Australia cenniejsza niż złoto

Ewa Pluta: „Awantura w kraju kangurów” zakończona. Powiedz, czy wszystko poszło zgodnie z planem?

Tomek Pakuła: Nie snułem dokładnych planów i też nie czułem się czymś specjalnie zaskoczony. Starałem się być otwarty na wszelkie sytuacje i przygody. W końcu urok takiej wyprawy polega na tym, że dzieje się coś nieprzewidywalnego, pojawia się nagła sytuacja, w której musisz sobie poradzić. Jeśli już wyjdziesz z niej obronną ręką, czujesz ogromną satysfakcję.

 

Ekipa „Awantury w kraju kangurów” zdobyła najwyższy szczyt Australii!

fot. Tomasz Pakuła

– Jakie sytuacje masz na myśli?

– Kiedy wybieraliśmy się na długo planowane poszukiwanie złota, zepsuła nam się elektryka w samochodzie i panele słoneczne, które zasilały całą elektryczność w naszym karawanie: lodówki, światło i kuchenkę mikrofalową… Musieliśmy zboczyć z trasy i pojechaliśmy do Adelajdy, żeby naprawić usterki. Utknęliśmy tam na dwa dni.

– Wydarzyło się jednak coś, co z nawiązka zrekompensowało to opóźnienie…

– Dzięki tej niespodziewanej przygodzie miałem szansę poznać kilka ciekawych osób. Na przykład Maćka, który wyemigrował z Polski do Australii w okresie stanu wojennego. Chyba najlepiej podsumować go dwoma słowami – „człowiek orkiestra”. Jeszcze w Polsce był dźwiękowcem znanego zespołu ludowego, w Australii pracował jako reżyser dźwięku jednej z ogólnokrajowych telewizji. Gdy go spotkaliśmy pomagał swoim znajomym, naprawić jedną z maszyn w fabryce. Dużo mu zawdzięczamy – przywrócił do stanu używalności solary i elektrykę w aucie. To postać, którą na pewno chciałbym przybliżyć innym, poprzez artykuł o nim. Paradoksalnie, sytuacja z pozoru niekorzystna, przyniosła także dużo dobrego, bo tak można podsumować spotkanie z Maćkiem.

– A co mógłbyś powiedzieć o samej Australii?

– Mam poczucie, że Australia to kraj, który ma w sobie przestrzeń. Nie mam tutaj na myśli wyłącznie dystansu fizycznego, ale raczej psychiczne poczucie ogromu, nieograniczonej przestrzeni tego kraju, co z kolei przekłada się na osobiste poczucie swobody. To wszystko dzieje się w jakiejś niezdefiniowanej warstwie i nie umiem tego do końca wytłumaczyć. Wiem jednak, że mocno mnie to zafascynowało, na tyle mocno, że mógłbym się tam przeprowadzić. Po prostu w tym kraju czuję się swobodnie.

– Jesteś pewien, że mógłbyś zamieszkać w Australii?

– Wizja, w której kupuję kolejny bilet do Australii, lecę tam i zostaję, wydaje mi się całkiem realna.

– Hm, odważna myśl… Czy na wspomniane przez ciebie poczucie swobody mieli wpływ także Australijczycy?

 

Snowy River Road daje trochę adrenaliny i radochy dla fanów off-roadu.

fot. Tomasz Pakuła

– Pamiętaj, że mówię o ogólnym wrażeniu, bo tylko o takim mogę cokolwiek powiedzieć. Po pierwsze mój wyjazd miał charakter podróżniczy, a po drugie trwał zbyt krótko, bym mógł to o czym wcześniej mówiłem dobrze wytłumaczyć. W ciągu 6 tygodni trudno zauważyć zależności między ludźmi, prawidłowości, które występują w instytucjach etc. Mogę jedynie powiedzieć, że Australijczycy, przynajmniej ci, których miałem okazję spotkać, to przyjaźni i pomocni ludzie. Mam wrażenie, że są od nas mniej spięci.

– Nie jest o to trudno... Wracając do wyprawy – jednym z głównych punktów jej „programu” było poszukiwanie złota, podobnie jak pierwsi pionierzy, którzy przybywali niegdyś na te tereny ogarnięci gorączką złotego kruszcu. Co trzeba zrobić, by przeżyć taką przygodę?

