Tonga – królestwo na Południowym Pacyfiku

Tonga jest rajem dla żeglarzy oraz kitesurferów. Znudzeni morzem turyści mogą się udać na wycieczki po buszu. Guest house'y oferują wypożyczanie rowerów.

 

Na wyspie Uoleva ( Ha'apai)

fot. Ola Smętek

Po takiej dawce sportu pora się wreszcie posilić! To co opisałam powyżej, robią tylko zachodni turyści. A co robią rodowici miejscowi? Jedzą!

Tongańskie uczty to istna poezja. Daniem głównym jest pieczony na rożnie prosiak, do tego kumara lub taro (rośliny korzenne, które tu jedzą zamiast ziemniaków). A także pyszna marynowana w cytrynie i zalana w mleczku kokosowym surowa ryba ota ika. Do tego owoce morza, wodorosty, wiórki kokosowe i wiele innych atrakcji. Na ucztę najlepiej załapać się z miejscowymi. Mieliśmy to szczęście, że zostaliśmy zaproszeni na 81 urodziny babci, która prowadziła nasz guest house. Dodam tylko, że jubilatka miała naturalnie długie i kruczoczarne włosy! Ale są też i takie rodziny, które zabijają świnkę co tydzień. Jak się nie powiedzie z miejscowymi, na ucztę można się też wybrać do resortu. Będąc na miejscu trzeba się tylko dopytać, który hotel i kiedy organizuje taki bankiecik.

Tubylcy

 

Każdy może nosić spódnice

fot. Ola Smętek

Są to przesympatyczni i nie znający stresu ludzie. Na Tonga nikt nigdzie się nie śpieszy, bo też nie ma po co. Businessu to się tam nie robi. To znaczy business prowadzą na Tonga Chińczycy, ale o nich będzie za chwilę. Lokalna ludność pozyskuje sporo jedzenia z własnych upraw. Każdy coś tam sobie hoduje we własnym ogródku, pomidora, sałatę, mango, kurę, konia, świnkę.

Infrastruktura turystyczna oczywiście istnieje, nie można narzekać na brak resortów, hoteli czy też guest house'ów choć „Lonely Planet” sugeruje, że większość miejscowych w ogóle nie jest zainteresowana odwiedzającymi ich turystami. Ja się z tą teorią jednak absolutnie nie zgadzam. Owszem naganiacze tam po prostu nie istnieją i na samym lotnisku po przylocie naliczysz może ze 2, 3 taksówki, ale to wynika raczej z lenistwa, bo Tonganie są przemiłymi ludźmi, którzy idąc ulicą witają cię przyjaznym niezobowiązującym "hello". A we wsi liczącej 2000 mieszkańców każdego dnia gdy szłam na targ, zatrzymywał się jakiś samochód i kierowca oferował, że mnie podrzuci nawet, jeśli do celu zabrakło mi 50 m! No i mają też świra na punkcie małych dzieci. Gdy podróżowaliśmy z naszą 7-miesięczną córeczką wszyscy na jej widok wołali: „hello baby!". Zarówno młode dziewczyny, jak i stare pomarszczone, bezzębne albo „złotozębne" staruszki podchodziły, chwytały ją za rączki, stópki, dawały jej buziaki. Wszyscy też ją brali na ręce, a my mogliśmy wówczas w spokoju zjeść kolację lub zanieść do pokoju bagaże.

 

Czakając na łódź

fot. Ola Smętek

Tonganie są równie mili jak i... grubi. Powszechnie wiadomo, że Stany Zjednoczone są krajem grubych ludzi, lecz to jednak Tonga nosi miano najgrubszych! 90 procent populacji ma nadwagę, w tym aż 60 procent jest otyła.

Pasja do jedzenia przeplata się z miłością do Boga, 98 procent miejscowych jest praktykującymi katolikami. Co tydzień całe państwo zamiera na 24 godziny.

Od sobotniej północy Tonganie przestają pracować i idą aktywnie uczestniczyć w mszach kościelnych, a cały kraj rozbrzmiewa chóralnym alleluja.

Fakaleiti, czyli lady boy

Jest to stary polinezyjski zwyczaj mający swoją kontynuację na Tonga aż do dziś. W rodzinach, w których urodziło się za dużo synów a za mało córek matka podejmowała decyzję, że wychowa jednego z chłopców jak dziewczynkę. Działo się tak z przyczyn czysto praktycznych – im więcej córek, tym więcej mama będzie miała w domu pomocnic.

