Autostop po norwesku

Czy nasz kierowca żyje? O bezpieczeństwie w Norwegii

Norwegia uchodzi za kraj bezpieczny. Faktycznie, nie dzieje się tu wiele: wypadek samochodowy jest już materiałem na pierwszą stronę. Innych tematów jest niewiele. Norwegia to kraj spokojnych ludzi. Widać to wyraźnie w ich usposobieniu. Bardzo stonowani, rzadko zdradzają gwałtowniejsze uczucia. Przy tym wszystkim są bardzo mili i pomocni. Zdarzyło nam się koczować w przydrożnych krzakach, w deszczu. Ruszyliśmy do najbliższych domostw po wrzątek. Nie tylko go dostaliśmy, ale zostaliśmy także poczęstowani koniakiem na rozgrzanie. Żebyśmy biedni nie zmarzli…

 

Słońce! Suszymy rzeczy

fot. www.archeolodzywpodrozy.blogspot.com

Ponadto, Norwegowie jeżdżą bardzo przepisowo. Jeżeli jest ograniczenie do 60 km/h, to ani kilometra szybciej! Widać kolosalną różnicę między prędkością Norwegów a obcokrajowców, z którymi jechaliśmy. Ogromnym zaskoczeniem była dla nas także niesamowita kultura jazdy, a zwłaszcza przepuszczanie pieszych. Co ciekawe – nawet w miejscach niedozwolonych, gdzie mieli pełne prawo nas obtrąbić (tak się do tego przyzwyczailiśmy, że po powrocie prawie wpakowałam się pod samochód na przejściu dla pieszych w Warszawie; pisk opon i człowiek od razu wie, że wrócił do domu).

Z sytuacji ekstremalnych zdarzyło nam się raz złapać na stopa starszego pana, który nie mówił ani słowa po angielsku. Dogadaliśmy się jednak co do kierunku i zapakowaliśmy się. Dopiero po chwili zauważyliśmy, że naszemu kierowcy drżą ręce, a oddech ma nieco chrapliwy. Do tego samochód nie chciał odpalić. W końcu jednak pojechaliśmy, choć przez całą trasę, gdy podjeżdżaliśmy blisko barierek, zastanawialiśmy się, czy nasz dobrodziej za chwilę nie zejdzie z tego świata. Bogu dzięki, wszyscy zdrowi dojechaliśmy do miasteczka.

Czekając na sobotę

A propos bezpieczeństwa, jest w norweskim prawie ciekawy przepis. Od poniedziałku do piątku wszyscy przykładnie pracują, ale od piątku wieczorem do soboty trwa radosny weekend, podczas którego wszyscy piją i mają pełne prawo popełniać drobne wykroczenia. Czy wybijesz szybę, czy poddasz w wątpliwość dobre prowadzenie się czyjejś matki, czy zbytnio się z kimś spoufalisz – przyjedzie policja i odstawi cię do domu. W weekend prawo jest łagodniejsze, pogrozi palcem i zagoni do łóżka. Co innego w niedzielę – niedziela jest na wytrzeźwienie, po od poniedziałku wszyscy idą do pracy. I jak w piosence Kazika: „Będziemy zorganizowani i poważni, uczesani i przezorni”. Aż do piątku wieczór.

Prawo swobodnego wędrowania

Przemieszczanie się po Norwegii stopem bardzo ułatwia kolejny norweski przepis, pozwalający na rozbicie namiotu właściwie w dowolnym miejscu, byle 100 metrów od zabudowań (rzecz jasna, poza miastem). I tak, wszystkie łąki i lasy są do naszej dyspozycji. Wyjście poza obręb norweskiego miasta też zazwyczaj nie nastręcza problemu (jako się rzekło wyżej, nie są one zbyt wielkie). W Norwegii wiele jest campingów. Nie są to jednak zazwyczaj pola namiotowe (choć, oczywiście, za opłatą można tam namiot postawić), ale raczej miejsca dla przyczep campingowych (głównie niemieckich; zatrzęsienie Niemców w tej Skandynawii!) oraz domki do wynajęcia. Całkiem przytulne (zdarzyło nam się mieszkać w jednym przez dwie noce). Głównym komfortem jest oczywiście dostęp do łazienki. Wystarczy jednak nieco samozaparcia i odporności na zimno i można swobodnie zrobić sobie wannę z Morza Norweskiego.