– To faktycznie była niesamowita przygoda. Już samo dojechanie do miejsca, gdzie poszukiwaliśmy złota było wyzwaniem. Mieliśmy do przejechania około 3500 kilometrów, co nam zajęło, wliczając w to czas poświęcony na naprawę usterek, 6 dni. Można to oczywiście przejechać w krótszym czasie, w ciągu trzech dni nawet, ale my w międzyczasie zawitaliśmy do Nowej Południowej Walii, na farmę Booligal.

 

Farma w Booligal

fot. Tomasz Pakuła

– Mieliście jakiś ukryty cel, jadąc do Booligal?

– Chciałem przede wszystkim zobaczyć, jak wygląda życie na tak ogromnej farmie, jak radzą sobie ludzie ulokowani z dala od cywilizacji, w miasteczku, gdzie żyje nie więcej niż 80 osób, z płaską przestrzenią i tysiącami krów dookoła. Nie ma szpitala, a odległość do większego sklepu można liczyć w dziesiątkach, jeśli nie w setkach kilometrów. Stąd zapasy jedzenia, wody i paliwa, które każdy z mieszkańców skrzętnie gromadzi. Normalne jest więc to, że wszyscy trzymają się razem, są bardzo zgrani i solidarni. To były szalenie ciekawe, obserwacja zwyczajnego, a zarazem trochę egzotycznego dla nas życia.

– Złoto. Pomówmy o złocie. Gdzie i jak go szukać?

– W zasadzie są dwa złotonośne pasy w Australii. Jeden ciągnie się z małą przerwą od Queensland przez Nową Południową Walię aż do Wiktorii. To właśnie tutaj miała miejsce pierwsza gorączka złota z pierwszej połowy XIX wieku. Drugi złotonośny pas także biegnie z północy na południe, ale w Zachodniej Australii. Tam, w rejonach Laverton i Kalgoorlie faktycznie można znaleźć złoto. Teren na którym najłatwiej go znaleźć poszukiwacze zwą salt and pepper country. Skąd taka nazwa? Złoto w Australii powstawało tam, gdzie występują żyły kwarcowo-żelazowe. Tam ziemia jest usiana kawałkami białego kwarcu i czarnym kamieniem żelaznym rozrzuconymi niczym ziarna soli i pieprzu. Każdy przeciętny zjadacz chleba może wykupić sobie licencję na poszukiwanie złota na określony teren. Są też pewne obostrzenia – można kopać tylko do określonej głębokości, nie można używać młotów pneumatycznych czy innych maszyn. Poza detektorem metali, łom, kilof, oskard to jedyne dozwolone narzędzia.

– Poszukiwania złota zakończyły się pomyślnie – po 10 dniach szukania i kopania razem z towarzyszami znalazłeś dwa gramy złota. Ale to chyba nie jest tak łatwe i przyjemne zajęcie, jak mogłoby wydawać się osobie wychowanej na książkach podróżniczych dla młodzieży?

 

Aż w końcu znajdujemy kruszec!

fot. Tomasz Pakuła

– To prawda. Na początek trzeba uzbroić się w cierpliwość, chodzić i szukać. Najlepiej w miejscach wcześniej nieeksplorowanych, ale o takie bardzo trudno. Jeśli nawet są, to zwykle w bardzo odległych i nieprzyjaznych człowiekowi rejonach i wówczas trzeba solidnie się przygotować – zabrać zapasy wody, jedzenia, paliwa, wszystkiego, co może się przydać, bo wówczas jesteśmy zdani wyłącznie na siebie.

– Kto przyjeżdża w takie miejsce? Podróżnicy? Poszukiwacze przygód? A może osoby, dla których poszukiwanie złota to sposób na życie i zajmują się tym niejako zawodowo, które liczą, że można się na tym wzbogacić?

– Przyczyny, dla których ludzie szukają złota są naprawdę różne. Są tacy, którzy traktują to czysto rekreacyjnie. Poszukiwanie złota w tym przypadku przypomina trochę takie niedzielne łowienie ryb – chodzi o zabawę i przyjemne spędzenie czasu. Jeśli złapie się rybę, to dobrze, ale też nic się nie dzieje, jeśli wraca się z pustymi rękoma. W tej grupie jest wielu emerytów, dla których poszukiwanie złota stało się sposobem na zagospodarowanie wolnego czasu. Są też osoby mocno zdeterminowane, które wydają na dobry sprzęt nawet kilka tysięcy dolarów i oczekują, że im się to zwróci. Tym bardziej, że dla niektórych poszukiwaczy złota już sam dojazd jest bardzo kosztowny – jeśli mieszkają na wschodzie kraju, mają do przejechania 3000 – 4000 kilometrów.

