Bałkańskie winnice

Enoturyści przemierzający Europę w poszukiwaniu swego ulubionego trunku zazwyczaj omijają region bałkański. Dzieje się tak dlatego, że kojarzony on jest głównie z mocniejszymi napojami – przede wszystkim serbsko-chorwacką rakiją. Dodałbym, że w ogóle przeciętny turysta bałkańskie napitki kojarzy niemal wyłącznie z Serbią i Chorwacją właśnie.

 

Najstarsza winorośl na świecie (slov. Stara Trta). Znajduje się w słoweńskim mieście Maribor

fot. Lubomir Fajth / (Creative Commons)

Starożytni winiarze

Na początku małe uściślenie. Pisząc tu o Bałkanach mam na myśli Bałkany w wąskim ich rozumieniu. A zatem chodzi tu o kraje znajdujące się na terenie byłej Jugosławii. Wśród nich z kolei znajdują się prawdziwe ostoje winiarstwa. Należy do nich z pewnością Macedonia. Tradycje winne Macedonii sięgają czasów starożytnych. Mieszkańcy tego słynnego imperium czasów hellenistycznych spożywali głównie właśnie wino. Po zdobyciu Macedonii przez Rzymian uprawę winorośli kontynuowano.

Macedońskie winnice zaopatrywały dużą część cesarstwa. Przez następne stulecia winom z tej części Bałkanów wiodło się różnie. Historia odcisnęła swoje piętno na tym małym kraju. Zupełny kryzys przyszedł w XX wieku. Wojny, komunizm, polityczne pretensje ze strony Grecji oraz Bułgarii – to wszystko komplikowało funkcjonowanie branży winiarskiej. Za czasów jugosłowiańskich winiarnie upaństwowiono. Produkcja spadła, a całą branżę opanowała stagnacja. Dopiero po uzyskaniu niepodległości w wyniku rozpadu Jugosławii przemysł winiarski zaczął się odradzać.

 

Najpopularniejsze wino z Macedonii - Tikves

fot. Agne27/ (Creative Commons)

Macedońskie wina uczestniczą w coraz większej ilości imprez winiarskich, rosną także produkcja i eksport wina. Najsłynniejszym i zarazem największym winem jest Tikves – wino pochodzące z regionu o tej samej nazwie. W Polsce można np. nabyć wino tej marki – Tikves Alexandria Cuvee – zarówno białe, jak i czerwone wino wytrawne. Tikves zdobył w ostatnich latach szereg prestiżowych nagród. Rozszerzył też swój eksport m.in. na Stany Zjednoczone. Sam region Tikves położony jest w centralnej części kraju. To właśnie w tym rejonie koncentruje się większość macedońskich winnic. Dlatego właśnie środkowa część Macedonii jest najlepszym miejscem do spędzenia urlopu przez enoturystę.

Wino dla każdego

Kolejnym krajem o wielowiekowej tradycji produkcji wina jest Słowenia. I podobnie, jak Macedonia jest mimo tego kompletnie nieznana. Choć w przypadku Słowenii może istnieć dodatkowa przyczyna takiego stanu rzeczy. Otóż Słowenia, pomimo produkcji dużej ilości wina, na eksport przeznacza jedynie 5% swoich wytworów. Dzieje się tak dlatego, że wśród Słoweńców występuje bardzo duże spożycie wina. W statystykach wyprzedzają nawet swoich większych sąsiadów – Włochów. Winorośl w Słowenii uprawia się przede wszystkim w trzech regionach. Są to: Primorje, Posavje i Podravje. Na terenie Podravja znajduje się miasto Maribor, w którym z kolei znajduje się najstarsza na świecie winorośl – ma ponad 400 lat. Maribor to piękne, historyczne miasto, które z pewnością warto odwiedzić w trakcie uprawiania turystyki winnej po Bałkanach.

Konkurując z rakiją

Produkcja wina ma się dobrze także w Bośni i Hercegowinie, Serbii, Czarnogórze oraz Chorwacji. Nie jest to może najbardziej rozpoznawalny, ani eksportowy produkt tych krajów, ale też ma swoich zwolenników. Jeśli chodzi o BiH, to popularnością cieszy się wino Zilavka, z regionu Mostar w Hercegowinie. Samo miasto Mostar jest często odwiedzane przez turystów, można zatem przy okazji odwiedzić także lokalne winnice. Serbowie proponują odwiedzającym całe szlaki winne. Ciekawie na pewno wygląda szlak wzdłuż Dunaju, zwany Fruška Gora (od pasma górskiego) w Wojwodinie. Można tam zaopatrzyć się w wino Bermet, które według pewnych źródeł było serwowane na Titanicu.

 

Winnica w Chorwacji

fot. Saxum (Wikimedia/GNU Free License)

Chorwacja zaś oferuje wina z północy i południa kraju. Co ciekawe, wino czerwone nazywane jest w Chorwacji „Crno vino” – czyli wino czarne. Bardzo często ma ono rzeczywiście bardzo ciemną barwę. Klasycznym ciemnym winem czerwonym jest wizytówka Dalmacji Plavac Mali. Dalmacji nikomu szczególnie reklamować nie trzeba, zatem odwiedzając Split, czy Zadar można zahaczyć także o winnicę oferującą Plavaca.

 

Najstarsza winorośl na świecie (slov. Stara Trta). Znajduje się w słoweńskim mieście Maribor

fot. Lubomir Fajth / (Creative Commons)

Dla wielu osób czarnym koniem Bałkanów jest Czarnogóra. Kraj znacznie tańszy od Chorwacji i znacznie mniejszy ma w swojej ofercie niezwykle dużo: piaszczyste plaże, piękne góry, malowniczo położone miasteczka i wiele innych. Między innymi wino. Wino czarnogórskie mieli zachwalać już cesarze rzymscy. Warto zapoznać się z ofertą największego producenta win – Plantaże. Wina dostępne także w Polsce.

Bałkany pociągają wiele osób swoją różnorodnością umiejscowioną na relatywnie małej przestrzeni. Stąd popularność takich określeń, jak „bałkański kocioł” bądź „bałkański tygiel”. Sądzę, że do tego worka różnorodności można śmiało wrzucić kolejny element – wino.