Maroko – siedem miejsc całkiem spoko

Plac Jemaa el-Fna (Marrakesz)

Plac, który przez kilka wieków był sercem i symbolem miasta, jest obecnie najchętniej odwiedzanym przez turystów miejscem w Marrakeszu. W 2001 roku całe zabytkowe centrum miasta wraz z placem zostało wpisane na listę UNESCO.

Do XIX wieku na placu ścinano przestępców, którzy zostali skazani na karę śmierci; głowy konserwowano, a następnie wieszano nad bramami miasta. Czasami w ciągu jednego dnia odbywało się tutaj prawie pięćdziesiąt egzekucji.

Obecnie, kiedy zachodzi słońce, plac zaczyna tętnić życiem, stając się dla większości przyjezdnych miejscem magicznym (moim zdaniem przy okazji, niestety, również komercyjnym). Odbywa się tutaj wielki targ ze straganami restauracyjnymi, z których unosi się zapach dymu ze smażonych mięs oraz woń przypraw. Pojawiają się kuglarze, bębniarze, tancerze, bajarze, wróżbiarze, zaklinacze wężów, sztukmistrzowie, samozwańczy uzdrawiacze, wyrywacze zębów…

Zawrót głowy? Polecam udać się do jednej z restauracji lub kawiarni wokół placu, które dysponują tarasem. Następnie zamówić herbatę miętową i podziwiać z góry „widowisko” na Jemaa el-Fna. Tutaj raczej nie będą nas nagabywać, rozjeżdżać i straszyć swoimi wężami lub wyrywaniem zębów.

Plac Jemaa el-Fna. fot. Martyna Świątek

Volubilis

Volubilis to stanowisko archeologiczne znajdujące się niedaleko miasta Meknes w północnej części Maroka. Zachowały się tutaj ruiny rzymskiego miasta, które w 1997 roku zostały wpisane na listę UNESCO.

Osadę Volubilis założono w czasach królów mauretańskich; od III wieku p.n.e. do 40 roku zaczęła ona świetnie prosperować. W 45 roku Mauretanię anektował rzymski cesarz, Volubilis stało się wtedy wolnym miastem, a przy okazji również jedną z najważniejszych miejscowości w prowincji Mauretania Tingitana. Istniejąca wcześniej osada została całkowicie przekształcona według rzymskiego sposobu życia. Pozostałości po tym mieście znane były już w XVIII wieku, ale dopiero pod koniec wieku XIX zostały zbadane po raz pierwszy.

Odwiedzając to miejsce, możemy podziwiać między innymi pozostałości murów obronnych, kapitolu, bazyliki, forum, domów mieszkalnych, termy, liczne mozaiki, rekonstrukcję tłoczni oliwy oraz łuk triumfalny.

Do Volubilis możemy dostać się grand taxi z Meknesu (200-250 MAD), wejście kosztuje 10 MAD (luty 2011).

Volubilis. fot. Martyna Świątek

Dzielnica Garbarzy w Fezie

Szuara (Dzielnica Garbarzy) leży w pobliżu Wadi Fas już od czasów średniowiecznych. Kadzie służące do farbowania skór ogląda się najlepiej z okolicznych tarasów. Unosi się tutaj mocny, nieprzyjemny odór (który możemy „zmniejszać”, przykładając listki mięty pod nos), ale mimo wszystko warto się przemóc i choć przez chwilę podejrzeć pracę tutejszych garbarzy. Osobom wrażliwym na intensywne bodźce zapachowe polecam odwiedzenie garbarni na przykład w piątek, kiedy to praca częściowo zamiera, a tym samym zapach staje się znośniejszy.

Ogólnie mówiąc, garbowanie polega na przekształcaniu oczyszczonej skóry zwierzęcej w miękki materiał, nieulegający gniciu. Taki materiał przekazywany jest następnie rzemieślnikom, którzy zajmują się wyrobem różnorodnych skórzanych przedmiotów. Samo garbarstwo to rzemiosło o tradycjach sięgających aż kilka tysięcy lat wstecz.

Garbarnie w Fezie zajmują się obróbką skór z owiec, krów, kóz oraz wielbłądów. Niektóre z używanych tutaj kadzi mają już kilkaset lat. W celu wyschnięcia garbowanych skór, wiesza się je na tarasach w medinie, a także w innych częściach miasta, na przykład na cmentarzu Bab el-Guissa. Do farbowania oprócz chemicznych barwników używane są również naturalne barwniki uzyskiwane z minerałów oraz roślin.