 

Rozjechani ludzie bez twarzy, czyli suszarnia przydrożna po norweskim deszczu

fot. www.archeolodzywpodrozy.blogspot.com

Bywały też chwile, że zastanawialiśmy się, czy w Norwegii można zostać zgarniętym za włóczęgostwo. Sami miejscowi wydają się przyzwyczajeni do koczowników suszących pod sklepem cały swój dobytek po mokrej nocy w lesie. Raz zdarzyło nam się spać na dworcu. Inni podróżni, którzy pojawili się w budynku w środku nocy byli na tyle mili, że wzajemnie się uciszali, abyśmy mogli bez przeszkód odpoczywać dalej. Z kolei innym razem zostaliśmy poczęstowani kawą przez dwóch panów pracujących na campingu, przy którym dość długo łapaliśmy stopa.

Bardzo miłą rzeczą jest także możliwość bezpłatnego pobrania wrzątku na stacjach benzynowych.

Otwarta północ

– My tu na północy jesteśmy bardziej otwarci, chętni do pomocy. Jestem dumny, że jestem z północy. – tak opisywał gościnność swojego regionu jeden z naszych wspaniałych, norweskich kierowców. Jest wiele prawdy w jego słowach. Żeby wyrobić się w czasie, zdarzało nam się korzystać także z usług norweskich kolei i linii autobusowych. Powrót z Lofotów zaplanowaliśmy całkowicie metodą autostopową. Pełni nadziei wyruszyliśmy z krańcowego punktu naszej podróży – z Ǻ, ostatniej wioski na trasie.

 

Stopując po Lofotach

fot. www.archeolodzywpodrozy.blogspot.com

I tu zaczął się jeden z najlepszych etapów naszej wędrówki i zarazem galeria barwnych postaci: fascynat regionu, który opowiadał nam o walkach wpływów amerykańsko-rosyjskich i wzajemnym szpiegowaniu, budowlaniec który znalazł nam miejsce na namiot pod bazą wojskową, dawny autostopowicz, który gotów był dla garści malin forsować płoty, Gruzin, który przeszedł w Norwegii karierę dosłownie od zera do milionera, archeolog, który pokazał nam ryty naskalne, Rosjanie na wakacjach, z którymi wspólnie zachwycaliśmy się wodospadami, belgijscy wędkarze, milczący Norweg, który przewiózł nas jednym z najpiękniejszych odcinków trasy Bodo-Trondheim, energiczni Kurdowie, którzy dyskutowali z takim ożywieniem, iż myśleliśmy, że się kłócą – dopóki któryś z nich nie wybuchnął śmiechem. Pomijając pechowe miasteczko Mosjoen, chyba nigdzie nie stopowało nam się dobrze jak na północy Norwegii. Niby E-6 tak samo pusta jak E-16, a jednak…
I renifery przy drodze biegają.

 

Lofoty

fot. www.archeolodzywpodrozy.blogspot.com

Ceny norweskie, wypłata polska

Podstawowym zagadnieniem przy długoterminowych podróżach są finanse. Spotkani rodacy pytali nas, ile to wszystko kosztuje: wszak przyjechaliśmy tu na cały miesiąc! Wbrew pozorom, da się zobaczyć kawał Skandynawii dość tanim kosztem. Trzeba tylko mieć trochę dobrych chęci, cierpliwości i siły.

Zacznijmy od kwestii transportu: oczywiście, autostop. Im mniejsza grupa, tym lepiej. Norwegia nie jest może autostopowym rajem, ale nieprawdą jest, że złapanie auta to rzecz niemożliwa. Szczególnie na północy kraju można tą metodą przemieszczać się całkiem sprawnie. Co innego w Szwecji – przykro to mówić, ale to się nie uda.

