Gdzieś na zachodzie Afryki

Przez wojnę do Nagrody Nobla

Druga połowa ubiegłego stulecia przyniosła względny spokój, kraj rozwijał się całkiem dynamicznie dzięki eksportowi surowców. Jednak coraz bardziej pogłębiające się rozwarstwienie społeczne wywoływało niezadowolenie ludności, szczególnie plemion niereprezentowanych we władzach państwa. W 1980 roku rebelianci pod wodzą Samuela Doe dokonali przewrotu wojskowego a Doe przejął władzę. Dekada jego rządów upłynęła pod znakiem walk z przeciwnikami politycznymi oraz defraudacji dochodów państwa. To doprowadziło, w 1989 r., do wybuchu bardzo brutalnej wojny domowej ciągnącej się przez siedem lat. Rozejm nastał dopiero w 1996 roku. Rozpisano wybory, które wygrał Charles Taylor a jego partia zdobyła władzę w parlamencie.

Niestety, Taylor nie okazał się lepszym przywódcą państwa niż jego poprzednik. Stale walczył z armią swego niedawnego druha Prince`a Johnsona oraz rozkręcał diamentowy biznes wykorzystując pracę niewolników. Wieloletnie walki oraz autorytarne rządy Taylora doprowadziły do exodusu ludności do krajów sąsiednich. W końcu, pod naciskiem z zewnątrz, musiał ustąpić z urzędu. Wyemigrował do Nigerii a władzę przejął rząd tymczasowy. Dziś Taylor jest sądzony za zbrodnie wojenne.

W 2005 roku udało się przeprowadzić wybory prezydenckie. Wygrała je ekonomistka Ellen Johnson - Sirleaf, pokonując byłego gwiazdora piłkarskiego George`a Weahem`a (eks AC Milan). Ellen Johnson – Sirleaf. Została pierwszą w historii Afryki kobietą na czele państwa. Sześć lat później odniosła ponowne zwycięstwo (90 procent poparcia). Pani prezydent jest absolwentką Uniwersytetu w Kolorado i Uniwersytetu Harvarda. Ma doświadczenie w pracy dla Banku Światowego, ONZ, CitiBanku. Za jej rządów Liberia wkroczyła na drogę pokoju i stabilizacji. W 2011 roku otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla.

W kraju kauczuku, kawy i tysięcy statków

Obecna sytuacja społeczno – polityczna w Liberii jest dość spokojna, pokoju pilnuje odbudowana za pieniądze USA armia rządowa i siły ONZ. Na tle regionu Liberia jest dość spokojnym państwem ale zmaga się z olbrzymimi problemami gospodarczymi. Mimo, że wkraczające coraz silniej do Afryki Chiny spłaciły wszystkie jej długi, ogólna sytuacja nie przyciąga wielu inwestorów. Nowy rząd pracuje nad odbudową zaufania wśród państw Afryki oraz społeczności międzynarodowej, współpracuje z wieloma organizacjami międzynarodowymi, wprowadza regulacje gospodarcze.

Liberia czerpie korzyści finansowe będąc tzw. tanią banderą – państwem gdzie można tanio i bez wielu formalności zarejestrować statek. Z tego powodu kraj ten formalnie posiada największą flotę morską na świecie. Osiąga on z tego procederu aż 10 procent swojego dochodu. Innym źródłem zysków jest eksport kauczuku, bananów, kawy i kakao. Liberia posiada złoża diamentów i złota ale koncesje na ich wydobycie mają koncerny zachodnie. Ludność utrzymuje się głównie z rolnictwa; hodowla bydła i innych zwierząt jest natomiast utrudniona z powodu występowania muchy tse-tse.

