Z „Prijuta 11”, zazwyczaj w zimnej i wietrznej aurze, podchodzi się szeroką, wydeptaną w śniegu ścieżką, do tzw. Skał Pastuchowa (4700 m n.p.m.) – małej wysepki skalnej na bezmiarze lodowej czapy Elbrusa. Miejsce to swoją nazwę zawdzięcza rosyjskiemu wspinaczowi, który wielokrotnie podejmował próbę wejścia na wierzchołek, lecz dochodził tylko do skałek i nie miał już sił, by kontynuować marsz.

Następnie wprost w górę idzie się bardziej stromą ścieżką, ok. 400-450 m (w sezonie szlak jest oznakowany ustawionymi tyczkami) pod skały wschodniego wierzchołka Elbrusa. Stąd lekko nachylonym trawersem w lewo na słynne siodło (5400 m n.p.m.) między dwoma wierzchołkami. Jedną z jego atrakcji są wydobywające się w okolicy gazy wulkaniczne. Z siodła w górę 200 m, następnie trawersem w prawo. Za skalistym żebrem skręca się w lewo i wychodzi na plateau. Podążając w tym samym kierunku, po ok. 400-500 m, dochodzi się na szczyt, zwieńczony małym kopczykiem kamieni.

Dotarcie z „Prijuta 11” na szczyt zajmuje ok. od 8 do 10 godzin, zejście ok. 6 godz. Sezon trwa od połowy maja do połowy września, największych tłumów spodziewać się można w lipcu i sierpniu. Na szczycie, jeśli aura sprzyja, podziwiać można w oddali Morze Czarne, granicę gruzińską i całe pasmo ośnieżonych gór Kaukazu. Miejscowi nazywają Elbrus „Ash-Gamakho”, co oznacza „Górę przynoszącą szczęście”. Po wejściu na nią można mieć tylko nadzieję, że to szczęście będzie nam towarzyszyło w kolejnych górskich wejściach.