 

Fakaleiti

fot. Ola Smętek

Będąc na Tonga poznałam dwie takie leiti (lady). Ze względu na szerokie ramiona i wąskie biodra nosiły męskie T-shirty i jeansy, ale miały też na sobie makijaż, pomalowane paznokcie i kwiaty we włosach. Ponieważ zjawisko fakaleiti jest głęboko zakorzenione w tutejszej kulturze nie są one w żaden sposób szykanowane a społeczeństwo wręcz podziwia je za styl i klasę. Kościół owszem kręci nosem, lecz w geście bezradności rozkłada ręce.

Chińczycy

Gdy w latach 90-tych w Hong Kongu brytyjska dzierżawa dobiegała końca i terytorium miało powrócić do Chin, Tonga zaczęła sprzedawać swoje paszporty tamtejszym rezydentom umożliwiając im osiedlenie się na wyspach.

Zaniepokojeni o swoją przyszłość Chińczycy zdecydowali szukać szczęścia na Południowym Pacyfiku. Osiedlili się więc na Tonga i zaczęli robić interesy. Obecnie prawie wszystkie sklepy spożywcze są przez nich prowadzone, co nie do końca podoba się reszcie społeczeństwa. Chińczycy nie chcą przestać pracować, a Tonganie nie chcą zaś zacząć, i tak oto błędne koło się zamyka, pozostawiając sytuację irytującą dla obu stron.

Przyjazne wyspy

Tonga położona w towarzystwie Polinezji Francuskiej i amerykańskiej wyspy Samoa jest jedynym państwem w regionie, które uniknęło faktycznej kolonizacji. Nie skolonizowana nie znaczy, że nie odwiedzana. Już 1777 roku Kapitan Cook po raz trzeci kotwiczył na terenie królestwa. Eksplorując grupę
wysp Ha'apai został powitany iście dionizyjską ucztą, która to zainspirowała go do nazwania Tonga „przyjaznymi wyspami”. Nie wiedział jednak, że cała ta impreza była zasadzką uknutą przez tubylców, którzy następnie planowali najazd na żaglowce Cooka Resolution oraz Discovery a także zabójstwo Kapitana. W wyniku kłótni między przywódcą akcji a poddanymi cały plan spalił na panewce, a Cook opuścił wyspy w błogiej nieświadomości.

 

Ha'apai

fot. Ola Smętek

Miejscowa ludność, mimo że nieskolonizowana bardzo dobrze opanowała język angielski, obecnie będący drugim językiem urzędowym po tongańskim. W ten oto sposób pod kątem językowym po Tonga podróżuje się prawie jak po Indiach. A nawet lepiej, bo hindusów jest tak wiele, że można spotkać i takich co wcale nie mówią i takich co robią w tym języku doktorat. Na Tonga wszyscy mówią podobnie – komunikatywnie, czyli bardzo dobrze.

Dla kogo Tonga?

Brutalna prawda jest taka, że cały Pacyfik jest potwornie drogi. Co prawda Tonga jest praktycznie najtańszą z wysp, ale i tak jest droga. Dla wychowanych na Azji Południowo-Wschodniej podróżników może być to nieprzyjemny szok. Ale Tonga jest dla wszystkich droga tak samo. Nikt tam nie oszukuje ani nikogo nie naciąga, a Tonganie też chodzą do tych samych sklepów, gdzie jedno jajko kosztuje 1 pangan. Chcieć to móc. Tonga nie jest destynacją nieosiągalną. W porze suchej można się tam wszędzie rozbijać namiotem. Miejscowi są zbyt wyluzowani, by im to przeszkadzało. Warto się też rozejrzeć po jachtach. Wielu Australijczyków oraz Nowozelandczyków żegluje w tamtych regionach. Nigdy nie wiadomo, czy ktoś akurat nie szuka załogi. Może poszukują kogoś z doświadczeniem a może tylko towarzystwa i kogoś kto by się dorzucił do wydatków na jedzenie i paliwo.

 

beach tent

fot. Ola Smętek

Porad kilka

Warto zabrać: krem do opalania, odstraszacze na komary, moskitierę, parasolkę, maskę i rurkę do nurkowania, buty rafowe, latarkę.

 

Tapa

fot. Ola Smętek

Słowniczek:

Pangan – nazwa tutejszego dolara
Palangi – tak się tu woła na białych turystów
Malo – słowo dla leniwych. Malo e lelei znaczy dzień dobry a Malo ( aupito)dziękuję. Czyli w praktyce mówi się Malo jak się wchodzi do sklepu i jak się z niego wychodzi.