Ważna rzecz: w Norwegii wielu kierowców jeździ z zielonymi tablicami rejestracyjnymi. Oznacza to, że samochód ma tylko dwa miejsca siedzące (w dużej części są to auta służbowe, choć nie zawsze). Zatrzymanie „zielonego” nie jest łatwe, ale nie jest też niemożliwe! Warto jednak pamiętać, że biorąc więcej niż jedną osobę, kierowca zwykle ryzykuje, więc trzeba przygotować się na podróż na pace lub w ścisku. I nie rzucać się w oczy.

 

Przydrożne wodospady

fot. www.archeolodzywpodrozy.blogspot.com

Inne środki transportu, takie jak autobus i pociąg, do tanich niestety nie należą. Można jednak obniżyć koszty, kupując bilet wcześniej. Im bliżej dnia wyjazdu, tym drożej. Działają tu jednak szczęśliwie zniżki studenckie, dlatego – kto może - warto zaopatrzyć się w kartę ISIC.

Za ceną idzie jednak jakość: pociągi i autobusy są wygodne i punktualne, toaleta przypomina niekiedy prom kosmiczny, kawa i herbata gratis, a w nocnych kursach rozdają kocyki!

Prawo swobodnego wędrowania gwarantuje nam możliwość rozbicia namiotu gdziekolwiek, więc nie musimy martwić się o nocleg. Pozostaje jeszcze kwestia jedzenia. I tu przyda się wzmiankowana wyżej siła i dobre chęci. My przeżyliśmy dużą część wyjazdu na polskiej kontrabandzie – czyli konserwach, kabanosach, kaszach, ryżu i makaronie. Dobre są też sosy w słoikach lub - w wersji bardziej na ubogo – w torebkach (dzięki temu kasza nie jest aż taka sucha!). Problem stanowił chleb. Jego ceny wahają się w granicach 10-15 zł. Wystarczy jednak krótkie rozeznanie i można upolować taki za 7 koron, czyli ok. 3,50 zł. Najtańsze sklepy w Norwegii to Rimi, Rema 1000 i Kiwi. Można w nich także dostać tanią kukurydzę w puszce i substytut nutelli z wiewiórką na etykiecie (dzienna dawka cukru, potrzebna do dźwigania ciężkiego plecaka!).

Mimo oszczędności, warto czasem wykosztować się na coś miejscowego – nie jest to rzecz tania, lecz można posmakować nieco Norwegii. Dobrym do tego miejscem jest targ rybny w Bergen, gdzie można kupić dosłownie wszystko, co pływa w morzach i oceanach, od dorsza po wieloryba. W nadmorskich knajpach pracują ludzie z całego świata, w tym wielu Polaków.

 

Świeżynki na targu w Bergen

fot. www.archeolodzywpodrozy.blogspot.com

Archeologiczne bogactwo

Jedynym wydatkiem trudnym do przeskoczenia, są ceny muzeów. Widełki wynoszą od 30 do 110 koron, ale jest to rzecz, na której nie warto oszczędzać! Skandynawia ma przebogatą historię, szczególnie jeśli chodzi o epokę wikingów i średniowiecze. Ponadto muzea norweskie są w większości ciekawe i świetnie zorganizowane – począwszy od muzeum Bryggen w Bergen, odtwarzającym wnętrza domów hanzeatyckich kupców po muzeum Lofotr w Borg na Lofotach, ze wspaniałą rekonstrukcją długiego domu wikińskiego i genialnym systemem prezentacji zabytków.

 

Ciemne nieboskłony nad Bergen

fot. www.architekcipodrozy.pl/plan-podrozy

Nasza podróż trwała prawie miesiąc, przejechaliśmy kraj od Oslo po Lofoty wszystkimi środkami transportu. 27 dni i setki opowieści, mnóstwo spotkań, rozmów i wrażeń. Norwegia autostopem? Zdecydowanie warto!

Przeczytaj pozostałe relacje z wypraw Archeologów w Podróży:

• Jak wyruszyć w podróż – teoria i praktyka

• Święta wyspa na świętym morzu. Archeologów po Olchonie wędrówki