Zdrowie podróżnika

Informacje z dnia 21.09.2011 r.

• Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A)

  Charakterystyka i objawy: WZW A, potocznie nazywana „chorobą brudnych rąk", jest chorobą zakaźną powodowaną przez zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu A (HAV). Powszechnie występuje w regionach o niskim standardzie sanitarnym. Częstotliwość zakażeń powoduje, że wiele osób – w odróżnieniu od krajów o wysokim poziomie higieny – po przejściu choroby nabywają trwałą odporność. Źródłem zakażenia jest człowiek, wirus wydalany jest wraz z kałem. Do organizmu dostaje się poprzez pokarmy lub wodę skażone HAV. Pierwsze objawy pojawiają się 15 – 50 dni od momentu zarażenia. Są to: podwyższona temperatura, nudności, bóle mięśniowe, wymioty, brak apetytu, bóle brzucha, biegunka. W zaawansowanym stadium choroby występują też inne symptomy: ciemny mocz, odbarwiony stolec, powiększenie wątroby, żółtaczka na białkówce oka, potem na skórze.

  Profilaktyka: najprostszą, ale też najbardziej praktyczną metodą zapobiegania chorobie jest szczególna dbałość o picie wody wiadomego pochodzenia i jedzenie produktów, co do których jesteśmy pewni, że powstały i były przechowywane w higienicznych warunkach. To właśnie przestrzeganie zasad higieny oraz szczepienia ochronne stanowią najskuteczniejszą profilaktykę.
  
  Szczepienia: Program Szczepień Ochronnych zaleca szczepionkę ant-HAV m.in. osobom, które wybierają się do krajów rozwijających się, o niskim poziomie sanitarnym, czyli do miejsc, gdzie występuje duża zachorowalność na WZW A.

  Koszt szczepień – dobrym rozwiązaniem jest przyjęcie szczepionki skojarzonej (WZW A i B0, której koszt to ok. 170 zł (ceny mogą nieznacznie różnić się w poszczególnych punktach szczepień)) za jedną dawkę. Pełny cykl szczepień obejmuje przyjęcie 3 dawek.

• Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B)

  Charakterystyka i objawy: choroba zakaźna wywoływana przez wirusa zapalenia wątroby typu B (HBV). WZW B to najczęstsza postać wirusowego zapalenia wątroby (300 – 400 mln zakażonych osób). Do zakażenia wirusem dochodzi poprzez kontakt z wydzielinami nosiciela HBV, poprzez kontakt z zakażoną krwią, kontakty seksualne, źle wysterylizowane narzędzia medyczne, w trakcie porodu od matki. Pierwsze objawy choroby pojawiają się 1 – 6 miesięcy od momentu zakażenia. Są podobne jak w przypadku innych wirusowych zapaleń wątroby: osłabienie, uczucie zmęczenia, senność, brak apetytu, bóle żołądka i wątroby, biegunka. Wirus jest bardzo odporny, gotowanie nie zabija HBV.
  
  Profilaktyka – ok. 170 zł za każdą dawkę szczepionki skojarzonej (WZW A i B).

  Szczepienia: szczepionka jest podawana domięśniowo w według schematu 0-1-6 miesięcy. Przyjęcie wszystkich dawek gwarantuje 95-procentową skuteczność. Możliwe jest także przyjęcie szczepionki według schematu 0-7-21 z dawką przypominającą po roku, jednak odporność w tym wypadku jest mniejsza. Szczepionka skojarzona (wieloważna) przeciwko WZW A + B podawana jest wg schematu 0-1-6.

  Koszt szczepień

• Tężec i błonica
  
  Charakterystyka i objawy: tężec to choroba zakaźna układu nerwowego. Wywołują ją toksyny, produkowane przez laseczki tężca, powszechnie występujące w wodzie, glebie, kurzu, przewodzie pokarmowym zwierząt. Zakażenie następuje poprzez kontakt rany lub obtartego naskórka z zanieczyszczonym materiałem. Pierwsze objawy to zwykle bóle głowy, rozdrażnienie, zmęczenie, potliwość, napięcie mięśni mimicznych – pojawia się szczękościsk, karku, tułowia, kończyn. Błonica jest chorobą zakaźną o różnym umiejscowieniu (błonica gardła, krtani, ucha, skóry) i przebiegu (pod postacią anginy, może przyjmować postać zatokową bądź toksyczną). Wraz z wynalezieniem szczepień zniknęła z wielu rejonów świata, jeśli występuje to tylko sporadycznie.

  Profilaktyka: dokładne oczyszczenie i solidne opatrzenie rany zapobiega rozwojowi choroby tężcowej. Podstawową profilaktykę zarówno w przypadku tężca, jak i błonicy stanowią szczepienia.

  Szczepienia: w Polsce szczepienia przeciwko tężcowi i błonicy są obowiązkowe dla dzieci od 7 tygodnia życia do 19 roku życia włącznie. Po 19 roku życia można profilaktycznie – co 10 lat – przyjmować dawki przypominające. Dostępne są także szczepionki skojarzone przeciwko tężcowi, błonicy i krztuścowi. Zaleca się je osobom, które mogą być szczególnie narażone na skaleczenia i rany, a w przypadku błonicy osobom, które wyjeżdżają do krajów, gdzie występuje ryzyko zarażenia tą chorobą.
  
  Koszt szczepień 180 zł za szczepionkę skojarzoną (tężec + błonica). Jedna dawka kosztuje 60 zł.

• Polio (choroba Heinego-Medina)

  Charakterystyka i objawy: choroba zakaźna wywoływana przez wirus polio, powoduje ostre zapalenie górnych dróg oddechowych i przewodu pokarmowego. Do zakażenia najczęściej dochodzi przez kontakt z chorym człowiekiem, drogą kropelkową lub pokarmową. Poliowirusy dostają się do organizmu głównie przez nos i gardło, następnie wędrują do jelita, by potem dostać się do krwi, a w efekcie do pozostałych części ciała.

  Profilaktyka: profilaktykę stanowią szczepienia ochronne.

  Szczepienia: szczepienia ochronne przeciwko polio są obowiązkowe dla dzieci między 3 miesiącem a 11 rokiem życia. Jeśli w dzieciństwie przeszliśmy cały cykl szczepień, wystarczy przyjęcie dawki przypominającej (co ma sens w przypadku wyjazdu do Indii, Pakistanu i Afganistanu, gdzie ciągle wirus polio jest obecny). Jeśli zaś nie, przyjmujemy dwie dawki szczepień w odstępie 4-8 tygodni, następnie dawkę przypominającą po 6-12 miesiącach od drugiego szczepienia.

  Koszt szczepień –

• Dur brzuszny
  
  Charakterystyka i objawy: choroba bakteryjna wywoływana przez bakterie z grupy Salmonella. Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, przez picie wody i jedzenie pokarmów, w których występują pałeczki Salmonelli. Objawy to: gorączka, krańcowe wyczerpanie, bóle brzucha, różowa wysypka, powiększenie węzłów chłonnych, zapalenie spojówek, powiększenie wątroby.

  Profilaktyka: picie wody z pewnego źródła, mycie owoców i warzyw, krótko mówiąc: przestrzeganie zasad higieny.

  Szczepienia: odporność zyskuje się już po jednej dawce szczepionki na okres 3 lat, po którym – jeśli wybieramy się w rejon o niskim poziomie sanitarnym – możemy ją powtórzyć. W Polsce są stosowane szczepionki Typhim Vi francuskiej firmy Sanofi Pasteur.

  Koszt szczepień – ok. 200 zł.