Garbarnia skór w Fezie. / Skórzany raj na ziemi dla kobiet. fot. Martyna Świątek

Meczet Hassana II w Casablance

Casablanca to największe miasto Maroka, położone w zachodniej części kraju nad Oceanem Atlantyckim. I chociaż przez wielu przyjezdnych miasto to postrzegane jest jedynie przez pryzmat bycia jedną z czterech największych metropolii na kontynencie afrykańskim, warto tu zawitać przynajmniej na kilka godzin, aby zobaczyć i zwiedzić meczet Hassana II. Tym bardziej że jest to jeden z niewielu meczetów na świecie, do którego mogą wejść wyznawcy innych wiar.

Budowa meczetu rozpoczęła się w 1986 roku i miała zostać zakończona w roku 1989, w którym król Hassan II miał obchodzić swoje sześćdziesiąte urodziny. Prace jednak przedłużyły się, świątynię otwarto dopiero w roku 1993.

Meczet wraz z salą modlitw, mogącą pomieścić dwadzieścia pięć tysięcy wiernych, jest jedną z największych budowli sakralnych na świecie. Cały kompleks zajmuje powierzchnię dziewięciu hektarów, minaret ma wysokość dwustu metrów, z jego szczytu nocą kierowane są dwie wiązki światła laserowego (sięgają trzydziestu kilometrów) w kierunku Mekki.

Studentom, którzy chcieliby odwiedzić meczet, radzę zabrać ze sobą kartę ISIC, która jako jedyna upoważnia do zniżki na wejście do meczetu (bilet normlny - 120 MAD; luty 2011).

Meczet Hassana II w Casablance. fot. Martyna Świątek

Merzouga

Merzouga (Marzuka) to mała saharyjska oaza, położona u podnóża Irku asz-Szabbi. Wspaniałe wydmy wyrastają na kamienisto-piaszczystej pustyni, ciągną się przez około trzydzieści kilometrów i osiągają nawet dwieście pięćdziesiąt metrów wysokości. O wschodzie i zachodzie słońca przyćmione światło nadaje wydmom ciekawe, subtelne barwy.

Chociaż Merzouga położona jest w pobliżu Rissani (Ar-Rajsani), łatwiej do niej dotrzeć z Erfoudu (Arfudu). Przy dojeździe nie musimy korzystać z usług przewodnika, chyba że silny wiatr unosi pustynny piasek w powietrze. Pokryta tłuczniem droga prowadząca z Erfoudu w kierunku At-Watus po szesnastu kilometrach zmienia się w polną drogę. Za Auberge Derkaoua musimy jechać wzdłuż słupów telegraficznych. Po chwili ukażą nam się po lewej stronie wydmy.

W samej Merzoudze organizowane są przez właścicieli wielbłądów wycieczki po wydmach (od kilkugodzinnych do nawet kilkudniowych). Na zachód od oazy położone jest niewielkie jezioro Srji, które w porze zimowej po opadach wypełnia się wodą i przyciąga różne gatunki ptaków (na przykład flamingi czy bociany).

Merzouga / Wydmy pustyni Irk asz-Szabbi. fot. Martyna Świątek

Moulay Idriss

Moulay Idriss (Maulaj Idris) to miejscowość położona w północnej części Maroka, niedaleko Meknesu. Piękny widok na to miasto roztacza się z drogi prowadzącej z Volubilis do Nzala des Beni Ammar. Wśród białej zabudowy miasta z daleka wyróżnia się grobowiec Idrisa I z zielonym dachem.

Idris był potomkiem Alego, zięcia Proroka Mahometa. Uciekał przez prześladowaniami kalifów z dynastii Abbasydów w Bagdadzie, dotarł do Volubilis, gdzie znalazł schronienie. Założył pierwszą arabsko-muzułmańską dynastię w Maroku.

Do mauzoleum Idrisa I nie wolno wchodzić niemuzułmanom, drewniana belka przy wejściu to miejsce, w którym zaczyna się święty teren, czyli tzw. horm. Nad miastem, niedaleko meczetu Sidi Abd Allaha al-Hajjama, góruje taras, z którego roztacza się wspaniały widok. Minaret meczetu (1939) na nietypowym w Maghrebie planie koła ma dach, który pokryty jest zielonymi dachówkami z wersetami Koranu.

O miejscowość Moulay Idriss możemy zahaczyć, wracając grand taxi z Volubilis do Meknes. My prawdopodobnie nie wiedzielibyśmy nic o istnieniu tego miejsca, gdyby na postoju taksówek w Meknesie nie zaproponowano nam „pakietu Volubilis+Moulay Idriss”. A było warto odwiedzić to dosyć spokojne, ale urokliwe miejsce, przy okazji zaopatrując się w całą masę drożdżówek za 0,5 MAD jedna. :-)

Moulay Idriss. fot. Martyna Świątek

A jaka jest/będzie Twoja lista siedmiu cudów Maroka?