– Zawsze mogą liczyć na łut szczęścia, tak jak Ty…

– Paradoksalnie najbardziej ekscytujący nie był moment, kiedy znaleźliśmy złoto po 10 dniach poszukiwań, tylko moment, gdy przedzierając się przez busz po całym dniu kopania i szukania złota, trafiłem na gniazdo strusia, w którym leżało pół tuzina jaj. Cieszyłem się z tego znaleziska co najmniej tak jakbym znalazł 6 solidnych kawałków złota.

– Dlatego, że taki widok wydaje się rdzennie australijski?

– Dokładnie tak. Zresztą starałem się poszukiwać takich sytuacji. Obserwowanie natury, podchodzenie zwierząt, nawet kilkugodzinne wyczekiwanie aż na przykład pojawi się jaszczurka, a ja będę mógł się jej przyjrzeć z bliska i zrobić zdjęcie – to były najciekawsze i zarazem najbardziej ekscytujące chwile podróży. Oczywiście taką samą jaszczurkę można zobaczyć w zoo, ale nie o to chodzi. Dla mnie najważniejsze jest to, że czekałem przez półtorej godziny, aż wyjdzie z nory i zobaczę ją w jej naturalnym środowisku. Wysiłek włożony w podglądanie i zrobienie kilku ujęć jest dla mnie dużą satysfakcją.

– A co złotem, które przywiozłeś z Australii?

– Dwa gramy złota to równowartość około 130 dolarów, za które razem z moimi towarzyszami, moglibyśmy pójść na dobry obiad. Ja zatrzymałem jeden z kawałków, ale nie jest dla mnie ważne, za ile mogę go sprzedać. Dla mnie bezcenną wartość niematerialną.

 

Złoto!

fot. Tomasz Pakuła

– Jakie niebezpieczeństwa czyhają w australijskim buszu?

– Przede wszystkim trzeba z góry założyć, że wszystko co pełza po ziemi może stanowić potencjalne niebezpieczeństwo, zwłaszcza węże. Po prostu należy mieć tego świadomość i poczytać o tym przed wyjazdem, i oczywiście podchodzić do przyrody z respektem. Codziennością w buszu są termity, mrówki, jaszczurki. Ale żeby wypatrzeć strusia czy wielbłąda, który oczywiście nie jest rdzenie australijski, trzeba już poświęcić więcej uwagi i zaangażowania.

Dla mnie największym utrapieniem były muchy, których w australijskim buszu jest mnóstwo, a które siadają wszędzie, bez żadnego respektu. Wciskają się do oczu i uszu, wlatują do gardła. Dlatego na głowę zakładałem siatkę, podobną do tej, jaką mają pszczelarze. Bez niej życie w buszu byłoby znacznie bardziej uciążliwe. Szukanie złota wymaga sporej koncentracji, chodząc po terenie, musisz wsłuchiwać się w sygnał detektora, co jest bardzo trudne, kiedy muchy natrętnie obsiadają twarz. Nie pomagają też panujące tam temperatury – ponad 50 stopni Celsjusza, praktycznie żadnego cienia, bo rachityczne, niskie krzaczki porastające busz, nie dają odetchnienia od upału. Ja jednak liczyłem na to, że zasmakuję outbackowego życia, w którym jest się zdanym wyłącznie na siebie, gdzie napotyka się na różne przeciwności jak choćby awaria, brak sprzętu, zmęczenie, gdzie trzeba myśleć kategoriami porcjowania ograniczonych zasobów wody, co wyklucza taki luksus jak kąpiel i pranie.

– Poznałeś Australię?

– To jest tak duży kraj, że można w nim mieszkać trzy lata i powiedzieć, że wciąż widziało się niewiele. Dużo jednak się nauczyłem od moich doświadczonych towarzyszy Romana i Tomka, z którymi spędziłem znaczną część mojej australijskiej „awantury”. Serdecznie ich pozdrawiam! Dzięki nim jestem bogatszy o wspomnienia wielokrotnie więcej warte niż złoto.

Relacje oraz zdjęcia z wyprawy: AWANTURA W KRAJU KANGURÓW