Monrowia – stolica kraju – jest mocno zniszczona latami wojen, jednak wyraźnie postępuje odbudowa budynków i infrastruktury. Hotele zapewniają dostęp do bieżącej wody oraz prądu, oprócz nich takie luksusy można spotkać tylko w ambasadach, budynkach rządowych czy szpitalach. Poza nimi prąd uzyskuje się z generatorów co ogranicza jego dostawy do kilku godzin dziennie. W ciągu dnia na ulicach jest spokojnie i bezpiecznie. Biali turyści są często nagabywani przez mieszkańców chcących zarobić na oprowadzaniu, opowieściach z czasów wojny lub po prostu coś sprzedać. Plagą są tutaj kradzieże, zdarzają się również z użyciem noża lub innego niebezpiecznego narzędzia. Mieszkańcy stolicy, jak i innych regionów są poza tym bardzo otwarci i przyjaźnie nastawieni. Nie zaleca się poruszania po mieście po zmroku (nie mówiąc już o prowincji). W Liberii stacjonuje misja ONZ ale nie jest ona w stanie zapewnić bezpieczeństwa w większości rejonów kraju. Na drogach międzymiastowych liczne są checkpointy ONZ.

Zakupy można zrobić na jednym z wielu targów lub supermarketów. Liczne sklepy należą głównie do Libańczyków i Hindusów, Liberyjczycy prowadzą zwykle skromne, rodzinne sklepiki. W stolicy można zjeść w wielu barach i restauracjach serwujących oprócz tradycyjnej kuchni regionu także dania tajskie, chińskie, indyjskie, libańskie oraz bary sushi. Tradycyjna kuchnia liberyjska składa się głównie z mięsa, ryb i owoców morza, ryżu oraz bulw i liści manioku; wszystkie potrawy są na ogół przyprawione na bardzo ostro.

Monrowia oraz niemal całe wybrzeże liberyjskie ma przepiękne, piaszczyste plaże z wysokimi palmami. Plaże stanowią ogromny potencjał turystyczny kraju i są pod tym kątem zagospodarowywane – na wielu z nich spotkamy restauracyjki, boiska do siatkówki oraz toalety. Osoby chcące relaksować się z dala od tłumów znajdą także ciche, odludne miejsca gdzie można poleżeć w cieniu palm.

Transport nie należy tu do luksusów. W mieście można poruszać się taksówkami, zwykle wypełnionymi po brzegi, oraz bardziej komfortowymi ich wersjami – motorami lub motorowerami. Zwykle jedzie się jedynie z kierowcą a wiatr pozwala zapomnieć na ten czas o upale. Poza stolicą transport jest uciążliwy, szczególnie w porze deszczowej, ze względu na zniszczone wojną drogi, które poza głównymi trasami są bardzo powoli odbudowywane.

Z większych atrakcji turystycznych stolicy można wymienić zrujnowaną świątynię masońską, nieużytkowaną od lat 80. kiedy po dojściu do władzy Samuela Doe`go zakazano w niej praktyk (do loży masońskiej należeli głównie zwalczani przez dyktatora potomkowie przybyszów z Ameryki). Warto także odwiedzić Muzeum Narodowe, gdzie zobaczymy tradycyjne maski, bębny, obrazy i inne rekwizyty pochodzące z tych terenów.

Wschodząca i intrygująca Liberia

Liberia przeszła wiele w ostatnich latach: była dobrze zapowiadającym się państwem na tle regionu lecz i ona musiała ulec szaleńcom w mundurach nazywających siebie wyzwolicielami ciemiężonych. Ale wszystko wskazuje na to, że kraj płynnie wychodzi z kryzysu, odbudowuje gospodarkę i zaufanie wspólnoty międzynarodowej. W ostatniej dekadzie pojawili się tu także podróżnicy z całego świata bo Liberia ma wielki potencjał turystyczny nad którego wykorzystaniem pracuje nowy rząd. Z roku na rok jest tu coraz bezpieczniej, poprawia się infrastruktura. Kraj staje się coraz bardziej atrakcyjnym miejscem i warto do niego zajrzeć podczas eksplorowania tej części kontynentu.